Kripto para piyasası, geleneksel piyasalara göre son derece volatil bir yapıya sahiptir. 7/24 açık olan kripto para piyasalarında yaşanan volatilite, günlük işlem açan yatırımcılar için fırsatlar ve aynı oranda riskler barındırmaktadır. Bu sebeple, kripto para yatırımı yapmadan önce piyasa analizi yapmak faydalıdır.
Bu makalemizde kripto para piyasasında en çok kullanılan analiz çeşitlerini inceleyip, yatırım yaparken nasıl kullanabileceklerine bakacağız.
Teknik Analiz
Teknik analiz, geçmiş fiyat hareketlerini inceleyerek gelecek dönemde oluşabilecek fiyat hareketlerini tahmin etmeye dayanır. Teknik analiz sadece kripto para birimlerine özel olmayıp zaman içerisinde fiyatı değişen her finansal ürün için uygulanabilmektedir. Kripto para piyasasında ise teknik analiz metodu en çok kullanılan analiz yöntemlerinin başında gelmektedir.
Teknik analiz metodu ile incelenen ürün için sadece fiyat üzerinden bir tahmin yapılmaktadır. Bu sebeple %100 doğruluk ile çalışan bir teknik analiz yöntemi bulunmamaktadır.
Teknik analiz yapabilmek için ilk önce grafik okumayı bilmek gerekmektedir. Grafik okumak ilk başta karmaşık gelebilir ancak sürekli çalışma ve biraz deneyimle birlikte herkes grafik okumayı öğrenebilir. Teknik analiz için bazı temel kavramlar olan destek, direnç, trend ve kanal gibi terimlere de aşina olmak gerekmektedir.
Göstergeler (İndikatörler)
Yapılan analizler geçmiş fiyat verilerinden elde edilen indikatör ve osilatörler ile desteklenmektedir. Teknik analiz yaparken kullanılan yöntemler, analizi yapılacak üründen ürüne değişiklik göstermektedir. Yani hisse senetlerinde çalışan bir yöntem, kripto para piyasasında çalışmayabilir.
Teknik analiz yaparken en çok kullanılan indikatör ve osilatörler şunlardır;
- MA - Hareketli Ortalama
- MACD - Moving Average Convergence Divergence
- RSI - Relatif Güç Endeksi
- Bollinger Bantları
- Parabolic SAR
- Fibonacci
Formasyonlar
Teknik analiz yaparken bazı fiyat oluşumları geçmişteki fiyat oluşumları ile benzerlik gösterir ya da belirli bir döngü içerisinde hareket eder. Bunlara formasyon denilmektedir. Formasyonlar teknik analiz açısından grafiklerdeki görsel oluşumlardır ve gelecekteki fiyat hareketi için bir anlam taşırlar. Teknik analizde en sık kullanılan formasyonlar şöyledir;
- Çift Dip Formasyonu
- Çift Tepe Formasyonu
- Yükselen Üçgen Formasyonu
- Alçalan Üçgen Formasyonu
- Omuz Baş Omuz Formasyonu
- Bayrak Formasyonu
Temel Analiz
Temel analiz finansal piyasalarda en çok kullanılan ve bir varlığın gerçek değerini bulmayı sağlayan analiz türüdür. Temel analiz bir varlığın fiyatını etkileyebilecek temel faktörleri analiz eder. Kripto para dünyasında ise temel analiz, bir kripto paranın sürdürülebilir bir yapıya sahip olup olmadığını incelemektedir.
Kripto para piyasasında temel analiz yapılırken en çok incelenen kısım projelerin token ekonomileri ve gelecekte neler vadettiğidir. Örneğin bir kripto para projesi çok iyi bir teknoloji ortaya çıkarsa dahi eğer gelecek süreç içerisinde tokenların nasıl piyasaya süreleceğinde dair kapsamlı bir planı ya da yol haritası yoksa fiyat olarak sürekli baskı altında kalabilmektedir. Bu kapsamda temel analiz daha çok uzun vadeli yatırımcıların kullandığı bir analiz türüdür.
Kripto para piyasalarında temel analiz kavramı diğer varlıklara göre bir adım öne çıkmaktadır. Bir projenin teknik analizini yapmadan önce nasıl bir token ekonomisine ve nasıl bir enflasyon yapısına sahip olduğuna bakmakta fayda vardır. Kripto para piyasalarında temel analiz yaparken en çok bakılan konu başlıkları ise şöyledir:
- Tokenomics (Token Ekonomisi)
- Token Enflasyonu
- Projenin Yol Haritası (Roadmap)
- Vadettiği Yenilik
Zincir üstü (On-chain) Analiz
Kripto para piyasalarında en çok kullanılan bir diğer analiz metodu ise zincir üstü (on-chain) analizidir. Zincir üstü analiz kripto para piyasasına özel olup, blok zincir üzerindeki transfer ve işlemlerin analizine dayanmaktadır. Bu bakımdan zincir üstü analiz aynı zamanda blok zincir analizi olarak da anılmaktadır. Zincir üstü analizde blok zincirdeki blok detayları, işlem verileri ve akıllı sözleşmeler ile etkileşime giren adresler ve madencilerin hareketleri analiz edilerek piyasaların geleceği hakkında analiz yapılmaktadır.
Zincir üstü analiz için analistler blok zincir verilerini temel olarak üç ana kategoride sınıflandırmaktadır. Bunların ilki, bir kripto paranın piyasa değerini yani blok zincir ağının net değerini tanımlayan piyasa büyüklüğüdür.
Analistlerin zincir üstü analizde dikkat ettiği ikinci önemli başlık Hodl durumudur. Hodl piyasadaki eğilimi ve kullanıcının kendi cüzdanında tuttuğu kripto para birimlerini belirlemek için kullanılan bir metottur. Hodl, piyasadaki oyuncuların kripto paralarda ne kadar alıcı olup, o kripto parayı tutmaya ne kadar istekli olduklarını belirtmektedir.
Zincir üstü analizlerinde kullanılan ve kripto paraların gelecek beklentisi için üçüncü önemli gösterge ise açık vadeli işlemlerdir. Bu veri blok zincirlerden değil merkezi borsalardaki işlemler sonucu ortaya çıkmaktadır. Açık vadeli işlemler, vadeli olarak işlem gören herhangi bir kripto para için yatırımcıların hangi yönde pozisyon aldığını göstermektedir. Eğer long pozisyon alan yatırımcılar çoğunlukta ise yükseliş, short pozisyon alan yatırımcılar çoğunlukta ise düşüş beklentisi mevcuttur.
Zincir üstü analizde bu başlıkların dışında da birçok alt başlık kullanılmaktadır. Bunlardan önemli olan bazıları ise şöyledir:
- Toplam Cüzdan Sayısı
- Toplam Aktif Cüzdan Sayısı
- Adres Bakiyeleri
- Madenci Pozisyonları
Sonuç
Kripto para piyasalarında yaşanan sert dalgalanmalar ve piyasanın aşırı volatil olmasından kaynaklı olarak yatırım yapmadan önce kripto para analizlerine bakmak, yatırım yapılacak kripto paranın geleceği ve alım bölgeleri için büyük ölçüde yardımcı olmaktadır. Kripto para piyasalarında klasik piyasalarla korele bir şekilde teknik analiz ve temel analiz metodları bolca kullanılmaktadır. Kripto paraların ve blok zincirlerin tamamiyle açık yapıda olmasından kaynaklı, kripto para piyasasında zincir üstü analiz metodu da sıkça kullanılan analiz yöntemleri arasındadır. Özetle bir kripto paraya yatırım yapmadan önce hem temel ve teknik hem de zincir üstü analizlerine bakmak, yatırımın getirisi, giriş noktası ve getiri beklentisi için bir önizleme oluşturabilmektedir.