İlk blok zincir ve kripto para birimi olan Bitcoin (BTC), piyasaya çıktığı 2009’dan beri tüm kripto piyasasına yön veriyor. Bitcoin’in izinden giden Ethereum (ETH) ve diğer altcoinler kripto para ekosisteminin çok daha genişlemesini sağladı. Ancak bugün Bitcoin tıpkı altın ya da döviz gibi bir yatırım aracı olarak öne çıkmayı sürdürüyor. Bunda Bitcoin’in 21 milyon coin ile sınırlı arzı da önemli rol oynuyor.
Peki, asla 21 milyon adedi geçemeyecek BTC coinler nasıl üretiliyor? Gelin beraber bakalım.
Kripto para olarak bitcoin
Bitcoin hem bir blok zincir hem de o blok zincirin kripto para birimidir. Kripto para birimi olanı ayırt etmek için baş harfini küçük şekilde yazarız: bitcoin. Yani “Bitcoin”, blok zinciri; “bitcoin” ise kripto para birimini ifade eder.
Kısaca BTC olarak anılan bitcoin, deflasyonist bir varlıktır. BTC arzı 21 milyon coin ile sınırlandırılmıştır. Yeni bitcoin üretimi ise, Bitcoin halving adı verilen bir süreçle sürekli azalmaktadır. Bunlar, bitcoini deflasyonist bir kripto para ve iyi bir yatırım aracı yapan önemli unsurlardır.
Bitcoin üretimi ise zorlu, maliyetli ama ödüllendirici bir süreçtir ve dünyanın her yerinden birçok kripto para madencisi, bitcoin üretimi yapmaktadır.
Bitcoin nasıl üretilir?
Blok zincirler çeşitli fikir birliği (konsensüs) mekanizmaları ile çalışır ve korunur. Kripto paraların nasıl üretileceği de fikir birliği mekanizmalarının yapısına göre değişir. En popüler fikir birliği mekanizmaları Proof-of-Work (PoW) ve Proof-of-Stake (PoS) mekanizmalarıdır. Bitcoin, bir Proof-of-Work blok zinciridir.
Proof-of-Work fikir birliği mekanizmasına göre, bir ağa gönderilen işlemler madenciler denilen düğümler tarafından doğrulanır ve yeni bir blok olarak zincire eklenir. Blok zincir verileri, kripto paralar dahil, kriptografik yöntemlerle şifrelenmiştir. Bu nedenle bir işlemi doğrulamak ve zincire yeni blok eklemek için birtakım kriptografik problemleri çözmek gerekir. Madenciler bunun için bilgisayarlarının ya da madencilik cihazlarının hesaplama güçlerini kullanır. Bir işlemi doğrulayan ilk madenci ise belirli miktarda kripto para ile ödüllendirilir. Madencilik ödülü denilen bu kripto paralar, yeni üretilen kripto paralardır.
Yani Proof-of-Work blok zincirlerinde kripto para üretimi madencilik ile yapılır.
Bitcoin madenciliği
Proof-of-Work kullandığı için bitcoin üretimi de BTC madenciliği ile gerçekleşir. Bitcoin madenciliği maliyetli bir iştir. Çünkü ağda faaliyet gösteren çok sayıda madenci vardır ve bunlar birbiriyle rekabet halindedir. Bitcoin madenciliği ödülü, bir işlemi doğrulamak için ilgili kriptografik problemi ilk çözebilen madenciye verilir.
Bir Bitcoin işlemini ilk doğrulayan olabilmek için madencilerin güçlü donanımlara ihtiyacı vardır. Eskiden kişisel bilgisayarlarda Bitcoin madenciliği yapılsa da bugün daha çok özel madencilik cihazları tercih edilmektedir. Bu cihazlar yüksek hesaplama gücü sağlar. Bu hesaplama gücü ile ağa gönderilen işlemleri doğrularlar.
Bu sürecin sonunda kazanan Bitcoin madencisi, belirli miktarda bitcoin ile ödüllendirilir. Şu an Bitcoin ağındaki madencilik ödülü 6,25 BTC coindir. Yani bir işlemi doğrulayıp blok zincire yeni bir blok olarak eklemeyi başaran madenciler, 6,25 BTC kazanır. Bitcoin ilk çıktığında ise madencilik ödülü 50 BTC coindi. Ancak Bitcoin blok zincirinde düzenli olarak halving adı verilen bir işlem uygulanır. Bitcoin halving, üretilen her 210 bin blokta bir (yaklaşık her 4 senede bir), madencilik ödülünün yarı yarıya azaltılmasıdır. Bu da ilerleyen dönemde Bitcoin madencilik ödülünün daha da azalacağı, yani bitcoin üretiminin yavaşlayacağı anlamına geliyor.
Sonuç
Bitcoin üretimi, Bitcoin madenciliği ile yapılır. Yani bitcoin, madenciliği teşvik etmek için ödül olarak verilerek üretilir. Bitcoin madenciliği ise giderek zorlaşan bir faaliyettir. Buna bağlı olarak bitcoin üretimi yavaşlamaktadır.
Bitcoin arzı 21 milyon coin ile sınırlıdır. Yani 21 milyon BTC coinden fazlası üretilmeyecektir. Uzmanların hesaplamasına göre en son bitcoin 2140 yılı civarında üretilebilir.