Market maker, alım-satım farkından yararlanarak kar elde etme amacıyla herhangi bir borsada alım veya satım işlemi yapan bir birey veya kuruluştur.
Market maker (piyasa yapıcı) veya likidite sağlayıcısı, envanterde tutulan alınıp satılabilir bir varlık için alım-satım fiyatı teklif eden, alım-satım yayılımından veya dönüşlerden kar elde eden bir kişi veya şirket olarak tanımlanmaktadır.
Bireyler sipariş oluşturduklarında "market maker" olarak kabul edilmektedir. Verilen siparişler hemen yerine getirilmemekte ancak bunun yerine siparişler sipariş defterinde gözükerek daha sonra yerine getirilmektedir. Bir başka deyişle listeleme yapıldığında “market maker” olarak kabul edilmektedir. Bunun sebebi bir mal varlığı için talep veya satış emri oluşturmuş olmalıdır.
ABD piyasalarında, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, bir "market maker" ı, halka açık bir fiyattan düzenli ve sürekli bir şekilde hisse senedi alıp satmaya hazır bir firma olarak tanımlamaktadır.
Market Maker ve Market Taker Nedir?
Market maker, limit emri veren bir satıcı olarak tanımlanırken market taker ise piyasa emri veren bir alıcı olarak bilinmektedir. Başka bir deyişle, market maker sipariş defterini oluşturan kişi ve market taker ise sipariş defterini alan kişi olarak bilinmektedir.
İşlem ücretlerinin ödenmesi söz konusu olduğu zaman ise, market takerlar likidite tüketmeleri sebebiyle daha fazla ücretlendirilmeye tabi tutulurken, market makerlar sanal para birimi değişiminin likiditesine ve sipariş defterine katkıda bulundukları için daha az ücretlendirilmektedirler. Bu noktada borsa bir mağaza olarak, market maker ise mağazanın tedarikçileri olarak ve market taker ise mağazada alışveriş yapanlar olarak düşünülmelidir. Market makerlar bir başka deyişle mağazanın tedarikçileri ürünleri rafa koymak için daha az ücret alırken, alıcılar raftan ürün almak için daha fazla ücret almaktadırlar.
Ücretli ve Ücretsiz Market Maker İşlemleri
Borsalarda ücretler arasında değişkenlik yaşansa da, market makerlar ve market takerlar için ödül sistemi uygulanmaktadır. Bazı popülaritesi yüksek otuz günlük işlem hacmi 150.000 Bitcoin'e eşit veya daha fazla olan alım-satım yapan bireylerden yüzde 0.02 ve yüzde 0.04 yapıcı ve alıcı ücreti alınmaktadır. Buna ek olarak borsalar, market makerları maker ücreti ödemekten hariç tutmakta ve sonuç olarak daha fazla aktivite ve likidite sağlamaktadır.Başka borsalar ise sipariş defterinin oluşturulması için market makera ücreti geri vermektedir.
Market Maker ve Market Taker Avantajları
Kripto para fiyatlarının volatilitesi ile, market makerlar ve market takerlar fiyatları borsada kontrol altında tutmaya yardımcı olmaktadır. Bu durum, market takerların likiditeyi tüketmesini ve market makerların karşılığı olmayan siparişler vermesini engellemektedir. Buna ek olarak market maker ve market takerların sağladığı kontrol, kripto para biriminin sabit bir fiyata sahip olmasına katkıda bulunmakta, bir başka deyişle volatiliteye engel olmaktadır. Sonuç olarak, kripto para birimini kötü niyetli manipülasyonlardan veya büyük siparişlerden etkilenmekten korumak için market maker ve takerların sağladığı bu kontrol gerekli olmaktadır. Ayrıca bu durum, işlem sürelerini artıran likidite olmasını sağlamaktadır ancak market takerlar, siparişlerinin hızlı bir şekilde yerine getirilmesi için daha fazla ödeme yaparken, market makerlar daha az ödeme yapmaktadır.