Permissioned Blockchain ya da Türkçe tabir ile izine dayalı blok zincir, herkesin erişimine açık olmayan dağıtık defter teknoloji kullanan bir blok zincirdir. Yalnızca izinleri olan kullanıcılar tarafından erişilebilir olan bu blok zincirde kullanıcılar, yalnızca düğüm yöneticileri tarafından kendilerine verilen belirli eylemleri gerçekleştirebilirler. Permissioned Blockchain üzerinde kullanıcıların izin ile eklenmesi ekstra bir blok zinciri güvenlik sistemidir. Yöneticiler, belirli eylemlerin yalnızca belirli katılımcılar tarafından gerçekleştirilmesine izin vermek için bir erişim kontrol katmanı sağlar.
Bir blok zincir çeşitli şekillerde oluşturulabilir ve bunlara erişim için farklı metodlar geliştirilebilir. Bazı blok zincirler, bilgileri okumak, erişmek ve yazmak için özel izinlere ihtiyaç duyar. Diğer blok zincirler ise yalnızca ağa katılım şartlarının sağlanması ile izinsiz bir şekilde çalışmaktadır. Her blok zincirinin içsel mekanizmaları, katılımcıların işlemlerini kontrol eder ve her bir katılımcının blok zincirine erişebileceği ve katkıda bulunabileceği rollerini tanımlar. Ayrıca, ağdaki her blok zincir katılımcısının kimliğini korumayı da içerebilir. Bu tür blok zincirlere izinli blok zincirler denir.
İzine dayalı blok zincirler genellikle tedarik zincirlerini, akıllı sözleşme yaratmak, iki taraf arasında gizli bilgilerin aktarımı gibi durumlar için oluşturulmuş bir blok zincirdir. Günümüz kripto para dünyasında ise izine dayalı olmayan blok zincirler kullanılmaktadır. Her iki blok zincirde aynı teknolojiyi kullanırken, izine dayalı olanlar kullanıcıların kimlik doğrulaması olmadan blok zincirine erişmesine izin vermemektedir.
Örneğin, bir banka, para transferlerini izlemek için bankanın içindeki belirli sayıdaki düğüm aracılığıyla çalıştırılan izine dayalı blok zincir çalıştırıyor olabilir. Gerekli izinlere sahip olmadığınız için bu blok zincirine erişemezsiniz. Buna karşılık olarak, izin gerektirmeyen blok zincirlere anonim bir hesap oluşturduktan sonra özgürce katılım sağlayabilirsiniz.
Avantajları
İzine dayalı blok zincirler, zincir sahiplerine ya da kullanıcılarına bazı avantajlar sunmaktadır.
İzne dayalı blok zincirler,
- İzine dayalı olmasından kaynaklı zincir üzerindeki verilerin güvenliği sağlanmaktadır.
- Tedarik zinciri ya da kamu kuruluşlarında bilgi güvenliği sağlamaktadır.
- İzine dayalı yapısından dolayı katılımcılar ve yapılacak değişikler sistem güvenliğini tehlikeye atmamak üzerine kurulmuştur.
- İşletmelere takip, transfer vb gibi üçüncü kişiler tarafından görülmesi sakıncalı olan verilerin depolanmasına ya da erişimine kolaylık sağlar.