Blockchain cüzdan (blok zincir cüzdanı) ya da kripto para cüzdanı, kullanıcılarının Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) gibi kripto varlıklarını saklayabilmesini ve yönetebilmesini sağlayan dijital cüzdandır. Bir blockchain cüzdan, kripto para birimlerini başka cüzdanlara transfer etmeye olanak sağlar. Birçok cüzdan üzerinden kripto para birimlerini itibari paraya dönüştürmek de mümkündür.
Blok zincir cüzdanı nedir?
Kripto para cüzdanı olarak da bilinen blockchain cüzdanları, kripto varlıklarınıza erişmenizi sağlayan özel anahtarlarınızı saklayan yazılımlar ya da donanımlardır. Bir blockchain cüzdan kullanmak, kripto varlıklarınızı saklamanın ve onları yönetmenin en pratik ve güvenli yoludur.
Kripto varlıklar, blok zincir üzerinde kriptografiyle şifrelenerek saklanır. Varlıklarınıza erişmek istediğinizde size özel, şifrelenmiş, çok haneli bir anahtar kullanmanız gerekir. Blockchain cüzdanı, işte bu anahtarlarınızı güvenle saklayan bir platformdur. Bir başka deyişle, bir blockchain cüzdanı, kripto paralarınızın saklandığı kasayı açan anahtarı korur. Bu yüzden blockchain cüzdanları kripto para cüzdanı adıyla da bilinir.
Blockchain cüzdanı, kripto para ve blok zincir dünyasında var olmanızı da sağlar. Örneğin metaverse platformlarına ve merkeziyetsiz uygulamalara ya da merkeziyetsiz borsalara giriş yapmak için de blockchain cüzdanları kullanılır.
Blockchain cüzdanı nasıl çalışır?
Blockchain cüzdanı ya da kripto para cüzdanı, sanıldığının aksine kripto varlıklarınızı bir yerde depolamaz. Aslına bakarsanız, bir kripto paraya sahip olmanız demek onu fiziksel ya da dijital olarak bir yerde bulundurmanız demek değildir. Bir kripto para aldığınızda, onun sahipliğini almış olursunuz. Birine kripto para gönderdiğinizde ona transfer ettiğiniz de işte bu sahipliktir. Kripto varlıklar, üretildikleri blok zincir üzerinde depolanır.
Peki kripto varlıklarınıza nasıl erişirsiniz? Kripto varlıklarınız ile yapacağınız işlemlerde özel ve açık anahtarlar kullanırsınız. Özel anahtar, kendi kripto varlığınıza erişmenizi ve onunla işlem yapabilmenizi sağlar. Bunu bir banka kasasının anahtarı gibi de düşünebilirsiniz. Açık anahtar ise IBAN işlevi görür. Yani birine kripto para transfer edeceğiniz zaman, gönderimi onun açık anahtarına yaparsınız. Anahtarlarınızı saklama noktasında ise devreye blockchain cüzdanları girer. Özel anahtarlarınız, blockchain cüzdanı adı verilen donanım ya da yazılımlarda barındırılır.
Şimdi birine kripto para göndermek istediğinizi varsayalım. Bunu yapabilmek için şifrenizle blockchain cüzdanınıza giriş yaparsınız. Böylece özel anahtarlarınıza erişmiş olursunuz. Artık sahip olduğunuz kripto varlıkları bir başka adrese transfer edebilirsiniz. Bunun için alıcının açık anahtarını bilmeniz gereklidir. Açık anahtarı cüzdanın para transfer sekmesinde ilgili yere girer ve transfer işlemini gerçekleştirirsiniz. Artık alıcı, gönderdiğiniz bu kripto paraya kendi cüzdanı üzerinden erişebilir.
Sıcak cüzdan ve soğuk cüzdan nedir?
Kripto para cüzdanları, yani blockchain cüzdanları ne kadar güvenlidir? Bu sorunun cevabı basit: Temelde, özel anahtarınızı kimseyle paylaşmadığınız sürece blockchain cüzdanları son derece güvenlidir. Ancak blockchain cüzdanları sıcak cüzdan ve soğuk cüzdan olmak üzere ikiye ayrılır. Bunlardan biri, diğerinden daha güvenli; diğeri ise daha pratiktir.
Yazımızın bu bölümünde sıcak ve soğuk cüzdanlardan bahsedeceğiz.
Sıcak cüzdan nedir?
Sıcak cüzdanlar internete bağlı, yani sürekli çevrimiçi olan blockchain cüzdanlarıdır. Bu tür cüzdanlar özel anahtarınızı internet üzerindeki sunucularda saklar. Bu yüzden sıcak cüzdanlar siber saldırılara açıktır. Son derece güvenli de olsalar teoride hacklenmeleri mümkündür.
Sıcak cüzdanlar kendi içlerinde mobil cüzdanlar, masaüstü cüzdanlar ve web cüzdanları olmak üzere üçe ayrılır. Mobil cüzdanlar mobil cihazlarda uygulama olarak kullanılır. Masaüstü cihazlar, bilgisayarlara kurulan yazılımlardır. Web cüzdanları ise bir tarayıcı eklentisi şeklinde çalışır.
Sıcak cüzdanların kullanımı çok pratiktir. Sürekli internete bağlı olduklarından, sıcak cüzdanlar üzerinden anında kripto para transferi yapabilirsiniz. Birçok sıcak cüzdan uygulaması, QR kod ile işlem yapmaya da olanak sağlar.
Soğuk cüzdan nedir?
Sıcak cüzdanların aksine soğuk cüzdanlar, internet erişimi olmayan blockchain cüzdanlarıdır. Bu cüzdanlar, özel anahtarınızı çevrimiçi sunucularda değil, çeşitli donanımlarda saklar. Bu sayede siber saldırılara karşı tamamen güvenlidirler. Yani bir soğuk cüzdanın hacklenmesi imkansızdır.
Soğuk cüzdanlar donanım cüzdanları ve kağıt cüzdanlar olarak ikiye ayrılabilir. Donanım cüzdanları, internet bağlantısı olmayan cihazlardır. Bu tür cihazlarda özel anahtarlarınız cihazın çipinde saklanır. Donanım cüzdanınıza bir PIN kodu ile erişirsiniz. Bu PIN koduna sahip olmayan hiç kimse donanım cüzdanınızı kullanamaz. Ancak PIN kodunuzu unutursanız varlıklarınıza erişimi kaybedebilirsiniz. Böyle durumlara karşı genelde donanım cüzdanları kullanıcılarına bir kurtarma cümlesi verir. Kağıt cüzdanlar ise adı üstünde birer kağıt parçasıdır. Kripto varlıklarınıza erişmenizi sağlayan özel anahtarınız bu kağıtta yazar. Kimi kağıt cüzdan uygulamaları, özel anahtarınızı QR kod olarak bir kağıda yazdırmanıza da olanak verir. Kağıt cüzdanlar, kripto varlıklarınızı saklamanın en güvenli yoludur. Ancak aynı zamanda kullanımı en az pratik blockchain cüzdanı türü de budur.
Sonuç
Kripto para cüzdanı olarak da bilinen blockchain cüzdanları, kripto varlıklarınıza erişiminiz olan anahtarlarınızı güvenle saklamanızı ve yönetmenizi sağlar. Farklı blockchain cüzdanı türleri farklı güvenlik ve kullanım kolaylığı olanakları sunar. Blockchain cüzdanları, blok zincir ekosistemiyle etkileşime girmenin de biricik yoludur.