Aptos blok zinciri, 2021 yılında Meta’nın (Facebook) rafa kaldırılan Diem projesinde çalışmış Avery Ching ve Mo Shaikh tarafından kurulmuş olan bir Layer-1 projesidir. Diem projesinin sonlandırılmasından sonra Aralık 2021 tarihinde Avery ve Mo Diem projesinin teknolojisini kullanarak Aptos blok zincirini oluşturmaya başlamışlardır.
Bu makalemizde kripto para dünyasında yeni bir Layer-1 projesi olarak karşımıza çıkan Aptos blok zincirini inceleyeceğiz.
Aptos, yüksek işlem kapasitesine ve düşük gecikmeye sahip monolitik bir blok zincir olarak karşımıza çıkmaktadır. Aralık 2021 tarihinde kuruluşundan itibaren geliştirilmeye başlanan proje, Mart 2022 tarihinde a16z, Haun Ventures ve Multicoin Capital öncülüğünde toplam 200M dolar yatırım aldı. Yatırımlardan sonra hızla büyüyen proje Temmuz 2022 itibari ile 50 çalışana ulaşmış ve yine Temmuz ayı içerisinde FTX Ventures ve Jump Crypto öncülüğündeki yatırım turunda toplam 150M dolar yatırım aldılar. 7 ay gibi kısa bir süre içerisinde toplam 350M dolar yatırım almış olan Aptos projesi ve blok zinciri, oyun, sosyal medya uygulamaları, eğlence ve finans gibi birçok uygulamaya elverişli bir altyapı sunmaktadır.
Aptos Blok Zinciri
Aptos blok zinciri, Diem projesinin konsensüs protokolü olan DiemBFT’nin 4. versiyonun geliştirilmiş bir versiyonu olan AptosBFT’yi kullanmaktadır. Aptos blok zinciri aynı zamanda Move programlama dili ile kullanılan bir sanal makine (VM) ile çalışmaktadır. Aptos blok zinciri üzerinde ki bir düğümün mempooldaki, işlemler üzerinde doğrulama kontrolleri gerçekleştirmek için VM'yi kullanırken, yürütme işlemleri yürütmek için de bu VM'yi kullanır. Aptos üzerinde çalışan bu sanal makine Ethereum blok zincirinde çalışan EVM benzeri bir yapı ile akıllı kontratlar ve uygulamalar yaratmaya olanak sağlamaktadır.
Aptos blok zinciri kullandığı konsensüs mekanizması ile yüksek işlem kapasitesine sahiptir. Şu an test aşamasında olan blok zincir, saniyede 130 bin işlem yapabilme kapasitesine ve işlemleri 1 saniyeden daha düşük sürelerde sonlandırabilme kapasitesine sahiptir.
Aptos blok zincirinin ölçeklenebilirliği, Block-STM adlı paralel yürütme motoru tarafından sağlanmaktadır. Bu motor, paylaşılan bellek kaynaklarına erişimi işlemek için bir mekanizma olan Software Transactional Memory'den esinlenmiştir. Block-STM, Aptos blok zinciri üzerindeki işlemlerin dinamik olarak algılamasına ve bağımsız işlemlerin paralel olarak yürütülmesine olanak tanımaktadır. Böylece Aptos blok zinciri yüksek işlem kapasitesine sahip olmaktadır.
Aptos blok zincirinin diğer blok zincirlerden farkı olan işlem kapasitesi ve hızının yanı sıra kullandığı programlama dili olan Move ile daha da optimal bir şekilde çalışmaktadır. Move programlama dili kripto para dünyasında kullanılan Rust diline benzer bir yapıya sahiptir. Ancak Move programlama dili daha fazla güvenlik ve erişilebilirlik sunmaktadır. Move programlama dili, kripto para dünyasında akıllı kontratların maruz kaldığı bazı atak türlerinin önüne geçebilmektedir.
Aptos Blok Zincirinin Geleceği
Aptos blok zinciri, hem deneyimli ekibi hem de blok zincir dünyasına getirdiği yeni teknolojiler ile son zamanlarda adından sıkça söz ettirmektedir. Şu an test aşamasında olan Aptos blok zinciri üzerinde test amaçlı düğüm kurulabilmektedir. Aptos, toplamda 4 etaptan oluşan testnet teşviklerinden sonra 2022’nin üçüncü çeyreğinde mainnete geçmeyi planlamaktadırlar. Hali hazırda açıklanan herhangi bir coin ya da whitepaper bulunmazken, projenin aldığı yatırımlar ve getirdiği yenilikleri düşündüğümüzde testnette düğüm oluşturmak potansiyel bir teşvikten yararlanmak için bir fırsat olabilir.
Aptos Testnet
Aptos blok zinciri hali hazırda testnet aşamasında bulunmaktadır. Aptos üzerinde düğüm kurmak için ekip tarafından paylaşılan dökümanı inceleyebilirsiniz.
Aptos Coin
Aptos blok zincirinin şu an için bir yerel kripto para birimi bulunmamaktadır. Ancak hem blok zincir gereklilikleri hem de düğümler için Aptos coinin geleceğine kesin gözü ile bakılmaktadır. Bu sebeple şu anki test aşamasında ekibe yardımcı olmak ve potansiyel Aptos coin teşviklerden yararlanmak için bir düğüm oluşturmak güzel bir yatırım fırsatı olabilir.