Ödül terimi, belirli bir işi, davranışı veya gelişmeyi teşvik etmek için bir grup veya birey tarafından gönderilen bir ikramiyeyi ifade etmektedir. Buna örnek olarak, davet etme programları (arkadaşınızı davet edin 50 Ripple kazanın gibi) bir tür ödül olarak düşünülebilmektedir. Kripto para birimleri dünyasında ödül programı, başlangıçtaki Initial Coin Offering (ICO) kampanyaları sırasında yeni başlayanlar tarafından kullanılan bir pazarlama stratejisidir. Bu ödül programı sayesinde geliştiricilerin projelerini tanıtmak amacıyla coinlerin belirli bir yüzdesini tahsis etmelerine olanak tanımaktadır.
Ödül Programları Nelerdir?
Ödül programları, ilk madeni para teklifi (ICO) ile ilişkili çeşitli etkinlikler için bir dizi katılımcıya sunulan teşviklerdir. İlk ödül programı (ICO), kripto para birimi endüstrisinin ilk halka arzın (IPO) versiyonu olarak da bilinmektedir. Yeni bir madeni para, uygulama veya sanal para birimi hizmeti oluşturmak için para toplamak isteyen bir şirket para toplamanın bir yolu olarak bir madeni para teklifi (ICO) başlatır. Bir ödül programı, madeni para teklifinin tanıtımına yardımcı olmak adına belirli görevleri tamamlayan katılımcılar için ödüller veya jetonlar dağıtarak katılımcılara teşvikler sunmaktadır.
Ödül programlarının temeli dijital video oyun dünyasında yer almaktadır. Oyun geliştirmeye yardımcı olan oyunculara, özellikle de oyundaki hataları tespit edenlere çeşitli avantajlar sunulmaktadır bu da ödül programlarının dayandığı teoriyi açıklamaktadır.
Kripto Para Birimi dünyasında bulunan ödül programları aşağıdakiler gibidir :
- Sosyal Medya Kampanyaları - Bu kampanyalar, katılımcıların sosyal medya hesaplarını kullanarak ICO projesi hakkında farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Etkinlikler, Twitter, Facebook, Youtube, WhatsApp, WeChat ve Telegram gibi popüler platformlarda beğeniler, paylaşımlar, görüşler ve yorumlar şeklinde olabilmektedir.
- İçerik Oluşturma Kampanyaları - Bu kampanyalar blog yazarlarını, yazarları, video içerik oluşturucuları ve meraklıları hedefleyerek onları makaleler, blog gönderileri veya videolar oluşturmaya teşvik eder. Ardından üretilen içerik, ICO'nun farkındalığını artırmak için sosyal ağlar ve platformlar arasında paylaşılabilir. Genellikle ödüller, oluşturulan içeriğin etkisine veya katılım düzeyine bağlı olacak şekilde değişecektir.
- Bitcointalk İmza Kampanyaları - Bu tip kampanyalar, yalnızca Bitcointalk forumunun üyelerine açıktır. Kampanyaya katılmak için profillerine resmi ICO imzasını eklemeleri yeterlidir. Alınan ödülün sayısı, katılımcıların sıralamasına bağlıdır. Bu tür etkinliklere genellikle sadece bu forumda Jr. üye sıralaması veya üstü olan üyeler katılabilir.
- Çeviri Kampanyaları - Bu kampanyalar, küresel olarak farkındalık sağlamak için projeyle ilgili önemli belgelerin çevrilmesinden oluşur. Bu çeviriler genellikle ICO Teknik Raporunu, resmi web sitesini ve Bitcointalk ANN konularını içerir.
- Hata Raporlama Kampanyaları - Bu tür kampanyaların amacı, geliştiricileri ve güvenlik araştırmacılarını yazılım ve Blokzinciri altyapıları üzerindeki olası hataları ve güvenlik açıklarını rapor etmeye teşvik etmektir. Ödüllerin değeri, tespit edilen hataların ciddiyetine göre değişmektedir.
Ödül Programlarını (ICO'lar) Anlama
Ödül programı katılımcıları, yatırımcılardan ICO destekleyicilerine ve geliştiricilerine kadar bir ICO'nun farklı aşamalarında görev almaktadır. Sunulan teşvikler, nakit ödüller (nadir olmasına rağmen) veya daha sonra jetonlar bir borsada listelendiğinde nakde çevrilebilecek ücretsiz (veya indirimli) jetonlar şeklinde olabilmektedir. 2018 ve 2019'un sonlarında ICO pazarının çöküşü, aktif ödül programlarının sayısını önemli ölçüde azaltmıştır. Ayrıca, kripto para geliştiricileri dolandırıcılığı teşvik etmek için kripto para biriminin en parlak döneminde pazarlamaya odaklı ödül programları kullanmıştır. Genel olarak, bir ödül programı (ICO) iki aşamadan oluşur, bunlar: ICO öncesi ve ICO sonrasıdır.
ICO Öncesi
ICO öncesi olarak da bilinen ilk aşamada teklif, potansiyel yatırımcılara ve ICO'yu daha karlı hale getirmek için görev yapmak isteyen kişilere pazarlanmaktadır. Bilgisayar programcıları, sosyal medya influencerları, blog yazarları, pazarlamacılar ve diğer ilgili alanlar proje ve yaklaşan ICO hakkında farkındalık yaratmak için çalışırmaktadırlar. Bu aşamada, ödül programları genellikle kaynaklarını sosyal medya platformlarına odaklamaktadır. Projeyi geliştiriciler, projeyi kodlama katılımları için ödeme olarak büyük miktarda jeton almaktadırlar. Buna örnek olarak, Ethereum ve Zcash Blokzinciri’nin kurulmasına yardımcı olan geliştiriciler için önemli ödül kampanyalarına sahiptir. Sosyal medya influencerları ve blog yazarları projeyi geliştirmek adına videolar hazırlar, makaleler yazar veya popüler platformlarda ICO hakkındaki haberleri yayarlar. İçeriklerinin izleyiciyle etkileşimine göre ödeme almaktadırlar.
ICO Sonrası
ICO'dan sonra, proje geliştiricileri meydana gelebilecek hataları bulmaya veya diğer tasarım öğeleri hakkında geri bildirim vermeye teşvik etmek için ödül programları kullanabilmektedirler. Blokzinciri’ndeki sorunları test eden ve tespit eden kodlayıcılara, özellikle hata ödülü olarak bilinen bir tür ödül verilmektedir. Bir ICO'nun sonrasındaki odak, serbest bırakılan Blokzinciri’nin detaylarına geçmektir. Bu nedenle, geliştirme ve pazarlama ile ilgili belgeleri ana dile çevirerek Blokzinciri’ne küresel bir erişim sağlamaya katkıda bulunan çevirmenlere de ödüller sunulabilir.
Kripto Para Ödül Programlarının Eleştirisi
2018'de Bitcoin’in patlaması sonrasında bazı ICO ödül programları, tezgah üstü (OTC) borsalardaki pompala ve boşalt planlarına benzerlikleri nedeniyle incelenmeye başlanmıştır. Birçok şirket, pazarlamayı sıradan insanlara dış kaynak sağlama fırsatından yararlanmak istedikleri için ödül programları kullanır, böylece bu şirketler ICO'lar ile ilgili konuşulanları çevreye yaymak adına kolay ve verimli bir yoldan yararlanmış olurlar. Eleştirmenler, herhangi bir yatırımın değerini teşvik ederken (ve bu promosyon için gizlice ödeme alırken) çıkarsız bir taraf gibi davranmanın yasadışı olmasa bile etik olmadığını iddia etmektedirler.
2018'de, sahte bir ICO'yu araştırdıktan sonra, Güvenlik ve Borsa Komisyonu (Security Exchange Commission)’nun Siber Birimi Başkanı Robert A. Cohen, yatırımcılara ve potansiyel dolandırıcılara yönelik bir uyarıda bulunarak: "Yatırımcılar, yenilikçi blok zinciri tabanlı ICO'lar gibi görünen petrol ve gaz planları gibi eski usul dolandırıcılık risklerine karşı dikkatli olmalıdır.” şeklinde belirtmiştir. SEC'in soruşturması, David T. Laurance ve Tomahawk Exploration LLC'nin "Tomahawkcoins" adlı dijital para biriminin satışı yoluyla Kaliforniya'da petrol arama ve sondajını finanse etmek için para toplamaya çalıştığını tespit etmiştir. ICO herhangi bir para toplaması yapmamasına rağmen, Tomahawk bir ödül programı aracılığıyla promosyon hizmetleri karşılığında jetonlar yayınlamıştır.