Off-chain işlemler, değeri Blockchain’in dışına taşıyan bir kripto para birimi ağında meydana gelen işlemleri ifade etmektedir. Sıfır veya düşük maliyetleri nedeniyle, off-chain işlemler özellikle büyük katılımcılar arasında popülerlik kazanmaktadır. Off-chain işlem, Blockchain dışında gerçekleşen işlemlere verilen isim olarak bilinmektedir. Bu işlemler belirli bir blok zinciri ağında gerçekleşen ve daha sonra ana zincire gönderilmeden önce birlikte raporlanabilen veya gruplandırılabilen işlemlerdir.
On-chain işlem ise, geçerliliğini doğrulamak için Blockchain’e bağlıyken, off-chain bir işlem, işlemi kaydetmek ve doğrulamak için başka yöntemlere dayanmaktadır. On-chain işlemlerde olduğu gibi, tüm taraflar işlemin meydana geldiği platformu veya yöntemi kabul etmelidir. Buna dayanarak ortaya çıkan soru ise işlem gerçekleştirmeyi isteyen bu taraflar, takasın gerçekten gerçekleştiğine, tersine çevrilemeyeceğine veya aldıkları mal varlığının değerini koruyacağına nasıl güvenecekleridir.
Zincir üzerinde gerçekleşen işlemle ilgili bu sorular, kullanıcıların Bitcoin sistemine olan güvenleri tarafından karşılanmaktadır. Buna örnek olarak, bir işlem (bir kaç onaydan sonra) ancak hash gücünün çoğunluğu işlemi tersine çevirmeyi kabul ederse tersine çevrilebilmektedir. Bu durum aynı zamanda %51 saldırısı olarakta bilinmektedir. Bitcoin gibi büyük bir hash gücüne sahip bir Blockchain’in kontrol alınması için çok fazla kaynak gerekmektedir. İşte bu yüzden işlemlerin tersine çevrilmesi nerdeyse imkansız olmaktadır. Bu nedenle on-chain işlemlere olan güven bu durumdan kaynaklanmaktadır.
Off-Chain İşlemlerin İşleniş Biçimi
Off-chain işlemler, on-chain işlemlere kıyasla daha iyi anlaşılabilmektedir. Basitçe işlem olarak adlandırılan on-chain’de bir işlem gerçekleştiği zaman Blockchain, işlemi genel muhasebe defterine yansıtacak şekilde değiştirdiğinde geçerli sayılmaktadır. İşlemin uygun sayıda katılımcı tarafından onaylanmasını ve doğrulanmasını, işlemin detaylarının uygun bloğa kaydedilmesini ve gerekli bilgilerin tüm Blockchain ağına yayınlanmasını içermektedir ve bu durum da onu geri döndürülemez hale getirmektedir. Bu tür bir işlem ancak ağın hash gücünün çoğunluğu bir anlaşmaya vardıktan sonra tersine çevrilebilmektedir.
On-chain işlemine bağlı her adım Blockchain’de gerçekleşir ve Blockchain bu durumu, işlemin oluşumunu ve geçerliliğini yansıtacak şekilde değiştirmektedir. Buna karşılık, off-chain işlemi ise, değerini Blockchain’in dışında almaktadır. Birden fazla yöntem kullanılarak yürütülebilmektedir. Öncelikle, işlem yapan taraflar arasında bir devir sözleşmesi olabilmektedir. Sonrasında ise off-chain işlemler, işlemi yerine getirmeyi garanti eden bir garantör gibi bir üçüncü tarafı içerebilmektedir. PayPal gibi günümüz ödeme işlemcileri bu hatlar üzerinde çalışmaktadır. Off-chain işlemler için başka bir yöntem ise kupon bazlı bir ödeme mekanizması kullanmaktır. Bir katılımcı, kripto tokenları karşılığında kupon satın aldıktan sonra kodunu onları kullanabilecek başka bir tarafa vermektedir. Kupon hizmeti sağlayıcısına bağlı olarak, aynı kripto para biriminde veya farklı kripto para birimlerinde geri ödeme mümkündür. En basit şekilde iki taraf, sabit miktarda kripto para içeren özel keylerini dahi değiştirebilmektedir. Bu şekilde coinler, adresi veya cüzdanı terk etmemekte ancak para birimi off-chain yeni bir sahibi almaktadır.
Off-Chain İşlemlerin Avantajları
Off-chain işlemler avantaj olarak anında yürütülebilir olması ile bilinmektedirler. On-chain işlemler, ağ yüküne ve onaylanmayı bekleyen işlem sayısına bağlı olarak uzun bir gecikme süresine sahip olabilmektedir. Ayrıca off-chain işlemlerin genellikle bir işlem ücreti yoktur. İşlemi doğrulamak için herhangi bir miner veya katılımcı gerekmemesi sebebiyle herhangi bir ücret alınmaz. Bu durum da özellikle büyük miktarlar söz konusu olduğunda off-chain’i cazip bir seçenek haline getirmektedir. Öte yandan on-chain için ise, işlemler zaman zaman yüksek maliyetli olabilmekte ve yüksek işlem ücretleri nedeniyle küçük miktarlarda Bitcoin'in işlem göremeyeceği bir durum olan Bitcoin Dust sorunlarına yol açmaktadır.
Son avantaj olarak ise off-chain işlemler, ayrıntılar kamuya açıklanmadığından katılımcılara daha fazla güvenlik ve gizlilik sunmaktadır. On-chain işlemlerde ise işlem modellerini inceleyerek bir katılımcının kimliğini kısmen belirlemek mümkündür.