Blok tarayıcı ya da blok gezgini (block explorer), blokzincirlerdeki tüm mevcut ve geçmiş işlemleri görüntülemek için kullanılan web sitelerine verilen isimdir. Blok gezgini, kripto para işlemlerine dair tüm gerekli bilgileri sağlar ve şeffaf şekilde gösterir. Diğer bir ifade ile bir blok gezgini, bireysel blokların ve işlemlerin verilerini ortaya çıkaran çevrimiçi bir blokzincir tarayıcısıdır.
Blok gezgini, oluşum bloğu (genesis blok) da dahil olmak üzere blokzincirde bulunan tüm bloklar hakkında kullanıcılara bilgi sağlayan bir araçtır. Bir blok gezgini, kullanıcıların kripto para birimiyle ilişkilendirilmiş spesifik bir blokla ilgili bilgilere, cüzdan adreslerine ve işlem geçmişi gibi bilgilere ulaşabilmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla blok gezginlerinin bir arama motoru ve tarayıcı görevi gördüğü söylenebilir.
Block Explorer Hangi Verileri Sunar?
Blok gezginleri, temelde blokzincirler üzerindeki tüm işlemlere dair bilgileri içerir. Bazı blok gezginleri tüm bunların yanı sıra gerçek zamanlı istatistikler, piyasa çizelgeleri, madencilik havuzları, bekleyen işlemler, ağ hash oranı, zengin liste, blok doğrulayıcılar, yetim bloklar, hard forklar ve çok daha fazlası hakkında veriler de sunar. Aynı zamanda blok gezgini üzerinden bir işlemin durumu da görüntülenebilir. Kısacası, bir blokzincirin güncel durumu ve zincirdeki tüm işlemlerin verileri blok gezgini aracılığıyla görüntülenebilir.
Bir işlem verisisi ise şu bilgileri içerir: aktarılan para miktarı, gönderenin adresi, alıcının adresi, işlem tarihi.
En Popüler Blok Gezgini Siteleri
Her bir blokzinciri aslında bir işlem defteridir. Bir başka deyişle, blokzincirler kripto para işlemlerinin gerçekleştiği ve kaydedildiği yapılardır. Blok gezgini (block explorer) siteleri aracılığıyla bir blokzincirdeki işlemlerin ayrıntılarını görüntüleyebilirsiniz. Ancak tüm blokzincirlerin kendi blok gezgini bulunur.
Piyasa değeri bakımından en büyük kripto para birimlerinden ve blokzincirlerden bazılarının blok gezginleri ise şunlardır:
- Bitcoin (BTC): btcscan.org
- Ethereum (ETH): etherscan.io
- Litecoin (LTC): live.blockcypher.com/ltc/
- Bitcoin Cash (BCH): explorer.bitcoin.com/bch
- Solana (SOL): solscan.io