Ethereum blok zinciri 2014 yılında Vitalik Buterin öncülüğünde geliştirilmiş olan ve akıllı sözleşme desteği ile ön plana çıkan bir kripto para projesidir. Ethereum zaman içerisinde geliştirdiği altyapı ve sunduğu avantajlar ile birçok kripto para birimi ve sektör için öncü olmuştur. Ethereum zaman içerisinde sağladığı avantajlar ile birçok kullanıcıya ulaşmış ve teknik altyapı olarak, hız ve ölçeklenebilirlik için bazı güncelleştirmelere ve iyileştirmeler elzem hale gelmiştir. Ethereum Merge ya da ETH 2.0 bu güncelleştirmeler için kullanılan başlıklarıdır. Ancak Ethereum Merge sadece basit güncelleştirme olmayıp uzun soluklu bir yolun ilk adımıdır.
Bu makalemizde Ethereum Merge’den bahsedip, Ethereum’un geleceğinden basit bir şekilde bahsedeceğiz.
ETH 2.0 Nedir?
Ethereum 2.0 ya da daha kısa haliyle ETH 2.0, Ethereum blok zincirinin Proof of Work algoritmasından Proof of Stake algoritmasına geçişi olarak adlandırılan süreç için kullanılmaktaydı. Ancak Eth 2.0 tanımlaması, sürecin tek bir güncelleştirme gibi anlaşılmasına sebep olduğundan artık tercih edilen bir tanımlama değildir.
Ethereum blok zincirinin Proof of Work algoritmasından Proof of Stake algoritmasına geçişi, Ethereum blok zinciri üzerinde ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsizlik için yapılacak olan güncelleştirmelerden ilkidir.
Ethereum Merge Nedir?
Ethereum Merge, Ethereum PoW zincirinin PoS zinciri olan Beacon Chain ile birleşmesine verilen isimdir. Ethereum Merge öncesi testnetlerin başarılı bir şekilde birleşmesi ile Ethereum Merge işleminin başarılı bir şekilde gerçekleşmesi beklenmektedir. Ethereum Merge işleminin başarılı gerçekleşmesi ile Ethereum ana zinciri üzerinde madencilik faaliyetleri bitecektir. Bu sebeple halihazırdaki madencilerden bazıları Ethereum Merge esnasında PoW zincirini devam ettirmeyi seçebilirler. Bu noktada tıpkı Bitcoin’de 2017 yılında gerçekleşen Bitcoin Cash sert çatallanması gibi bir çatallanma gerçekleşmesi beklenmektedir.
Ethereum Merge sürecinde gerçekleşmesi beklenen bu çatallanma ile halihazırda Ethereum blok zinciri üzerindeki bütün varlıklar hem Ethereum PoW hem de Ethereum PoS zinciri üzerinde aynı anda var olacaklardır. Daha basit bir dil ile Ethereum PoW zincirindeki varlıkları bir airdrop gibi düşünebilirsiniz. Eğer PoW zinciri madenciler tarafından devam ettirilirse ve destek bulabilirlerse, hali hazırdaki bütün Ethereum ekosistemindeki varlıklardan 2’şer adet olacaktır. Her NFT’den, DAI’den ENS’den ikişer tane olacaktır. Ancak bu noktada bu varlıkların değeri konusunda ciddi spekülasyonlar mevcuttur. Hali hazırda Ethereum geliştirici topluluğunun hepsinin ve Chainlink gibi fiyat sağlayıcı oracleların PoS zincirini desteklenmesi, PoW zinciri üzerindeki varlıklar için Merge sonrası fiyat ve topluluk oluşturma anlamında geri planda kalması beklenmektedir.
Ethereum Merge teknik olarak kendisi de bir sert çatallanmadır. Ethereum Merge, PoW ile çalışan Ethereum ana blok zincirini içerisindeki bütün varlıklar ile bire bir şekilde forklayarak PoS ile çalışan yeni zincire işlenmesidir. Böylece Merge öncesi ana zincir üzerindeki herhangi bir varlıkta kayıp vb. bir durum yaşanmaması planlanmaktadır.
Ethereum PoW ve PoS Farkı Nedir?
Ethereum PoW ve PoS algoritması arasındaki en temel fark Ethereum kripto para birimine gelecek olan yeni kullanım alanı ve blok zincirin daha hızlı, güvenli ve ölçeklenebilir olması olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha önceden de bahsettiğimiz üzere Ethereum blok zincirinin PoS algoritmasına geçişi, Ethereum üzerinde gelecek zamanda yapılacak olan güncelleştirmeler için önemli bir başlangıç olarak görülmektedir.
Ethereum PoS ile Ethereum üzerindeki madencilik faaliyetleri sona erecektir. Ethereum blok zincir üzerinde PoS algoritması ile ETH stake ederek düğüm oluşturabilecek ve blok zincirin güvenliği sağlanacaktır.
Ethereum PoS ile Neler Vadediyor?
Ethereum blok zincirinin PoS algoritmasına geçişi ile birlikte yeni yol haritasının ilk adımı atılacaktır. Ethereum blok zinciri üzerinde madenciliğin son bulması ve ölçeklenebilirlik için yeni bir başlangıç olan PoS ile Ethereum blok zinciri daha hızlı ve daha güvenli bir şekilde çalışacaktır.
Topluluk tarafından yaygın olarak bilinen “Ethereum, PoS ile işlem ücretleri daha da düşecektir” ifadesi tam olarak gerçeği yansıtmamaktadır. Daha önce de bahsettiğimiz gibi PoS ile Ethereum yeni bir yol haritasına girmektedir. Bu yol haritasında shrading, L2 optimizasyonları gibi konu başlıklarının yardımı ile Ethereum güvenliğinde daha düşük maliyet ile işlemler yapılabilecektir.
Buna günümüzde en güzel örnek L2 yani Layer-2 projeleri verilebilir. Arbitrum, Optimism, zkSync, Starknet gibi ikinci katman çözümleri ile yatırımcılar daha düşük işlem ücretleri ile kolayca işlem yapabilmektedirler. Ancak bu yapılar günümüzde hala geliştirme aşamasında olup, Ethereum’un kendi içerisindeki evrimi ile birlikte daha hızlı, ucuz ve güvenli bir yapıya dönüşeceklerdir.
Ethereum Merge Sonrası Neler Olacak?
Ethereum Merge güncelleştirmesinin başarılı ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi ile birlikte Ethereum’u uzun soluklu bir yol haritası beklemektedir. Hali hazırda Ethereum PoS için kilitlenmiş Ethereum’ların kilit açılımı ile devam eden süreç, Ethereum blok zincirinin ölçeklenebilirliği için önemli başlıkara ev sahipliği yapmaktadır.
Vitalik Buterin tarafından paylaşılan ve Merge ile birlikte toplam 5 evreden oluşan potansiyel yol haritasını gösteren resimde, Merge sonrası sırasıyla; Surge, Verge, Purge, Splurge başlıkları yer almaktadır.
Ethereum Merge ile PoS algoritmasına geçiş ve kilitlenen ETH’ların kilit açılım sürecinin tamamlanması beklenmektedir. Merge sonrası, The Surge evresinde ise hem rollupların hem de ana blok zincirin ölçeklenebilirliğini arttırmak ve uzun vadede sürdürülebilir bir yapı için sharding güncelleştirmesi planlanmaktadır. Sharding ile verileri daha küçük gruplara ayırarak daha hızlı ve senkronize bir yapıya ulaşılması hedeflenmektedir.
The verge evresinde ise Verkle Ağaçları, veri depolamalarının optimize edilmesini sağlar. Bu evrede yapılan geliştirmeler ile düğüm boyutları küçülürken Ethereum daha ölçeklenebilir hale gelmektedir. Böylece kullanıcıların ağ doğrulayıcısı olmak için depolama alanında çok fazla veri kaydetmesine gerek kalmayacaktır.
The Purge evresinde ise blok zincir üzerindeki geçmiş verilerin fazlasının temizlenmesi hedeflenmektedir. Bu, her iki doğrulayıcının da sabit disk alanı ihtiyacını ve ağ tıkanıklığını azaltmaktadır.
The Splurge evresi ise Ethereum blok zinciri üzerindeki bütün işlerin hemen hemen hepsinin bittiği ve küçük iyileştirmelerin yapılacağı zamanı ifade etmektedir.
Ethereum blok zincirinin, bütün bu geliştirme evreleri ile ilerleyen süreç içerisinde blok zincire katılımı kolaylaştırmak, merkeziyetsizliği artırmak ve ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek, hızlı, ucuz ve yüksek işlem kapasitesine kavuşması beklenmektedir. Bu sebeple Ethereum Merge blok zincir tarihinde son dönemdeki en önemli güncelleştirmelerden bir tanesidir.