2009’da Bitcoin (BTC) ile ortaya çıkan kripto paralar, kısa sürede büyük ilgi uyandırdı. Geçen yıllar içinde birçok yeni kripto para projesi geliştirildi. Öyle ki bugün piyasada on binlerce kripto para bulunuyor. Bunların çoğu gelecek vadetmezken, piyasa değeri çok büyük olan ve tüm dünyada işlem gören kripto paralar geleceğin para birimleri olarak kabul ediliyor. Bu tür kripto paralar, majör coin diye anılıyor.
Peki bir kripto para birimini majör coin yapan nedir? Majör coin'ler hangileridir? Gelin birlikte bakalım.
Kripto paralar neden önemli?
Kripto para teknolojisi Bitcoin’in 2009’da piyasaya sürülmesiyle ortaya çıktığında, dünya 2008 Küresel Finans Krizi’ni hâlâ atlatamamıştı. Bu kriz birçok yatırımcının bankalara ve diğer merkezi finans kuruluşlarına olan güvenini epey zedelemişti. Merkeziyetsiz bir alternatif olarak Bitcoin (BTC), bu yüzden kısa sürede çok fazla kişinin ilgisini çekti.
Bitcoin’i Ripple (XRP) ve Ethereum (ETH) gibi birçok başka proje izledi. Bitcoin dışındaki kripto paralar, altcoin olarak adlandırıldı ve bugün on binlerce altcoin bulunuyor. Bunların bazıları gerçek bir değere sahip değilken, Ethereum gibi bazıları merkeziyetsizlik fikrini ileri taşıyor.
Kripto paralar sayesinde artık merkeziyetsiz ekonomiden (DeFi) söz edebiliyoruz. Bu, varlıklarımızın kontrolünün tamamen bizde olduğu ve aracılar olmadan finansal işlemler yapabileceğimiz bir dünyayı işaret ediyor. Kripto paralar, temelde işte bu yüzden önemlidir.
Majör Coin Nedir?
Majör coin terimi, piyasaya yön verecek güce sahip ve en iyi kripto paraları tanımlar. Peki bir kripto para birimini güçlü ve iyi yapan nedir? Yani bir kripto para birimi ne zaman majör coin sayılır?
Bir kripto paranın majör coin olup olmadığını belirleyen temel unsur piyasa değeridir. En büyük piyasa değerine sahip kripto paralar, majör coin sınıfına dahil edilir. En az 10 milyar dolar piyasa değerine sahip kripto paralar büyük ölçeklidir ve majör coin sayılırlar.
Bununla beraber, majör coin’ler yalnızca piyasa değerleri ile kripto dünyasına egemen olmazlar. Bu tür kripto paraların günlük işlem hacimleri de çok yüksektir.
Piyasa değeri nasıl hesaplanır?
Piyasa değeri, sabit bir değer değildir. Özellikle kripto piyasasındaki yüksek volatilite düşünüldüğünde, majör coin’lerin bile piyasa değerleri sert inişler ve çıkışlar sergileyebilir.
Bir kripto para biriminin piyasa değeri, dolaşımdaki coin sayısıyla ilgili kripto paranın güncel fiyatı çarpılarak hesaplanır. Örneğin, dolaşımda 1.000.000 IMX token olduğunu varsayalım. IMX fiyatı da 2 dolar olsun. Bu durumda 1.000.000 x 2 = 2.000.000 hesabıyla IMX token piyasa değeri 2.000.000 dolar olarak tespit edilir.
2022 Majör Coin’ler Listesi
Majör coin’ler, yatırım yapması en güvenli kabul edilen kripto paralardır. Kasım 2022 itibarıyla önde gelen majör coin’ler şunlardır: Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Tether (USDT), BNB (BNB), USD Coin (USDC), Ripple (XRP), Cardano (ADA).
Bitcoin (BTC)
2009’da piyasaya sürülen Bitcoin (BTC), ilk kripto para birimidir. Bitcoin çıktığı günden beri kripto piyasasına yön vermektedir. Kasım 2022 itibarıyla, bu yazı yazıldığı sırada, BTC piyasa değeri 317 milyar dolar civarındadır. Günlük işlem hacmi ise 30 milyar doların üzerindedir.
Ethereum (ETH)
Ethereum (ETH), 2014 yılında Bitcoin’in sınırlarını genişletebilmek amacıyla kurulmuştur. Üzerinde akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalar yaratmanın mümkün olduğu Ethereum, birçok başka projeye altyapı sağlamıştır. Bu yazı yazıldığı sırada ETH, 146 milyar doları aşan piyasa değeriyle en büyük ikinci majör coin’dir. Günlük ETH işlem hacmi ise 10 milyar doların üzerindedir.
Tether (USDT)
Tether (USDT), en büyük stablecoin projesidir. Fiyatı daima ABD dolarına eşit olan USDT, kripto yatırımcıları için fiyat istikrarı sağlar. Bu yazı yazıldığı sırada Tether’in piyasa değeri 65 milyar dolar civarındadır. Günlük işlem hacmi ise yaklaşık 42 milyar dolardır. Tether, en iyi majör coin’ler arasında gösterilmektedir.
BNB (BNB)
En önemli majör coin’ler arasında olan BNB coin, bu yazı yazıldığı sırada yaklaşık 48 milyar dolarlık piyasa hacmine sahiptir. BNB günlük işlem hacmi ise 1,5 milyar dolardır.
USD Coin (USDC)
USDC Coin (USDC), tıpkı Tether gibi fiyatı ABD dolarına endeksli bir stablecoin’dir. 43 milyar doları aşkın piyasa değeriyle USDC, en önemli majör coin’ler arasında sayılmaktadır. USDC coin günlük işlem hacmi ise yaklaşık 4 milyar dolardır.
Ripple (XRP)
Ripple (XRP), bir dönem Bitcoin’den sonraki en büyük kripto para birimiydi. SEC’le girdikleri hukuk mücadelesi projenin gücünü biraz zayıflatsa da Ripple hâlâ majör coin’ler arasında başı çekiyor. Bu yazı yazıldığı sırada Ripple’ın piyasa değeri 19 milyar doların biraz üzerinde. Günlük işlem hacmi ise 975 milyon dolar seviyesinde.
Cardano (ADA)
En popüler altcoin projelerinden olan Cardano (ADA), 11 milyar dolara yakın piyasa değeriyle majör coin’ler arasında sayılıyor. ADA coin günlük işlem hacmi ise bu yazı yazıldığı sırada 255 milyon dolar seviyesinde.