Oyun dünyası ve sektörü, özellikle 2000’lerin başından beri her yıl büyüme gösterdi. Öyle ki, 2000 yılında oyun sektörünün yıllık geliri yaklaşık 40 milyar dolarken bugün bu rakam 200 milyar doları bulmuş durumda. Üstelik oyun sektöründeki gelir artışı, 20 yılı aşkındır istisnasız her yıl yükseliyor.
Bunu sağlayan başat etkenler internet sayesinde oyunlara erişimin kolaylaşması, oyun türlerinin çeşitliliğinin artması ve gelişen teknolojiyle beraber oyunların daha gerçekçi deneyimler vadetmesi olarak sayılabilir. Çevrimiçi çok oyunculu oyunların ve mobil oyunların yaygınlık kazanması da oyun şirketlerinin oyun içi öğe satışıyla gelirlerini artırmasına olanak sağladı. Aşağıdaki tabloda oyun sektörünün gelir artışını yıllar bazında görebilirsiniz.
Tabii, teknolojiyle bu kadar iç içe olan oyun sektörünün blok zincir teknolojisini göz ardı etmesi de olanaksızdı. Nitekim göz ardı etmedi. Özellikle Ethereum (ETH) blok zincirinin ortaya çıkışı ve NFT, akıllı sözleşme, merkeziyetsiz finans gibi konseptlerin doğuşuyla blok zincir tabanlı oyunlar hayatımıza girmeye başladı.
Bu makalemizde oyun dünyası ve blok zincir teknolojisi ile kripto paralar arasındaki ilişkiyi ele alacağız.
Blok zincir teknolojisi, oyun dünyasını nasıl etkiledi?
Blok zincir teknolojisi, 2009’da Bitcoin (BTC) ile ortaya çıktı. Bitcoin, eşler arası para transferine olanak sağlıyordu ancak üzerinde merkeziyetsiz uygulamalar oluşturmak mümkün değildi. 2015 yılında faaliyete geçen Ethereum (ETH) blok zinciri, bunu mümkün kıldı. Blok zincir üzerinde akıllı sözleşmeler oluşturulmasına izin veren Ethereum ağında birçok merkeziyetsiz uygulama ve yeni token yaratıldı. NFT, yani değiştirilemez tokenlar da Ethereum blok zinciri sayesinde yaygınlık kazandı.
Oyun dünyası, Ethereum’un bu imkanlarını fırsat olarak gördü ve blok zincir tabanlı, merkeziyetsiz yapıda oyunlar geliştirmeye girişti. Her biri bir merkeziyetsiz uygulama olan ve NFT teknolojisini kullanan blok zincir tabanlı oyunlar kısa sürede Solana (SOL) gibi başka blok zincirlerde de ortaya çıkmaya başladı. Günümüzde, metaverse ve Web3 konseptlerinin de popülerlik kazanmasıyla beraber blok zincir tabanlı oyunlar geniş bir oyuncu kitlesine hitap ediyor; onlara, oyun içi varlıklarına gerçekten sahip olabilecekleri ve oyun oynarken para da kazanabilecekleri yeni bir deneyim vadediyor. Bu deneyim, oyna-kazan (play-to-earn) modeli olarak adlandırılıyor.
Oyna-kazan: Oyun dünyasında blok zincir devrimi
Özellikle çevrimiçi çok oyunculu oyunların ve mobil oyunların yaygınlık kazanması, oyun sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin aklında bir kıvılcım çakmıştı. Oyunları satarak sadece bir kez para kazanabiliyorlardı ancak oyun içi bir mekanizmayla sürekli para kazanabilirlerdi. Bu mekanizmaya pay-to-win ya da Türkçesiyle öde-kazan dediler. Pay-to-win modelinde oyuncular, para ödeyerek daha iyi oyun içi öğeler satın alabiliyor ve böylece diğer oyuncuların önüne geçiyor, karakterlerini daha kolay geliştiriyor, kendilerine avantaj sağlıyorlar.
Pay-to-win modeli, oyun dünyasının tek taraflı ekonomisini perçinledi. Oyuncular para harcıyor, oyun şirketleri kazanıyordu. Ancak blok zincir ve kripto para teknolojisinin ortaya çıkışıyla beraber yeni bir model ortaya çıktı: Play-to-earn, yani oyna-kazan. Bu model, oyun şirketleri ile beraber oyuncuların da oynadıkları oyundan para kazanabilmesini sağlıyor.
Oyna-kazan modelini mümkün kılan blok zincir ve NFT teknolojisi oldu. NFT, bilindiği gibi, mutlak sahiplik gösteren, benzersiz dijital varlıklardır. Varlıklar için bir nevi dijital kimlik belgesi görevi görür. Bu, oyun içi varlıklar için de geçerlidir: Blok zincir tabanlı oyunlarda oyun içi varlıklar, NFT biçiminde alınıp satılabilir. Oyun içi varlıklar birer NFT olduğundan, oyuncular bu varlıklara gerçekten sahiptir ve NFT pazar yerlerinde bu varlıkları satarak gelir elde edebilirler.
Oyna-kazan modelinde oyuncular, çeşitli mücadeleleri gerçekleştirerek de kripto para kazanabilir. Kripto paralar bir adresten diğerine, uluslararası olarak ve herhangi bir sınırlama bulunmaksızın gönderilebilmektedir. Akıllı sözleşmeler de bir kripto para işleminin belirli şartların sağlanması halinde gerçekleşmesini garanti altına alır. Blok zincir tabanlı oyunlar, bu iki teknolojiden yararlanarak oyuncuların belirli mücadeleleri ya da yarışmaları kazanmaları karşılığında onları kripto paralarla ödüllendirir. Bu kripto paralar, oyuncunun kripto para cüzdanına aktarılır.
İşte, blok zincir teknolojisi, bu şekilde işleyen oyna-kazan modeli ile oyun dünyasının ekonomik yapısında yeni bir kapı açmıştır. Oyuncuların da gelir elde edebildiği bu yeni oyun ekonomisi, oyuncu topluluğunun genişlemesine de katkı sunmaktadır.
Blok zincir tabanlı oyun ekosistemi
Blok zincir teknolojisi yalnızca yeni bir oyun türü ortaya koymakla kalmamış, oyun ekosistemini genişletmenin de önünü açmıştır. Gala (GALA) ve Enjin (ENJ) gibi merkeziyetsiz uygulamalar, blok zincir tabanlı bir oyun ekosistemi yaratmaktadır. Örneğin ENJ, işbirliği yaptığı oyunların ortak kullanabileceği EnjinCoin’i ve oyuncuların EnjinCoin ile alım satım yapabilecekleri bir NFT pazar yerini piyasaya sürmüştür. Bununla da kalmamış, aslen blok zincir tabanlı olmayan kimi oyunlar için de çeşitli eklentiler çıkarmıştır. Bunlardan en meşhuru, dünyanın en çok satan oyunu olan Minecraft için çıkardıkları EnjinCraft eklentisidir. EnjinCraft sayesinde Minecraft oyuncuları, ürettikleri oyun içi öğeleri NFT haline getirip satabilmektedir. Bir başka deyişle Enjin, Minecraft’ı blok zincir dünyasına taşımıştır.
MineCraft ve Enjin ilişkisini daha detaylı öğrenmek için tıklayın.
En popüler blok zincir oyunları
Geçen yıllar içinde blok zincir teknolojisi ile birçok oyun üretilmiştir. İlk blok zincir oyunlarından biri, bugün hâlâ popülerliğini koruyan Axie Infinity (AXS) oyunudur. Axie Infinity oyununu aynı zamanda birer metaverse platformu olan Decentraland (MANA) ve The Sandbox (SAND) izlemiştir.
Yazımızın bu bölümünde, en popüler blok zincir oyunlarından bazılarına kısaca göz atacağız.
Axie Infinity (AXS)
2018’de Sky Mavis şirketi tarafından Ethereum (ETH) üzerinde yaratılan Axie Infinity (AXS) oyununun esin kaynağı, Pokemon’dur. Axie Infinity’de oyuncular, tıpkı Pokemonlar gibi sevimli yaratıklar olan Axie’leri toplar, geliştirir ve birbiriyle savaştırırlar. Her bir Axie, bir NFT’dir ve oyunun NFT pazar yerinden alınıp satılabilir.
En popüler blok zincir oyunlarından olan Axie Infinity’nin iki kripto para birimi vardır: Bunlardan biri, oyun içi ödüllendirme sisteminin parçası olan Smooth Love Potion (SLP) tokendır. Diğer ise oyunun yönetişim tokenı olan AXS tokendır.
Decentraland (MANA)
Decentraland (MANA), Arjantinli girişimciler Ari Meilich ve Esteban Ordano tarafından Ethereum (ETH) üzerinde geliştirilmiştir. Bu oyunda oyuncular, NFT olarak sanal araziler alıp bu araziler üzerinde kendi yapılarını ve etkinliklerini oluşturabilirler. Decentraland oyunundaki tüm alım satım işlemleri ERC-20 tabanlı oyun coini MANA token ile yapılmaktadır.
The Sandbox (SAND)
Pixowl şirketi tarafından oluşturulan The Sandbox (SAND) da Decentraland gibi oyuncuların NFT araziler alıp bu araziler üzerinde çeşitli kaynaklarla kendi içeriklerini oluşturabildikleri bir oyundur. The Sandbox oyunundaki alım satımlar ise bir ERC-20 standardında bir oyun coini olan SAND token ile yapılır.
Alien Worlds (TLM)
İsviçre merkezli oyun firması Dacoco tarafından 2020’de yaratılan Alien Worlds (TLM), uzay temalı bir NFT madencilik oyunudur. Alien Worlds oyuncuları, yine oyuncular tarafından DAO aracılığıyla yönetilen gezegenlerde bulunan arazilerde, NFT ekipmanlarla Trilium ya da kısaca TLM token çıkarmaya çalışırlar.
My Neighbor Alice (ALICE)
My Neighbor Alice (ALICE), Chromia (CHR) blok zinciri üzerinde geliştirilen ve çiftçilik temalı bir oyundur. 2022 içinde Steam platformunda ücretsiz olarak oyuncularla buluşacak olan My Neighbor Alice’in yönetişim ve fayda tokenı ise ERC-20 tabanlı ALICE tokendır.