Bitcoin (BTC) ağı 2009’da faaliyete geçtiğinde madenciler blok başına 50 BTC kazanıyordu. Bu ödül 2012’de 25 BTC’ye, 2016’da 12,5 BTC’te düştü. Mayıs 2020’den beri de Bitcoin madencilik ödülleri 6,25 BTC.
Fark etmiş olabilirsiniz: Bitcoin madencilik ödülleri hep yarı yarıya azalmış. Bundan sonra da, 21 milyon BTC’nin tamamı çıkarılana kadar azalmaya devam edecek. Bitcoin madencilik ödüllerinin yarı yarıya azaltılma sürecinin bir adı var: Halving (yarılanma). Bu makalemizde Bitcoin halving konusuna değineceğiz.
Bitcoin halving ve BTC arzı
Halving ya da yarılanma, Bitcoin (BTC) ödüllerinin ve doğal olarak BTC üretim hızının belirli zaman dilimlerinde yarıya düşürülme sürecine verilen isimdir. Bitcoin, arzı 21 milyon coin ile sınırlı bir kripto para birimidir. Halving, tüm BTC’ler çıkarılana kadar devam eder ve BTC üretmeyi gün geçtikçe zorlaştırarak Bitcoin’in deflasyonist bir yatırım aracı olmasında önemli rol oynar.
Tabii, halving sürecini anlamak için önce Bitcoin (BTC) madenciliğini ve ağın çalışma biçimini bilmemiz gerek.
Bitcoin ağı nasıl çalışır?
Bitcoin, eşler arası merkeziyetsiz bir blok zincir ağıdır. Yani Bitcoin ağı, birbirine bağlı veri bloklarından oluşur; eşler arası, aracısız para ve veri transferine olanak sağlar; coğrafi olarak dağıtılmış düğümler tarafından çalıştırılır. Bitcoin ağının çalışma prensiplerini İş Kanıtı (Proof-of-Work) konsensüs mekanizması belirler. Bu mekanizmaya göre Bitcoin ağına gönderilen işlemler madenciler adı verilen tam düğümler tarafından doğrulanır ve blok zincire eklenir. Madenciler aynı zamanda Bitcoin (BTC) blok zincirinin bir kopyasını saklarlar.
Bitcoin madencileri, bir işlemi doğrulamak için bilgisayarlarının ya da donanımlarının hesaplama gücünü kullanır. Bu, ağa yeni bloklar eklendikçe zorlaşan enerji-yoğun bir süreçtir. Doğal olarak maliyetlidir. Bu yüzden, madencilerin Bitcoin ağındaki işlemleri doğrulamaya teşvik edilmesi gerekir. Bir işlemi doğrulamayı başaran ilk Bitcoin madencisi belirli miktarda BTC ile ödüllendirilir ve böylece yeni BTC üretilmiş olur. Bu ödüle blok zincir ödülü ya da madencilik ödülü adı verilir.
Halving nedir?
Bitcoin madenciliği süreci, yeni BTC üretmenin (yayınlamanın) tek yoludur. Bununla beraber Bitcoin, deflasyonist bir kripto para birimi olarak tasarlanmıştır. Bu yüzden arzı, 21 milyon BTC ile sınırlı olacak şekilde belirlenmiştir. Ancak arzını sınırlamak Bitcoin’i güçlü bir deflasyonist yatırım aracı kılmaya yetmez. Halving süreci, BTC üretimini zorlaştırarak Bitcoin’in deflasyonist yapısına destek olur.
Peki, halving nedir? Halving sürecinin çok basit bir tanımı var: Bitcoin madencilik ödüllerinin yarıya indirilmesi. Bitcoin ağındaki madencilik ödülleri, üretilen her 210 bin blokta bir yarı yarıya azaltılır. 210 bin bloğun üretilmesi ise yaklaşık dört yıl sürer. Yani, ortalama dört yılda bir madencilik ödülleri yarıya indirilir. Bu, bir sonraki halving işlemiyle beraber Bitcoin madencilik ödüllerinin 3,125 BTC olacağı anlamına geliyor. Bir sonraki halving işleminin Şubat 2024 ile Haziran 2024 arasında bir tarihte yapılması bekleniyor. Hesaplamalara göre son BTC ise 2140 yılı civarında çıkarılacak. Son BTC’nin üretilmesinden sonra Bitcoin madenciliği devam etmeyecek.
Bitcoin halving geçmişi
Bitcoin (BTC) blok zinciri 2009 yılında faaliyete geçti. Başlangıçta madencilik ödülleri 50 BTC olarak belirlenmişti. İlk Bitcoin halving işlemi 2012’de gerçekleşti ve madencilik ödülleri 25 BTC’ye düşürüldü. 2016’da gerçekleşen ikinci halving işlemiyle beraber Bitcoin madenciliği ödülleri 12,5 BTC oldu. Bugüne kadarki son halving işlemi ise Mayıs 2020’de gerçekleşti. Bu halving ile beraber madencilik ödülleri 6,25 BTC olarak belirlendi. Bugün hâlâ Bitcoin madencileri doğruladıkları işlemler için 6,25 BTC kazanıyor.