Ethereum (ETH) blokzincirinde uzun zamandır beklenen Fusaka güncellemesi, gece yarısı TSİ 00.49'da yayınlandı. Ethereum'un Proof-of-Stake (PoS) konsensüs mekanizmasına geçtiği The Merge'den beri en büyük güncellemesi olarak görülen Fusaka, PeerDAS teknolojisi ve yeni blob düzenlemeleri sayesinde ağın ölçeklenebilirliğini artırıyor. Ayrıca Ethereum'daki işlemlerin maliyetini düşüyor.
Ethereum'un Fusaka Güncellemesi Nedir?
Ethereum ve diğer blokzincir ağları zaman zaman çeşitli iyileştirmelerle güncellenir. Fusaka, Ethereum'un 17. büyük güncellemesi olarak ağın ölçeklenebilirliğini artıran ve işlem maliyetlerini düşüren dizi iyileştirme getiriyor. Bir sert çatal (hard fork) olarak gerçekleşen bu güncelleme, ağda köklü değişiklikler yapıyor.
Aslında bu, 2025 yılındaki ikinci Ethereum güncellemesi. Fusaka'dan sadece yedi ay önce, mayıs ayında Pectra güncellemesi yapılmıştı. O dönem, tıpkı Fusaka gibi Ethereum'un ölçeklenebilirliğini artırmaya yönelik iyileştirmeler içeren Pectra'dan bahseden bir yazı yayımlamıştık. Şimdi ise konumuz Fusaka. Ether yatırımcıları ve blokzincir geliştiricileri tarafından heyecanla beklenen Fusaka güncellemesi, en çok PeerDAS teknolojisiyle öne çıkıyor. Bu teknoloji, yeni blob düzenlemeleriyle beraber, Ethereum ekosisteminin yapı taşlarından sayılan Layer-2 (Katman-2) projeleri için önemli avantajlar yaratıyor.
PeerDAS, Ethereum'un ölçeklenebilirliğini artırıyor
Fusaka’nın merkezinde EIP-7594 kodlu Ethereum İyileştirmesi Önerisi ile sunulan PeerDAS bulunuyor. PeerDAS'ın açılımı "Eşler Arası Veri Kullanılabilirliği Örneklemesi (Peer-to-Peer Data Availability Sampling — PeerDAS)". Adından da anlaşılabileceği üzere bu özellik, verileri küçük örneklemlere bölen bir tür sharding (parçalama) teknolojisi.
PeerDAS, Ethereum doğrulayıcılarının tüm veri setlerini indirmek yerine yalnızca küçük veri örneklerini kontrol ederek işlemleri doğrulamasına olanak tanıyor. Örneğin, Arbitrum gibi bir Layer-2 platformu Ethereum'a bir işlem verisi gönderdiğinde artık doğrulayıcıların verilerin mevcut olduğunu doğrulamak için tüm verileri indirmesi gerekmiyor. Böylece bant genişliği ve depolama alanı ihtiyacı azalarak ağın ölçeklenebilirliği artıyor. Üstelik bu, Ethereum'un güvenliğinden taviz verilmeden gerçekleşiyor.
Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin, kişisel X hesabından yaptığı paylaşımda PeerDAS özelliğinin önemini şu sözlerle ifade etti:
"Fusaka’daki PeerDAS çok önemli çünkü kelimenin tam anlamıyla bir sharding. Ethereum, herhangi bir düğümün verinin yalnızca çok küçük bir kısmını görmesini gerektirmeden bloklar üzerinde konsensüs sağlayabiliyor. Üstelik bu, %51 saldırılarına karşı da dayanıklı; çünkü doğrulayıcı oylamasıyla değil, istemci taraflı olasılıksal doğrulamayla gerçekleşiyor."
Buterin, sharding mekanizmasının uzun zamandır Ethereum geliştiricilerinin hayali olduğunu ve Fusaka'nın bu hayali hayata geçirdiğini belirtti: "Sharding, Ethereum’un 2015’ten beri kurduğu bir hayaldi; veri kullanılabilirliği örneklemesi ise 2017’den beri beklenen bir gelişmeydi ve artık bunu başarmış durumdayız."
Fusaka'daki diğer iyileştirmeler arasında kullanıcıların blokzincir işlemlerini biyometrik yöntemlerle (örneğin akıllı telefonların yüz tanıma teknolojisini kullanarak) imzalaması da yer alıyor. Ayrıca, spam işlemlerle Ethereum'u tıkamaya çalışan hizmet reddi saldırılarına karşı ağı daha dayanıklı hale getirecek önlemler hayata geçiriliyor.
ETH/USDT ve ETH/TRY Yükseldi
Ethereum'un Fusaka güncellemesi, Ether yatırımcıları arasında da heyecan yarattı. ETH/USDT dönüştürme fiyatı, son 24 saat içinde yaklaşık %5 oranında artarak 3.200 dolar seviyesini aştı. ETH/TRY dönüştürme fiyatı, yani "1 ETH kaç TL?" sorusunun cevabı ise bu haber yazıldığı sırada 135.681 TL oldu.
İnternet sitemizde yapılan bu paylaşımlar, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir şekilde yatırımcılara telkinde bulunma, yatırımcıları yönlendirme yahut yatırımcılara kar/zarar vaadi verme şeklinde yorumlanamaz.