Blue chip, finans dünyasında yeni bir kavram değil. Geleneksel finans piyasaları ne zaman düşüş gösterse yatırımcılar hemen daha güvenli, sağlam bir temel değere sahip varlıklara sığınırlar. İşte bu varlıklar, blue chip olarak anılır.
Elbette, geleneksel finans piyasalarında olduğu gibi kripto para piyasalarında da blue chip varlıklar vardır. Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) gibi blue chip kripto paralar uzun süredir piyasadadır, sağlam bir itibara sahiptir ve diğer kripto paralara göre fiyatları daha stabildir. Bu özellikleriyle blue chip coinler ve tokenler, ayı piyasasında yatırımcılar için popüler bir seçenektir.
Bu makalemizde önce blue chip kavramını açıklayacak, ardından blue chip kripto paralara yakından bakacağız.
Blue chip nedir?
Türkçe karşılığı “mavi fiş” olan blue chip, aslında poker oyununda ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl Amerika’sında poker çok popülerdi ve kırmızı, beyaz ya da mavi poker fişleri sürekli el değiştiriyordu. Bu üç tür fiş arasında en yüksek değere sahip olan, mavi fişti.
Terimin finans dünyasında ise ilk olarak 1920'lerde, hisse senetlerini tanımlamak için kullanıldığına inanılıyor. Anlatıya göre bir Dow Jones çalışanı, bazı hisse senetlerinin diğerlerinden çok daha yüksek fiyattan işlem gördüğünü fark ettikten sonra blue chip terimini ortaya atmıştı.
Yıllar içinde blue chip terimi yüksek fiyatlı hisse senedinden daha fazlasını ifade etmeye başladı. Bugün, sıkıntılı dönemlerdeki dayanıklılığıyla ün salmış, sağlam, uzun süredir var olan, finansal istikrara sahip şirketlerin çıkardığı hisse senetlerini ifade ediyor. Elbette, kripto para devriminin başlamasıyla beraber birçok finansal terim gibi blue chip terimi de bu yeni dünyada kendine yer buldu. Yani günümüzde blue chip, yalnızca güvenilir hisse senetlerini değil, sağlam ve itibarlı kripto paraları da tanımlamak için kullanılıyor.
Kripto para piyasasında blue chip
Kripto paralar söz konusu olduğunda blue chip teriminin tanımı, geleneksel finans piyasalarındakiyle hemen hemen aynıdır. Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) gibi piyasa değeri ve likiditesi yüksek, volatilitesi görece düşük, uzun süredir faaliyet gösteren, kendisini kanıtlamış kripto paralar blue chip kategorisine dahil edilir. Bir başka deyişle blue chip kripto paralar, kripto para piyasalarının güvenli limanlarıdır.
Tabii, kripto paralar henüz yeni ortaya çıktığından, henüz hisse senetleri kadar zaman tarafından test edilmiş değiller. Bununla birlikte blue chip kripto paralar da şimdiden birçok düşüş ve ayı piyasası atlattı. Bu yüzden geniş kesimlerce finansal istikrara ve güvenilirliğe sahip oldukları düşünülüyor.
Bir kripto parayı blue chip yapan nedir?
Blue chip kripto paraları, daha riskli binlerce altcoinden ayıran birkaç etmen söz konusu. Makalemizin bu bölümünde, bir kripto parayı blue chip yapan özelliklere göz atacağız.
Uzun süredir faaliyet gösterme
Her şeyden önce blue chip kripto paralar uzun yıllardır piyasada bulunuyor. Birçok piyasa koşuluna dayandılar, en olumsuz durumlarda bile ayakta kalabildiklerini kanıtladılar. Bu da onlara olan güveni artırdı. Böylece, bir kripto paranın blue chip sayılabilmesi için gereken ilk özelliği tespit ediyoruz: Uzun süredir faaliyet gösterme ve farklı piyasa koşullarında ayakta kalabilme. Kuşkusuz, bu anlamda en başarılı kripto para birimi 2009’dan beri hayatımızda olan Bitcoin’dir.
Kurucunun itibarı
Hisse senetlerinin geleneksel dünyasında blue chip terimi, dünya çapında güvenilir yatırım olarak tanınan köklü şirketleri tanımlamak için kullanılır. Blue chip şirketler, kaliteli ürünler veya hizmetler yaratma ve krizlerin üstesinden gelme konusunda güçlü bir itibara sahiptir. Aynı şey, yatırımcı topluluğu içinde ve tüm dünyada güçlü itibara sahip Bitcoin ve Ethereum gibi blue chip coinler için de söylenebilir. Bu kripto paralar, daha kuruluşlarından itibaren sağlam bir proje ortaya koymuştur ve kurucuları kripto para dünyasında belirli bir itibara sahiptir.
Kurumsal durum
Başka hiçbir kripto para Bitcoin kadar kurumsal desteğe sahip değildir. Gerçi Ethereum ve DeFi projeleri de bazı ciddi yatırımcılara sahip başka blue chip kripto paralardır. Ancak Bitcoin şu anda kurumsal bilançoların, CME vadeli işlemlerinin, ETF'lerin ve daha fazlasının bir parçası. Tesla gibi büyük şirketler de Bitcoin'de milyarlarca dolar tutuyor. Böyle bir kurumsal destek, bir kripto para birimini yatırımcılar için güvenilir kılar.
Büyük piyasa değeri
Geleneksel olarak, blue chip kripto veya hisse senedi statüsü kazanmak için minimum 5 milyar dolarlık bir piyasa değeri gerekir. Kripto dünyasının iki ağır topu Bitcoin ve Ethereum, bu rakamı rahat rahat aşıyor. Polkadot (DOT), Avalanche (AVAX), BNB (BNB) gibi başka kripto para birimleri de 5 milyar doları aşan piyasa değerleriyle blue chip kripto paralar arasında yer alıyor.
Yüksek likidite
Yüksek likidite ve pozisyonlara kolayca girip çıkabilme, blue chip kripto paraların bir diğer önemli özelliğidir. Örneğin, her gün milyarlarca BTC alınıp satılmaktadır. Bu da dilediğiniz an rahatlıkla BTC alıp satabileceğiniz anlamına gelir.
Düşük volatilite
Aslında bu başlığa “görece düşük volatilite” demek daha doğru olur. Çünkü kripto para piyasası, stablecoinleri saymazsak finans piyasalarına göre çok daha volatildir. Bu yüzden de kripto paralar genelde riskli varlıklar olarak görülür. Ancak Bitcoin, Ethereum gibi blue chip coinler, diğer kripto paralara göre daha stabil bir fiyat grafiği çizer. Bu da onları hem boğa hem de ayı piyasalarında daha güvenli, daha istikrarlı yatırımlar haline getirir.
Merkeziyetsizlik düzeyi
Özünde, kripto para dünyası büyük oranda merkeziyetsizlikle ilgilidir. Bununla birlikte, bazı kripto paralar diğerlerinden daha merkeziyetsizdir. Ağdaki düğüm sayısı merkeziyetsizliği artıran etkenlerden biridir. Bitcoin, Ethereum ve DeFi projeleri genel olarak yüksek merkeziyetsizliğe sahiptir. Bir kripto para biriminin blue chip sayılması için merkeziyetsizlik düzeyi de önemli bir etmendir.
Blue chip kripto paralar hangileridir?
Buraya kadar blue chip kavramının neyi ifade ettiğini ve bir kripto para birimini hangi özelliklerin blue chip sınıfına soktuğunu öğrendik. Peki kripto para piyasalarındaki blue chip coinler ve tokenlar hangileridir?
Bitcoin (BTC)
En başta gelen blue chip coin, ilk kripto para birimi olan Bitcoin’dir. Bitcoin, blue chip olmanın tüm gerekliliklerini karşılar: En büyük piyasa değerine o sahiptir, diğer kriptolara göre daha az volatildir, olumsuz piyasa koşullarına karşı dayanıklı olduğunu yıllar içinde kanıtlamıştır, kurucusu Satoshi Nakamoto kripto para dünyasındaki belki en önemli isimdir, kurumsal desteğe sahiptir ve tam merkeziyetsizlik sunar. Üstelik 2009’dan beri faaliyet gösteren Bitcoin, 21 milyonluk sınırlı arzıyla deflasyonist bir kripto para birimidir ve uzun vadede fiyatı hep artmıştır.
Ethereum (ETH)
2014 yılında Vitalik Buterin tarafından yaratılan Ethereum (ETH), Bitcoin’in ardından en büyük piyasa değerine sahip ikinci kripto para birimidir. Kripto para dünyasına akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları Ethereum tanıtmıştır. Günümüzde altcoinlerin yaklaşık yüzde 70’i Ethereum blok zinciri üzerinde yaratılmıştır ya da ETH ile uyumludur. Bu özellikleriyle Ethereum, en önemli blue chip coinler arasında BTC ile beraber başı çekmektedir.
BNB (BNB)
Eskiden Binance Coin adıyla faaliyet gösteren BNB (BNB), en yüksek piyasa değerine sahip 5 kripto para birimi arasındadır. Güçlü bir kurumsal desteğe sahip olan BNB, önde gelen blue chip coinlerdendir.
Ripple (XRP)
Diğer blue chip coinlerin aksine merkezi bir kripto para birimi olsa da Ripple (XRP), olumsuz koşullara karşı ne kadar dayanıklı olduğunu çoktan kanıtladı. XRP coin yalnızca birkaç ayı piyasası atlatmakla kalmadı, SEC’le girmiş olduğu hukuk mücadelesine de dayanmayı başardı. 2018’den beri başta SEC davası olmak üzere çeşitli davalarla uğraşan Ripple, buna rağmen hâlâ piyasa değeri en büyük 10 kripto para biriminden biri.
Cardano (ADA)
Cardano (ADA), en popüler Katman-1 çözümü projelerinden biri olarak dikkat çekiyor. 2017’de piyasaya çıkan ADA, kripto para dünyasının önde gelen isimlerinden Charles Hoskinson tarafından geliştirilmiştir. Kurucusunun itibarlı bir isim olması, ADA tokenı en baştan itibaren ilgi çekici bir kripto para birimi yapmıştır. Bugün yüksek piyasa değeri ve likiditesiyle ADA, popüler blue chip tokenlardan biridir.
Polkadot (DOT)
2020’de piyasaya çıkan Polkadot (DOT), Web3 coinleri arasında önemli bir yere sahip. 8 milyar doları bulan piyasa değeri ve yüksek likiditesiyle DOT, önde gelen blue chip tokenlar arasında yer alıyor.
Avalanche (AVAX)
Ava Labs tarafından geliştirilen Avalanche (AVAX), 2020’de piyasaya çıkmış ve kısa sürede büyük ilgi çekmiştir. Önemli bir Katman-1 çözümü olan Avalanche, 5 milyar doları aşan piyasa değeri ve yüksek likiditesiyle önde gelen blue chip coinler arasında sayılabilir.
Solana (SOL)
2020’de piyasa çıkan Solana (SOL), yüksek işlem hızı ve düşük maliyetler sunarak NFT ve akıllı kontrat alanında öne çıkmış bir proje. 14 milyar dolara yakın piyasa değeriyle SOL, en önemli blue chip coinlerden bir tanesi.
Blue chip kripto paralar nasıl satın alınır?
Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), BNB (BNB), Ripple (XRP), Cardano (ADA), Polkadot (DOT), Avalanche (AVAX), Solana (SOL) gibi önde gelen blue chip coinler ve tokenlar kripto para borsaları üzerinden kolayca alınıp satılabilir. Türkiye’de Bitlo üzerinden Türk lirasıyla kolayca ve güvenle blue chip kripto para alıp satabilirsiniz.