Kripto para piyasasını yakından takip eden herkes Bitcoin dominance ya da BTC dominance kavramını duymuştur. Türkçeye Bitcoin hakimiyeti (BTC hakimiyeti) olarak çevrilen bu kavram, yatırım ve trading stratejilerini belirlemede önemli bir metriği ifade eder. Bitcoin dominance, Bitcoin (BTC) piyasa değerinin kripto para piyasasının geri kalanına oranıyla ölçülür.
Bu makalemizde, BTC dominance metriğine yakından bakacağız.
Bitcoin dominance (BTC hakimiyeti) nedir?
Bugün piyasada Ethereum (ETH) başta olmak üzere binlerce altcoin bulunuyor. Ancak bu altcoinlerin hiçbiri, piyasa değeri bakımından en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’i tahtından edemedi. Zaman içinde traderlar, kripto piyasasının toplam değerindeki BTC payının dinamiklerini gözlemleyerek tekrar eden belirli piyasa koşulları modelleri tespit etti. Bitcoin (BTC) piyasa değerinin kripto piyasasının toplam değerine oranı ölçülerek Bitcoin dominance metriği ortaya kondu. Böylece, birçok trader ve yatırımcı, Bitcoin dominance metriğini işlemleri için bir rehber olarak kullanmaya başladı.
Bitcoin dominance nasıl hesaplanır?
Piyasa değeri, dolaşımdaki belirli bir varlığın toplam değerini ifade eder. Bitcoin (BTC) piyasa değeri, mevcut BTC fiyatı ile şimdiye kadar üretilen BTC sayısının çarpılmasıyla hesaplanır.
Bitcoin dominance ise Bitcoin (BTC) piyasa değerinin kripto para piyasasının toplam değerine bölünmesiyle hesaplanır. Yani BTC dominance hesaplanmasında şu formül kullanılır: BTC dominance = BTC piyasa değeri/Toplam kripto para piyasa değeri
Bitcoin dominansını etkileyen faktörler
Bitcoin dominance neden yükselir, neden düşer? BTC dominansını etkileyen faktörler nelerdir? Bu soruların cevabını bilmek, kripto piyasasına dair öngörülerde bulunmamıza yardımcı olabilir. Gelin, şimdi Bitcoin dominansını etkileyen faktörlere bakalım.
Değişen trendler
Altcoinlerin popülerlik kazanmasından önce Bitcoin hakimiyetinin yüzde 90’ların üzerinde seyretmesi çok alışıldık bir durumdu. Altcoinler daha fazla yatırımcı çektikçe BTC’ye yönelik ilgi de bölünmeye başladı ve BTC dominans daha düşük rakamlara oturdu.
Ancak esas hareketlilik altcoinlerin de çeşitlilik kazanmasıyla başladı. Merkeziyetsiz finans (DeFi), blok zincir oyunları, metaverse, NFT gibi blok zincir ekosistemlerinin ortaya çıkması Bitcoin dominance için tehdit oldu. Bugün, mevcut trende bağlı olarak belirli bir kripto para projesi türünde yoğun hareketlilik söz konusu olabiliyor. Böyle durumlarda BTC dominance düşüş gösteriyor. Örneğin, NFT çılgınlığının yaşandığı dönemde Bitcoin dominance, NFT projeleri lehine gerilemişti.
Boğa piyasası ya da ayı piyasası
Son dönemde Bitcoin dominance üzerinde baskı yaratan unsurların başında stablecoinlere yönelik artan ilgi geldi. Stablecoinler, özellikle ayı piyasasında ya da piyasada volatilitenin olağanüstü arttığı dönemlerde çok tercih edilir. Traderlar ve yatırımcılar, fonlarını Bitcoin’den çeker ve fiyat istikrarı vadeden stablecoinlere yöneltirler. Bu yüzden Bitcoin dominance düşüşü ile ayı piyasasına girilmesi arasında bir bağlantı görülebilir.
Öte yandan, boğa piyasasında bu durumun tersi gerçekleşir. Yatırımcılar ve traderlar, fonlarını stablecoinlerden çekip Bitcoin (BTC) gibi daha yüksek kâr getirebilecek varlıklara aktarırlar. Böylece Bitcoin dominance artar. Ancak boğa piyasasında yatırımcıların altcoinlere yönelmesi de muhtemeldir. Bu nedenle ayı piyasası ve boğa piyasası BTC dominance üzerinde doğrudan etkili olmayabilir.
Yeni coinlerin ortaya çıkması
Bazen piyasaya yeni bir coin çıkar ve çıktığı gibi büyük ilgi çeker. Piyasadaki her coin, bir diğerinin rakibidir. Yani yeni çıkan bir coin, Bitcoin’e rakip olur. Bu coin fazla ilgi çekip yatırım aldığında Bitcoin dominance düşüş gösterebilir. Ancak genelde bu tip bir yoğun ilgi zamanla azalır ve Bitcoin dominance tekrar yükseliş gösterir.
Bitcoin dominance yükselirse ne olur?
BTC dominansının yükselmesi, altcoinlerden Bitcoin’e bir fon akışı olduğuna işaret eder. Bu, Bitcoin dışındaki kripto paraların değerinde düşüş görülebileceği anlamına gelir. Bitcoin hakimiyetinin yüksek olduğu dönemlerde piyasaya tamamen BTC yön verir. Yani BTC fiyatındaki düşüşler tüm altcoinleri de olumsuz etkiler. Üstelik BTC dominance yüksekse ve BTC fiyatında bir düşüş yaşanırsa, bu, diğer kripto paralarda çok daha derin hissedilir.
Bitcoin dominance düşerse ne olur?
BTC dominansının düşmesi, yatırımcıların ve traderların Bitcoin’den ziyade altcoinlere yöneldiğine işaret eder. Bitcoin hakimiyetinin düşük olduğu dönemlerde BTC fiyatında yukarı yönlü hareketler gerçekleşirse altcoinlerde de yukarı yönlü ciddi fiyat hareketleri görülebilir. Bununla beraber, hem BTC dominance düşüyor hem de BTC fiyatı düşüyorsa, tüm kripto para piyasası için tehlike çanları çalıyor demek olabilir. Çoğu zaman böyle bir durum, ayı piyasasının yaklaştığının sinyali olarak yorumlanır.
Bitcoin dominance ve altcoin mevsimi
Piyasadaki altcoin sayısının artmasıyla, Bitcoin dominance eski gücünü kaybetti. Son yıllarda, bazı altcoinler daha fazla popülerlik kazandı ve tüm altcoinlerin toplam piyasa değerinin kısa süreliğine de olsa BTC’yi geçmesine neden oldu. Altcoinlerin istikrarlı bir şekilde bitcoin'den daha iyi performans gösterdiği dönemler ise "altcoin mevsimi" veya "alt sezonu" olarak adlandırıldı.
Bir altcoin mevsiminde altcoinler BTC’ye göre daha iyi performans gösterme eğiliminde olduklarından bu dönemde BTC dominance zayıflayabilir. Bu nedenle, hem bitcoin hem de altcoin tradingi yapan kişiler, portföylerini buna göre ayarlamak için BTC hakimiyetini takip edebilir.