Müşterini Tanı-Know Your Customer (KYC)

Başlangıç Seviyesi

Know your customer, yani “müşterini tanı”, bankaların ve diğer finans kuruluşlarının mevcut ve potansiyel müşterilerden kimlik bilgileri ve iletişim bilgileri toplamak için kullandıkları süreci anlatan bir terimdir.  Dolandırıcılığı, kara para aklamayı ve diğer yasadışı faaliyetleri ve mali hesapların kötüye kullanımını önlemek için uygulanır..

KYC uygulamaları genellikle bir birey, müşteri olmadan önce gerçekleşir. Finans kurumları, bir kişi için hesap açmadan önce kişinin ibraz ettiği kimliğini doğrulamalıdır. Yasal doğrulama standartları olmadığı için bu süreç her banka için farklı şekilde gerçekleşebilir.

Müşterini tanı sürecinde gerekli olan bazı belgeler şunlardır:

  • Sürücü belgesi / nüfus cüzdanı
  • Pasaport
  • T.C. kimlik numarası
  • Hesap numarası

Bunlara ek olarak adres doğrulaması için adres gösterir belge de gerekebilir. Ayrıca bankanın uygulamalarına bağlı olarak farklı belgeler de ibraz edilmesi gerekebilir. Talep edilecek belgeler bankadan bankaya değişebilmekle birlikte kişinin adına düzenlenmiş adres gösterir bir fatura, farklı bir banka veya kredi kartı veren kuruluşun hesap özeti veya bir kira sözleşmesi talep edilebilir.

Bir müşteriye hesap oluşturulduktan sonra, bankaların periyodik kayıt güncellemeleri yapması gerekir. Bu, bankacılık ilişkileri boyunca müşterilerini KYC bilgilerine yönelik aralıklı taleplerle "yeniden sertifika almaya" devam ettikleri anlamına gelir. Ayrıca müşterilere bir risk seviyesi atanı ve müşterinin işlemleri izlenir. Yani hesap açılışından sonra müşterinin şüpheli davranışlarda bulunmadığından emin olmak için hesap hareketlerini sürekli takip ederler. Türkiye’de Kredi Kayıt Bürosu tarafından “kredi notu” olarak anılan bu risk seviyesi, müşterinin bankacılık faaliyetlerine bağlı olarak artabilen ve azalabilen bir değerdir. 

KYC uygulamalarının kullanımı sadece bankacılık kurumlarıyla sınırlı değildir, özel şirketlerde de kullanılabilir. 

Kripto Paralarda KYC

Kripto para borsaları söz konusu olduğunda, kullanıcılar genellikle KYC sürecini tamamlamadan önce bir hesap oluşturabilirler. Ancak, bu doğrulanmamış hesaplar sınırlı işlevlerle gelmektedir.

Kara para aklamayı ve finansal dolandırıcılığı azaltmak ve ortadan kaldırmak, KYC uygulamalarının en temel avantajıdır. İşleri daha karmaşık ve zamanı daha da uzun hale getirse de özellikle bankacılık sektörü ve müşterileri için KYC kullanımının avantajları muhtemelen dezavantajlarından daha ağır basmaktadır. 

Yasadışı faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için kripto para kullanımına rastlamak mümkün. Kripto para birimlerinin geleceği ve itibarı için bu durumun önüne geçmek oldukça elzemdir.  AML (Anti-Money Laundering / kara para aklama) ve KYC süreçlerinin uygulanması zaman alır ancak her zaman teşvik edilmelidir. Öte yandan kullanıcılar, kişisel verilerini güvende tutmak için şirketin gerekli güvenlik standartlarını uyguladığından emin olmadan hassas kimlik bilgilerini ilgili şirketlerle paylaşmamalıdır. Yani, kimlik bilgilerinizi borsalarda paylaşmadan önce, borsanın güvenli olup olmadığını kontrol etmenizde yarar vardır.