Dünyanın ilk ve en büyük kripto para birimi olan Bitcoin (BTC), ortaya çıkışından beri önemli bir sorunla boğuşuyor: Ölçeklenebilirlik. Bu sorun, Bitcoin blok zincirinin kullanıcı sayısı ve doğal olarak blok zincirde yapılan işlem sayısı arttıkça daha kritik bir hale geldi. İşte, bu soruna bir çözüm olarak da Bitcoin Cash (BCH) ortaya çıktı.
Ancak gelin, hikâyeyi baştan ele alalım. Bu makalede öncelikle Bitcoin’in ölçeklenebilirlik sorununa değineceğiz. Ardından Bitcoin (BTC) ve Bitcoin Cash (BCH) arasındaki farklardan bahsedeceğiz.
Bitcoin ve blok zincir ölçeklenebilirliği
Kripto para birimleri ile yapılan işlemler blok zinciri olarak bilinen bir dijital defterde işlenir, doğrulanır ve saklanır. Blok zincir, devrim niteliğinde bir defter kayıt teknolojisidir. Blok zincirler tekil aktörler tarafından değil, ağdaki çoğunluk tarafından yönetildiği ve işlemler bu çoğunluk tarafından, bir fikir birliği mekanizması ile doğrulandığı için defterleri manipüle etmek çok ama çok zordur.
Bilindiği gibi, Bitcoin (BTC) blok zincir teknolojisini kullanan ilk kripto para birimidir. Bitcoin ağındaki blok zincir teknolojisiyle ilgili sorun, özellikle kredi kartı işlemleri yürüten bankalara kıyasla ağın yavaş kalmasıdır. Örneğin, en büyük kredi kartı şirketlerinden Visa Inc. (V), günde ortalama 564 milyon işlem gerçekleştiriyor. Bu da saniyede yaklaşık 6 bin 527 işleme tekabül ediyor. Peki ya Bitcoin ağı? Saniyede yaklaşık 4,43 işlem! Yani, Bitcoin ağında işlemlerin işlenmesi birkaç dakika veya daha uzun sürebiliyor.
Bu durum, bir sorun haline şöyle geldi: Bitcoin ağının kullanıcı sayısı arttıkça ağdaki işlem sayısı arttı. İşlemleri işleyen temel Bitcoin teknolojisinde bir değişiklik de olmayınca ağdaki bekleme süreleri uzadı. Bu da hem işlem maliyetini hem de işlemlerin tamamlanma süresini artırdı.
Blok zincir ölçeklenebilirliği ile ilgili bu sorun, Bitcoin teknolojisiyle ilgili tartışmalar doğurdu. Geliştiriciler ve kripto para madencileri ise bu soruna iki ana çözüm üretti. Bu çözümlerden ilki, her blokta doğrulanması gereken veri miktarını küçültmeyi, böylece daha hızlı ve daha ucuz işlemler yaratmayı gerektiriyordu. İkincisi ise tek seferde daha fazla bilginin işlenebilmesi için Bitcoin veri bloklarının maksimum boyutunu artırmayı gerektiriyordu.
Bitcoin Cash (BCH), işte bu çözüm yolları üzerinden geliştirildi. Şimdi gelin BCH’nin nasıl ortaya çıktığına ve BTC ile BCH arasındaki farklara bakalım.
Bitcoin Cash (BCH) nasıl ortaya çıktı?
Temmuz 2017'de, Bitcoin hesaplama gücünün yüzde 90’ını temsil eden madencilik havuzları ve şirketler, ayrılmış tanık (SegWit) olarak bilinen bir teknolojiyi Bitcoin blok zincirine dahil etmekte anlaştı. SegWit, imza verilerini her işlemde işlenmesi gereken veri bloğundan kaldırıp genişletilmiş bir bloğa ekleyerek her blokta doğrulanması gereken veri miktarını azaltıyordu.
Ancak birçok kullanıcı bu önemli değişikliği Bitcoin ölçeklenebilirliği sorununu çözmek açısından yeterli görmedi. 2017 yılı boyunca, 1 MB ile sınırlı olan Bitcoin blok boyutunun iki katına, yani 2 MB’a çıkarılması yoğun şekilde tartışıldı. Ancak bu artırım gerçekleşmedi.
Bu noktada Bitcoin madencileri ve hem BTC’nin geleceğiyle hem de etkili bir şekilde ölçeklenme yeteneğiyle ilgilenen geliştiriciler tarafından Bitcoin Cash oluşturuldu. Bu kişilerin SegWit teknolojisinin benimsenmesi konusunda çekinceleri vardı. Bu teknolojinin Bitcoin ölçeklenebilirliği sorununu anlamlı şekilde ele almadığını ve Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından başlangıçta çizilen yol haritasını takip etmediğini düşünüyorlardı.
Bunun neticesinde bazı Bitcoin madencileri ve geliştiricileri, bir sert çatal (hard fork) başlattılar. Bu sert çatal, yeni bir kripto para birimi ve blok zinciri yarattı: Bitcoin Cash (BCH).
Bitcoin Cash (BCH) ile Bitcoin (BTC) arasındaki farklar
Öncelikle, şunun altını çizmekte fayda var: Bitcoin Cash (BCH), Bitcoin’den bir sert çatal ile ayrılmış ayrı bir blok zincir ve kripto para birimidir.
Bitcoin Cash ile Bitcoin arasındaki en önemli fark, veri bloklarının boyutudur. Bitcoin’de 1 MB olan veri bloğu boyutu sınırı, Bitcoin Cash’te 8 MB’a çıkarılmıştır. Böylece BCH, işlem doğrulama hızını artırmayı amaçlamıştır. Ekim 2021’de, 8 MB’lık sınır da artırılarak 32 MB’a yükseltilmiştir.
Bitcoin Cash bu sayede işlemleri Bitcoin ağından daha hızlı işleyebilir. Bu da ağdaki bekleme sürelerinin daha kısa olduğu ve işlem ücretlerinin daha düşük olduğu anlamına gelir. Bununla beraber, daha büyük blok boyutunun bir dezavantajı da vardır. Bu dezavantaj ise daha büyük blok boyutunun Bitcoin blok zincirine nazaran Bitcoin Cash blok zincirinde güvenlik sorunlarına yol açabilme riskidir. Ayrıca BTC hâlâ dünyanın en popüler kripto para birimidir. Yani BCH’nin likiditesi ve gerçek dünyadaki kullanım alanları BTC’ye göre daha azdır.
Ölçeklenebilirlik ve bloklar hakkındaki tartışmalar Bitcoin Cash'in oluşmasından sonra da devam etti. Kasım 2018'd Bitcoin Cash ağında da bir sert çatal yaşandı ve Bitcoin SV adlı başka bir Bitcoin türevi yaratıldı. Bitcoin SV, ölçeklenebilirliği ve daha hızlı işlem hızlarını kolaylaştırmak için değişiklikler yaparken Satoshi Nakamoto'nun Bitcoin whitepaperında açıkladığı orijinal BTC vizyonuna sadık kalmayı amaçlıyor.
Bitcoin Cash ile Bitcoin Arzları
Bitcoin’in en önemli özelliklerinden biri, arzının 21 milyon BTC ile sınırlı olması. Birçok uzmana göre Bitcoin’in bu özelliği, onu, enflasyona karşı korunma aracı yapıyor. Bitcoin Cash de Bitcoin’in bu özelliğini benimsiyor. Yani, maksimum BCH arzı da 21 milyon adet ile sınırlı.