Dolar maliyet ortalaması (dollar cost averaging-DCA), bir yatırımcının piyasalardaki oynaklığın genel satın alma üzerindeki etkisini azaltmak amacıyla, yatırım yapılacak toplam tutarı bir hedef varlığın periyodik alımlarına böldüğü bir yatırım stratejisidir. Yani düzenli aralıklarla sabit miktarlarda yatırım yapma uygulamasını ifade etmektedir.
Dolar maliyeti ortalaması her tür menkul kıymete uygulanabilmesine rağmen en yaygın olarak yatırım fonları, endeks fonları ve borsada işlem gören fonlar (ETF'ler) gibi havuzlanmış yatırım araçlarıyla ilgili olarak kullanılır.
Alımlar, varlığın fiyatından bağımsız olarak ve düzenli aralıklarla gerçekleşir. Aslında bu strateji, hisse senedi alımlarını en iyi fiyatlarla yapmak için piyasayı zamanlamaya çalışmakla ilgili ayrıntılı çalışmaların çoğunu ortadan kaldırır. Dolar maliyeti ortalaması aynı zamanda sabit dolar planı olarak da bilinmektedir.
“Dolar maliyet ortalaması” teriminin, icat edilmesinin nedeni potansiyel olarak satın alınan mal varlıkların toplam maliyetini azaltma ihtimalinin olmasıdır. Yani bu durum, mal varlığının fiyatı düşükken yatırımcı daha fazla mal alabilir veya mal varlığının fiyatı yüksekken yatırımcı daha az miktarda mal alabilir anlamına gelmektedir. Yani yatırımcı tek bir alım işlemiyle piyasaya girmek yerine mal varlığının fiyatlarından yararlanarak adım adım piyasaya giriş yapmaktadır.
Kripto Paralarda Dolar Maliyet Ortalaması Örneği
Ali ve Ayşe, Bitcoin'e yatırım yapmaya karar verir ancak farklı profilleri ve farklı yatırım stratejileri vardır.
Ayşe, tam bir Bitcoin biriktirene kadar her hafta 500 dolar değerinde BTC satın almak ister. Ayşe, fiyat oynaklığından bağımsız olarak her hafta 500 dolar yatırım yaparak, zaman içinde toplam 9500 dolarlık BTC biriktirmeyi başarır.
Ali ise aynı anda bir Bitcoin satın almaya karar verir ve toplam yatırım maliyeti 13.400 dolar olan bir adet BTC alır. Zaman içindeki fiyat değişimlerinden dolayı Ali, tek seferde bir BTC satın alarak Ayşe’den önemli ölçüde daha fazla ödeme yapmış oldu ve pazara tek hamlede girmeye karar verdiği için daha düşük fiyata bir satın alma fırsatı bulamadı.
Dolar Maliyet Ortalamasının Faydaları
Dolar maliyeti ortalaması, bir yatırımcının uzun bir süre boyunca tasarruf ve zenginlik oluşturmak için kullanabileceği bir araçtır. Aynı zamanda, bir yatırımcının hisse senedi piyasasında kısa vadeli oynaklığı nötralize etmesinin bir yoludur. Dolar maliyeti ortalamasının mükemmel bir örneği, hesaptaki herhangi bir öz sermayenin fiyatından bağımsız olarak düzenli alımların yapıldığı Amerikan emeklilik planı 401(k) planlarında kullanılmasıdır. Aynı şekilde Türkiye’de de bireysel emeklilik fonları aynı mantıkla çalışmaktadır.
Dolar maliyeti ortalaması, yatırım veya endeks fonu hesapları gibi 401(k) planlarının dışında da kullanılabilir. Daha temel tekniklerden biri olmasına rağmen dolar maliyeti ortalaması, ETF ticareti yapmak isteyen yeni başlayan yatırımcılar için hala en iyi stratejilerden biridir.
Ek olarak, birçok temettü yeniden yatırım planı, yatırımcıların düzenli olarak katkıda bulunarak dolar maliyeti ortalamasına izin verir.
Dolar Maliyet Ortalaması ile İlgili Önemli Bilgiler
- Dolar-maliyet ortalaması, bir öz sermaye yatırımını, düzenli aralıklarla yerleştirilmiş, eşit tutarlarda çok sayıda daha küçük yatırımlara bölme uygulamasına atıfta bulunmaktadır.
- Dolar maliyeti ortalamasının amacı, oynaklığın hedef varlığın fiyatı üzerindeki genel etkisini azaltmaktır. Periyodik yatırımlardan biri her seferinde yapıldığında fiyat muhtemelen değişeceğinden, yatırım o kadar yüksek oynaklığa tabi değildir.
- Dolar maliyeti ortalaması, varlık fiyatlandırması açısından zamanlaması yetersiz olan tek bir toplu yatırım yapma hatasından kaçınmayı amaçlamaktadır.
- Dolar maliyeti ortalaması, ancak yalnızca yatırımın fiyatı artarsa bir yatırımın performansını zaman içinde iyileştirir. Strateji, yatırımcıyı düşen piyasa fiyatları riskine karşı koruyamaz.
- Stratejinin genel fikri, fiyatların eninde sonunda her zaman artacağını varsayar. Bu stratejiyi şirketin ayrıntılarını bilmeden tek bir hisse senedi üzerinde kullanmak tehlikeli olabilir çünkü strateji, bir yatırımcıyı pozisyondan çıkmaları gereken bir zamanda daha fazla hisse satın almaya teşvik edebilir. Daha az bilgili yatırımcılar için strateji, endeks fonlarında bireysel hisse senetlerinden çok daha az risklidir.
- Dolar maliyeti ortalama stratejisini kullanan yatırımcılar, genellikle zaman içinde bir yatırımda maliyet esaslarını düşürürler. Daha düşük maliyet esası, fiyatı düşen yatırımlarda daha az kayıp ve fiyatı artan yatırımlarda daha büyük kazançlar sağlar.
Dolar Maliyeti Ortalamasını Kullanmanın Amacı Nedir?
Dolar maliyeti ortalamasının en önemli avantajı, yatırımcı psikolojisinin ve piyasa zamanlamasının portföyler üzerindeki etkilerini azaltmasıdır. Yatırımcılar, dolar maliyet ortalaması yaklaşımını benimseyerek, fiyatlar yükselirken daha fazla alış yapmak veya fiyatlar düştüğünde panikle satış yapmak gibi ters etki yaratan kararlar alma riskinden kaçınırlar. Bunun yerine dolar maliyeti ortalaması, yatırımcıları her bir satın alma işleminin fiyatını göz ardı ederken her dönem belirli bir miktarda para yatırmaya odaklanmaya zorlar.