Blockchain teknolojisi ve big data (büyük veri), son dönemin en önemli teknolojik gelişmeleri arasında başı çekiyor. Blockchain, her türlü işlemin depoolanabileceği, dağıtılabileceği ve şeffafça izlenebileceği merkeziyetsiz bir defter. Big data ise, esasen, sayısız kaynaktan gelip daha sonra analiz edilebilen ve karar verme süreçlerini iyileştirmekte kullanılan geniş bir veri kümesi.
Blockchain ve big data, birbirinden ayrı doğan ve gelişen iki alan olsa da artık yolları kesişiyor. Bu iki alanın, birbirinin başarısında çok önemli rol oynayabileceği araştırmacılar tarafından anlaşılmış durumda. Bugün Ocean Protocol (OCEAN), Render Token (RNDR), Fetch.ai (FET), Oasis Network (ROSE), The Graph (GRT) gibi birçok blockchain tabanlı big data projesi bulunuyor.
Peki blockchain ve big data arasındaki ilişki tam olarak nasıl işliyor? Gelin, bu sorunun cevabını beraber keşfedelim.
Blockchain Nedir?
Blockchain, bir ağdaki tüm katılımcıların o ağdaki işlemlerin geçerliliğini görmesine ve kontrol etmesine olanak tanıyan dağıtık, merkeziyetsiz bir veritabanı teknolojisidir. Bu yapıda veritabanı tek bir yerde depolanmaz. Bu da veritabanının tek bir varlık tarafından kontrol edilemeyeceği anlamına gelir. Bu, blok zinciri teknolojisini tasarım gereği güvenli hale getirir ve dolandırıcılığı önlemeye yardımcı olan değişmez bir denetim izi oluşturur. Daha basit bir ifadeyle blockchain üzerindeki veriler sonradan değiştirilemez ya da iptal edilemez.
Öyleyse blockchain, iki veya daha fazla taraf arasındaki işlemleri verimli bir şekilde doğrulanabilir ve kalıcı olarak kaydeden, dağıtık bir defterdir. İşlemler, kriptografi kullanılarak birbirine bağlanan bloklar halinde gruplandırılır. Blockchain, yani blokzincir adı da buradan gelir. Her blok bir zaman damgası içerir ve bir önceki bloğa bağlıdır. Böylece değişmez bir veri zinciri oluşur.
Big Data Nedir?
Big data (büyük veri), geleneksel veri yönetimi araçlarının işleyemeyeceği kadar büyük miktarda veri kümelerini ifade eder. "Büyük veri" terimi 2000'li yılların başında, işletmeler ve tüketiciler geleneksel araçlarla yönetilebilecek olandan daha fazla bilgi üretmeye başladığında ortaya çıkmıştır.
Büyük veri, müşterilerle geçmiş etkileşimleri analiz ederek müşteri hizmetlerini veya satış çabalarını iyileştirmek gibi amaçlarla kullanılabilir. Büyük verinin analiz edilmesinde yapay zeka teknolojilerinden de yararlanılır. Bu nedenle big data sektörü, yapay zeka ile de yakından ilgilidir.
Big data (büyük veri) ile ilgili daha fazla bilgi almak için tıklayın.
Blockchain ve Big Data İlişkisi
Blockchain, veri bilimcileri için karşı konulması imkansız bir teknolojidir çünkü daha geleneksel veritabanlarının doğasında bulunan sorunlara köklü çözümler sunar. Geleneksel veritabanlarının çoğu, dışarıdan müdahalelere karşı korumasızdır. Bu tür veritabanlarını güvence altına alabilmek için çok maliyetli güvenlik önlemleri gerekebilir. Ancak blockchain, merkeziyetsiz bir veritabanıdır ve bu veritabanında kayıtlı verilerin bozulması ya da değiştirilmesi imkansızdır.
Blockchain teknolojisi sayesinde big data sektörü, çok daha güvenli veritabanları oluşturabilir. Peki bu ilişki yalnızca blockchain teknolojisinin sağladığı faydalar üzerine mi kuruludur? Elbette hayır. Big data (büyük veri) da blockchain ve kripto para projelerine birçok fayda sağlayabilir. Bunların başında, projelerin, kullanıcılarına daha iyi hizmet sunmak için çeşitlilik arz eden detaylı verilere erişebilmesi gelir.
Şimdi blockchain ve big data arasındaki ilişkisinin sağladığı faydalara yakından bakalım.
İşlem verilerinin tespiti
Blokzincirleri analiz etmek için büyük veri (big data) tekniklerini kullanmanın en belirgin faydası işlem bilgilerini tespit etmektir. Bu bilgiler, belirli bir kripto parayı kaç kişinin kullandığını, ne sıklıkla ve ne miktarda transfer ettiklerini belirlemenize yardımcı olabilir. Bu verileri ne kadar iyi anlarsanız, bir kripto parayla ilgili faaliyetlerinize dair o kadar iyi kararlar verebilir ve kripto para kullanımındaki eğilimleri belirleyebilirsiniz.
Veri paylaşımının kontrolü
Blockchain teknolojisi, birden fazla taraf arasında paylaşılabilen güvenli ve merkeziyetsiz bir veritabanı oluşturur. Tıbbi araştırmalar söz konusu olduğunda bu veritabanı farklı hastanelerden, laboratuvarlardan veya üniversitelerden grupları içerebilir. Blockchain teknolojisi, projelerin halihazırda tamamlanmış olan araştırmaları tekrarlamasını veya halihazırda toplanmış olan verileri kullanmasını engeller.
Verilerden para kazanma
Veri değerli bir varlıktır. İşletmeler bu verileri kritik kararlar almak için kullanıyor ve müşteriler de kişisel bilgileri üzerinde giderek daha fazla kontrol talep ediyor. Veri satarak para kazanma ve veri paylaşımı, blockchain sayesinde her zamankinden daha güvenli ve verimli bir şekilde yapılabilir. Blockchain teknolojisi, şirketlerin veri analitiğini ele alma biçiminde devrim yaratma potansiyeline sahiptir ve müşterilere kişisel bilgileri üzerinde daha fazla kontrol sağlarken daha iyi hizmetler sunmalarına olanak tanır.
Örneğin, blockchain tabanlı Ocean Protocol projesinde veri kümeleri “datatoken” adı verilen finansal varlıklara dönüştürülerek OCEAN token karşılığında satılabilir.
Artırılmış veri güvenliği
Veri güvenliği, blockchain teknolojisini kullanmanın en önemli faydalarından biridir. Blockchain sistemlerinin merkeziyetsiz yapısı, sistemi kontrol eden tek bir kişi veya kuruluş olmaması ve ilgili tüm tarafların rızası bulunmadan sistemde değişiklik yapılamaması demektir. Bu, hileli faaliyet olasılığını azaltır ve sistem genelinde şeffaflığı artırarak işletmeler için daha fazla veri güvenliği sağlar.
Artırılmış veri kalitesi
Blockchain teknolojisi veri depolamada devrim yaratmaktadır. İşletmeler geleneksel depolama tekniklerinin yerine blockchain tabanlı depolama sistemlerini kullanarak veri kalitesini artırabilir. Çünkü blockchain daha eksiksiz, düzenli ve erişilebilir veri depolaması sağlar.
Blockchain teknolojisi, veri kalitesini artırmanın yanı sıra işlemlerin hızını artırırken konsensüs ve denetim gibi manuel süreçlerle ilişkili maliyet ve riskleri de azaltır. Akıllı sözleşmeler, işlem süresini günler veya haftalardan sadece saniyelere indirir ve bu da bilgilerin birden fazla sisteme manuel olarak girilmesiyle ilişkili maliyetleri azaltır. Maliyetleri azaltmanın ve hızı artırmanın yanı sıra, blockchain teknolojisi manuel süreçlerle ilişkili riskleri de otomatikleştirerek azaltır. Böylece fonların bir hesaptan diğerine aktarılması veya defterlere girilen işlem kayıtlarının doğrulanması gibi görevlerin yerine getirilmesinde insan hatası ortadan kalkar.
Sonuç
Blockchain ve big data (büyük veri) ilişkisi, birçok sektörde devrim yaratma potansiyeline sahip. Bu ilişki, verilerin çok daha güvenli ve maliyetsiz şekilde değerlendirilebilmesine olanak tanıyor. Son dönemde big data token’ların ortaya çıkması bu yüzden tesadüf değil. Big data token’lar, kripto para dünyasının da gelecek vadeden kategorilerinden biri olarak değerlendiriliyor.