Stabilcoin ya da stablecoin, istikrarlı bir piyasa fiyatı sağlamak için tasarlanmış bir tür kripto para birimidir. Son zamanlarda, bu tür dijital para birimlerinin popülaritesi artmıştır ve kripto para birimi dünyasında artık çok sayıda stabilcoin projesi bulunmaktadır.
Stabilcoinlerin çalışma şekli coinden coine değişiklik gösterse de, stabilcoinlerin piyasa değişikliklerine dirençli olması beklenir, bu nedenle stabilcoinlerin önemli fiyat değişiklikleri yaşamamaları gerekir.
Birçok stabilcoin, değerlerini başka bir varlığın fiyatına sabitleyerek stabil hale gelirler. Bu tip stabilcoinlerin çoğu her ne kadar ABD dolarına sabitlenmiş olsa da diğer kripto para birimlerinin fiyatına ve hatta gümüş veya altın gibi emtialara sabitlenmiş stabilcoinler de mevcuttur. Bu kripto paralar, gerçek dünyadaki varlıklara sabitlenerek, kripto para piyasalarında çok yaygın olan yüksek volatilite seviyelerinin neden olduğu kontrol edilemeyen fiyat dalgalanmalarından kaçınırlar.
Stablecoin'ler, fiyatları ABD doları veya altın gibi bir rezerv varlığa sabitlendiğinden, kripto para birimi ve günlük fiat para birimi dünyaları arasında köprü niteliğindedir. Bitcoin gibi kripto para birimlerine kıyasla piyasa oynaklığı azdır ve günlük ticaretten borsalar arasında transfer yapmaya kadar her şeye daha uygun bir dijital para biçimiyle sonuçlanır.
Teminatlı ve Teminatsız Stabilcoinler
Teminatlı stabilcoin şirketlerinin, coinlerin sabitlendiği varlıkları (örneğin ABD doları veya altın) elinde tutmaları beklenir. Yani teminatlı bir stabilcoin şirketi dolara sabitli bir stabilcoin oluşturduğunda, piyasadaki coin sayısına denk olacak şekilde ellerinde dolar bulundurmaları gerekir. Bu nedenle, sahip oldukları değerlere göre yeni birimler çıkarırlar. Bu iş modeli, çoğu stabilcoinin temelidir. Öne çıkan örnekler arasında USD Coin (USDC), Paxos (PAX) ve TrueUSD (TUSD) bulunur. Bu tokenlardan her biri 1:1 oranındadır. Bu nedenle bu şirketler, yalnızca fiat para birimlerine eş değerde coinler oluştururlar.
Bazı stabilcoinler, fiat para birimleri veya emtialar yerine diğer kripto para birimlerine sabitlenir ve bunlara genellikle kripto teminatlı stabilcoinler denir. Bu madeni paraların sabitlenmesi, aşırı teminatlandırma ve istikrar mekanizmalarıyla korunur. Öne çıkan bir örnek, Maker DAO ekosisteminde basılan stabilcoin olan DAI'dir.
Diğer yandan teminatlandırılmamış stabilcoinler, fiyatı önceden belirlenmiş bir seviyede sabit tutmak için token arzını kontrol etmek için algoritmalardan yararlanırlar. Teminatsız stabilcoinler ise piyasa hareketlerine göre algoritmalar ile dolaşımdaki arzı kontrol ederler.
Neden Stabilcoin?
Stabilcoinlerin arkasındaki fikir, hem fiat para hem de kripto para birimlerinin bazı avantajlarını sağlamaktır. Şu anda, stabilcoinler çoğunlukla kripto para piyasalarının yüksek volatilitesine karşı bir koruma olarak kullanılmaktadır ancak duruma bağlı olarak, daha fazla şeffaflık ve merkezi olmayan bir sistem sağlayan istikrarlı bir para birimi olarak da kullanılabilir. Ayrıca, geleneksel fiat para birimleri ile karşılaştırıldığında, daha hızlı işlem ve daha düşük ücret sunarlar. Bu da onları günlük ödemeler ve uluslararası transferler için oldukça yararlı hale getirir.
Stablecoinler Neden Önemli?
Örneğin USDC stabilcoini çeşitli platformlar aracılığıyla bire bir oranda ABD doları karşılığında alınıp satılabiliyor. Diğer birçok stablecoin gibi USDC de şu anda Ethereum blok zincirinde çalışıyor. Stablecoinler, en güçlü özelliklerinden bazılarını devralırken, sabitlenmemiş kripto para birimlerinin oynaklığından da muaftır:
- Stablecoinler açıktır, küreseldir ve internetteki herkes tarafından 7/24 erişilebilirdir.
- Aktarmak için hızlı, ucuz ve güvenlirdir.
- Dijital olarak internete özgüdürler ve programlanabilir.
Stablecoinler ile Neler Yapılabilir?
Bitcoin ve Ether gibi kripto para birimlerinin değeri çok fazla dalgalanabilmektedir. Hatta bazen dakikalar içinde değişebilir. Daha istikrarlı bir para birimine sabitlenmiş bir varlık, alıcılara ve satıcılara, tokenlerinin değerinin yakın gelecekte beklenmedik bir şekilde artmayacağına veya çökmeyeceğine dair kesinlik verebilir.
- Varlıkları takas edebilir veya kaydedebilirsiniz. Stablecoinleri tutmak için bir banka hesabına ihtiyacınız yoktur ve transfer edilmesi kolaydır. Stablecoinlerin değeri, ABD dolarının elde edilmesinin zor olabileceği veya yerel para biriminin istikrarsız olduğu yerler de dahil olmak üzere dünyanın her yerine kolayca gönderilebilir.
- Faiz kazanabilirsiniz. Bir stabilcoin yatırımında (genellikle bir bankanın sunacağından daha yüksek) faiz kazanmanın yöntemleri vardır.
- Ucuza para transferi yapabilirsiniz. İnsanlar bir dolardan daha az transfer ücretleri ile bir milyon dolar değerinde USDC gönderebilmiştir.
- Uluslararası gönderim yapabilirsiniz. Hızlı işlem ve düşük işlem ücretleri, stabilcoinleri dünyanın herhangi bir yerine para göndermek için iyi bir seçim haline getirir.
Stablecoin Nasıl Çalışır?
- Stabilcoinler kripto para tokenleridir. Bu nedenle hepsi bir blok zincirinde, genellikle Ethereum'da çalışır. İstikrar sağlamak için ya herkesin değeri olduğunu kabul ettiği onları destekleyen bir varlığa ya da son derece güvenli ve güvenilir bir kaynaktan bir kredi vaadine sahip olmaları gerekir.
- Örneğin, USD Coin'in (USDC) değerinin 1 dolara mümkün olduğunca yakın kalması amaçlanmıştır. Finansal kurumlarda depolanan gerçek dolarlarla desteklenmektedir. Ve aylık denetimler, bu 1:1 ilişkiyi koruyarak tüm bu doların muhasebeleştirilmesini sağlar.
- Tüm stablecoinler tamamen fiat para birimi veya altın gibi bir emtia tarafından desteklenmez; bazıları diğer kripto para birimleri tarafından desteklenir.