Hash oranı (hash rate), bir bilgisayarın ya madencilik donanımının hesaplama gücünün ölçüsüdür. Hash oranı, Bitcoin (BTC) gibi Proof-of-Work (PoW) blok zincirlerinin güvenlik derecesini ve madencilik zorluğunu belirlemek için kullanılır.
Hash nedir?
Hash ya da Türkçesiyle karma, rastgele oluşturulan alfanumerik bir koddur. Kripto para madenciliği, bu kodu tahmin etmeye dayanan bir işlemdir. Bir hash'i ilk çözen madenci, belirli miktarda kripto para ile ödüllendirilir. Hash kodunu tahmin etme işlemine ise hashing denir.
Hash oranı nedir?
Ağdaki bilgisayarların gönderdiği her tahmin ölçülür ve hash oranı ortaya çıkar. Hash oranı, tüm ağda saniyede kaç tahmin gerçekleştiğini gösterir. Bir başka deyişle, hash rate, bir ağın hashing hızını gösteren ölçüdür.
Hash oranları, her bilgisayarın bir blok zinciri ağındaki hash'i çözmek için saniyede yaptığı tahmin sayısıyla ölçülür. Bu, iş kanıtı (PoW) ağındaki kripto madenciliği sürecinin önemli bir parçasıdır. Süreç şu adımları takip eder:
- Bir blok zinciri ağı, rastgele bir hash kodu oluşturan bir hash algoritması kullanır,
- Madenciler bilgisayarlarının ya da donanımlarının hesaplama gücünü kullanarak hash değerini tahmin etmek için yarışır,
- Blok zinciri ağındaki saniye başına tahmin miktarı, hash oranı (hash rate) olarak ölçülür,
- Bir madenci hedef hash'in sayısal değerinden küçük veya ona eşit bir değer tahmin ettiğinde hash çözülür,
- Kazanan madencinin bir sonraki bloğu blok zincirine eklemesine izin verilir ve madenci kripto parayla ödüllendirilir.
Hash oranı nasıl ölçülür?
Hash oranı, bir blok zinciri ağındaki saniye başına hash (veya tahmin) sayısı ile ölçülür. Blok zincir ağı ne kadar büyük olursa, hash oranı da o kadar yüksek olur.
Saniyede milyonlarca tahminde bulunan yüzlerce (veya binlerce) bilgisayar olduğundan, özellikle Bitcoin gibi büyük ağların hash oranı genelde terahash biriminde ölçülür. 1 terahash, 1 trilyon hash'tir. Daha küçük ağların hash oranı, saniye başına kilohash (1.000/s), saniye başına megahash (1 milyon/s) veya saniye başına gigahash (1 milyar/sn) gibi daha küçük birimlerle ölçülebilir.
Hash oranı ne işe yarar?
Hash oranı, bir blok zincir ağının genel güvenliğinin yanı sıra madencilerin blok ödülleri kazanmalarındaki madencilik zorluğunun göstergesi olduğu için önemlidir. Bir ağdaki madenci sayısı ne kadar çok olursa, ağa yönelik kötü niyetli bir saldırının gerçekleşme olasılığı o kadar düşüktür.
Hash oranı, belirli bir blok zincirinin madencilik zorluğunu da etkiler. Bazı blok zincirleri, hash oranı arttıkça madencilik zorluğunu artırır. Bu, çok yüksek hash oranlarına sahip kripto ağlarında bireysel madencilerin rekabet etmesinin neredeyse imkansız olabileceği anlamına gelir. Bir başka deyişle, hash oranı yüksek blok zincirlerde madencilik şirketleri ya da organizasyonları daha verimli madencilik yapabilir.
Bitcoin'in hash oranı nedir?
Ekim 2022 itibarıyla Bitcoin ağının hash oranı, yaklaşık 240 milyon terahashtir. Bitcoin ağının hash oranı ilk kez Mayıs 2011'de 1 TH/s'ye ulaşmış ve o zamandan beri sürekli artmıştır.