Kripto para piyasalarında Mayıs 2022 tarihinde yaşanan Terra (LUNA) ve UST krizinden sonra risk iştahı azalmış ve piyasalar ciddi şekilde değer kaybı yaşamıştı. Terra projesinin çöküşünden sonra birçok yatırımcı kripto para piyasalarının sürdürülebilirliği ve fiyat dengesini tartışır hale geldi. Bu süreçte birçok kripto para özelinde yapılan yalan haber ve manipülasyonlar ile piyasalarda korku daha da arttı. Bu manipülasyon ve korkudan nasibini alan bir diğer kripto para projesi ise Celsius Network (CEL) ve stETH oldu.
Bu makalemizde Celsius Network (CEL) projesinden bahsedecek ve stETH tarafında yaşanan krizi inceleyip kripto para piyasalarına etkilerine bakacağız.
Celsius Network (CEL) Nedir?
Celsius Network, kripto para dünyasında bankacılık ve finans hizmetleri vermek için 2018 yılında oluşturulmuş bir projedir. Celsius üzerinden yatırımcılar varlıklarını stake ederek gelir elde edebilmektedir. Celsius platformu kredi ve cüzdan tipi ödeme gibi hizmetlerin yanı sıra kripto para yatırımları için kullanıcılarına çeşitli ödüller vermektedir. Kullanıcılar, bu platformda faiz geliri elde edebilmektedirler. Ayrıca Celcius’un kendisine ait olan CEL token platform içinde kullanıcı ödemelerini hızlandırmak için kullanılmaktadır.
Celsius platformu bütün bu hizmetleriyle merkeziyetsiz finans (DeFi) dünyasında bir banka gibi çalışmaktadır. Platform, elindeki kripto paraları çeşitli koşullar altında ek getiri ve likidite için ekosistem içerisinde yeniden kullanmaktadır. Örneğin Celsius, elindeki BTC’leri teminat gösterip borç alabilmenin yanı sıra ETH’leri de stake eder. Böylece elindeki kripto para birimlerine ciddi bir getiri sağlar.
stETH Nedir?
stETH, merkeziyetsiz kripto platformu Lido Finance üzerinden Ethereum 2.0 güncelleştirmesi için kilitlenen her bir ETH’ye karşılık olarak verilen bir kripto paradır. Kullanıcılar ETH’lerini Lido üzerinden stake ettiklerinde, stake edilen bakiyelerini temsilen stETH alırlar. stETH, borsalarda satılabilir ya da teminat gösterilebilir. stETH, Ethereum’da Proof of Work (PoW) algoritmasından Proof of Stake (PoS) algoritmasına geçişi sağlayacak ve daha birçok yeni özelliği beraberinde getirecek olan Ethereum 2.0 güncelleştirmesiyle beraber normal ETH’ye dönüştürülebilecek.
Bir kullanıcının stake edilen ETH'si, ETH 2.0'dan stake ödülleri ürettiğinden, kullanıcının blok zincirindeki ETH bakiyesi artmaktadır. stETH değeri teorik olarak 1 ETH’ya eşittir. Ancak diğer stablecoinlerin aksine stETH tarafında böyle bir zorunluluk yoktur. Yatırımcılar yeterli alıcının bulunmadığı piyasada fiyat dengesini bozabilecek satışlar yapabilmektedir. Yani, stETH’nin her zaman 1 ETH’ye eşit olması şart değildir.
Celsius Network ve stETH krizi
10 Haziran 2022 tarihinde stETH’ın fiyat dengesinin bozulması sonucunda mevcut fiyatıyla teorik fiyatı arasında yüzde 10’a varan farklar oluştu. Kripto para ekosistemi içerisinde ciddi bir ağırlığa sahip olan stETH’ler birçok yatırımcı tarafından teminat olarak kullanılmaktadır. Bu yüzden, fiyat dengesinin bozulması ile kripto para piyasasında likidasyon riski arttı ve birçok yatırımcı teminatı tamamlamaya ya da pozisyonlarını likide etmeye başladı.
Celsius ise kripto para piyasalarında topladığı ETH’lerin bir kısmını likit, diğer kısmını stETH şeklinde kilitli olarak saklamaktaydı. Oynaklığın ve fiyat hareketlerinin sert olduğu kripto para piyasalarında stETH fiyat dengesinin bozulması ile Celsius’un ETH rezervleri, platform üzerindeki kullanıcıların toplam bakiye tutarının altına düştü. Birçok kullanıcı Celsius üzerinden varlıklarını çekmeye başladı. Ancak Ethereum 2.0 için kilitlenen Ethereum’ların likit olmaması ve stETH üzerinde yaşanan düşüş ile platform 13 Haziran 2022 tarihinde bütün çekimleri durdurduğunu açıkladı.
Krizin Piyasaya Etkileri
Halihazırda LUNA ve UST krizinden dolayı kırılgan olan kripto para piyasaları Celsius ve stETH tarafındaki krizle yeni bir satış dalgasına maruz kaldı ve sert bir düşüş yaşadı. Birçok kripto para birimi 2022 yılının dip seviyesini görürken Celsius Network projesinin yerel kripto para birimi olan CEL token, 13 Haziran 2022 tarihinde yüzde 50’nin üzerinde bir düşüş yaşadı. 2022’nin ilk yarısında sert düşüşler ve birçok kriz yaşayan kripto para piyasalarının toplam değeri ise Şubat 2021 tarihinden itibaren ilk kez 1 trilyon dolar seviyesinin altını gördü.
Kripto para piyasanın döngüsü içerisinde sert yükselişler ve düşüşlerin olduğu boğa ve ayı piyasaları birçok yatırımcı için önemli fırsatlar içermektedir. Kripto paraların tarihinde sert düşüşler birçok kez yaşanmış ancak uzun vadede kazanan hep kripto varlıklar olmuştur. Kullanım alanları ve geliştirdikleri teknolojiler ile kripto varlıklar uzun vadede hayatımızın önemli ve vazgeçilmez bir parçası olması beklenmektedir.