Kripto para devriminin Bitcoin (BTC) ile başladığını artık herkes biliyor. Satoshi Nakamoto takma isimli bir kişi ya da grup tarafından yaratılan Bitcoin, faaliyete geçtiği 2009 yılından beri kripto para piyasalarına öncülük ediyor. Bugün en değerli kripto para birimi olarak bilinen BTC, ortaya koyduğu blok zincir teknolojisiyle de birçok yeniliğe kapı araladı. Ethereum (ETH), Ripple (XRP), Avalanche (AVAX), Dogecoin (DOGE) ve diğerleri… Adını ezbere bildiğimiz tüm bu altcoinler, merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosistemi, akıllı sözleşme blok zincirleri; kısacası, kripto para ve blok zincire dair her şey Bitcoin’in açtığı yoldan ilerleyerek doğdu.
Peki, kripto paraların bu amiral gemisi ilk defa ne zaman kullanıldı? İlk bitcoin (BTC) işlemi ne zaman ve nasıl yapıldı? Bu makalemizde önce “Bitcoin nedir?” sorusuna kısa bir cevap verecek, ardından ilk BTC işleminin hikayesini anlatacağız.
Bitcoin nedir?
Bitcoin (BTC), Satoshi Nakamoto takma ismini kullanan bir kişi ya da grup tarafından yaratılmış merkeziyetsiz bir blok zincir ağı ve kripto para birimidir. Bitcoin, blok zincirlerin ve kripto paraların ilkidir.
BTC ağı merkeziyetsiz bir yapıdadır. Yani, onu yöneten merkezi bir organ yoktur. Ağ, coğrafi olarak dağıtık düğümler tarafından yönetilir. Düğümler, aslında, Bitcoin blok zincirinin işlem geçmişinin bir kopyasını saklayan ve ağa gönderilen işlemleri doğrulamak için hesaplama güçlerini kullanarak birbiriyle rekabet eden bilgisayarlardır. Bu düğümler, madenciler olarak anılır ve ağda işlemlerin güvenle gerçekleşmesini sağlarlar. Karşılığında ise belirli miktarda BTC ile ödüllendirilirler.
Bitcoin ağındaki işlemler eşler arası gerçekleşir. Bu, kullanıcıların banka gibi aracılar olmaksızın doğrudan birbirlerine kripto para transfer edebilmeleri demektir. Bitcoin blok zincirindeki hiçbir işlem (BTC transferi ya da başka veri transferleri) geri alınamaz. Ayrıca işlemler kriptografik yöntemlerle şifrelendiğinden ve ağı çalıştıran binlerce madenci blok zinciri sürekli doğruladığından, ne işlemlere ne blok zincirin kendisine dışarıdan müdahale edilemez. Bitcoin, siber saldırılara ya da hükümetlerin ağı kapatma girişimlerine karşı neredeyse tamamen güvenlidir.
Kripto para birimi olarak bitcoin (blok zincirden farklı olarak baş harfi küçük yazılır) ise arzı sınırlı bir varlıktır. Bu açıdan deflasyonist bir yapıya sahip olan BTC, 21 milyon adet üretildikten sonra bir daha üretilmeyecektir. Onu değerli kılan unsurların başında da bu özelliği gelir.
“Yeni Başlayanlar İçin Bitcoin” makalemizi okuyarak konuyla ilgili daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
12 Ocak 2009: İlk bitcoin işlemi gerçekleşiyor
Satoshi Nakamoto, Bitcoin (BTC) whitepaperını 30 Ekim 2008’de yayımladı. Bu whitepaperda aslında Bitcoin adı yalnızca başlıkta geçiyordu. Fakat makalenin içeriğinde blok zincirin ve kripto para biriminin yapısı detaylıca açıklanıyordu.
Bundan kısa süre sonra, 3 Ocak 2009’da, Bitcoin blok zincirinin başlangıç bloğu (genesis blok) yaratıldı. Böylece, tarihin ilk blok zinciri başarıyla hayata geçti. Artık geriye tek bir adım kalmıştı: İlk bitcoin transferini gerçekleştirmek.
Takvimler 11 Ocak 2009’u gösterdiğinde, henüz yeni yeni popülerlik kazanan Twitter’da dikkat çekici bir paylaşım yapıldı: “Running bitcoin”. Bu tek cümlelik paylaşımın sahibi, ünlü kriptograf Hal Finney’di. Hal Finney, Bitcoin’in Proof-of-Work (PoW) konsensüs mekanizmasına esin kaynağı olan Yeniden Kullanılabilir İş İspatı (Reusable Proof-of-Work) fikrini geliştiren kişiyidi. “Running bitcoin” tweetiyle Finney, Bitcoin blok zincirini çalıştırdığını açıklıyordu. Böylece Hal Finney, ağdaki ilk düğümlerden biri olmuştu.
Bundan sadece bir gün sonra ise Bitcoin blok zinciri üzerinde ilk işlem gerçekleşti. Bu işlemin tarafları Satoshi Nakamoto ile Hal Finney’di. 12 Ocak 2009’da Satoshi Nakamoto’ya ait 12cbQLTFMXRnSzktFkuoG3eHoMeFtpTu3S adresinden Hal Finney’e ait 1Q2TWHE3GMdB6BZKafqwxXtWAWgFt5Jvm3 10 BTC gönderildi. Bu işlem, Bitcoin blok zincirinin 170. bloğunda gerçekleşti. Satoshi Nakamoto’nun hesabında 50 BTC vardı ve bu işlemin ardından 40 BTC kaldı. Bu 40 BTC’nin sahipliği de Nakamoto’nun kripto para cüzdanındaki başka bir adrese aktarıldı.
Bitcoin nasıl satın alınır?
En değerli kripto para birimi bitcoin (BTC), kripto para borsaları üzerinden satın alınabilir. Türkiye’de Bitlo üzerinden Türk lirasıyla BTC ve başka kripto para birimleri satın alabilirsiniz.