Metaverse kavramıyla ilk kez 1992’de, Amerikalı bilim kurgu yazarı Neal Stephenson’ın Snow Crash romanında karşılaştık. Daha sonra Matrix başta olmak üzere birçok film ve kitapta bu kavram yeniden işlendi. Derken çok oyunculu çevrimiçi bilgisayar oyunlarının piyasaya çıkmasıyla ilk metaverse örnekleriyle karşılaştık. Ancak özellikle sanal gerçeklik, blokzincir ve kripto para teknolojileriyle beraber metaverse, çalışan bir ekonomiye sahip ve gerçek dünyaya alternatif olabilecek bir evren olarak karşımıza çıkmaya başladı.
Bu yazımızda, metaverse için en önemli 7 teknolojiden bahsedeceğiz.
Metaverse nedir?
En basit tanımıyla metaverse, kullanıcıların birbiriyle ve çeşitli uygulamalarla etkileşime girebildikleri sanal dünyaları ifade eder. İdeal şekliyle metaverse, sınırsız sayıda kullanıcı tarafından eş zamanlı deneyimlenebilen bir yapıdır. Bu yapı gerçek bir ekonomiyi, üç boyutlu ve kalıcı yapıları, geçmişin ve yetkilerin sürekliliğini içerir. Daha açık bir ifadeyle, metaverse, gerçek dünyaya alternatif olabilecek bir evrendir.
Metaverse için en önemli 7 teknoloji
Henüz ideal metaverse tam olarak hayata geçmese de blokzincir ve kripto paraların ortaya çıkışı, bunun gerçekleşme olasılığını artırmış görünüyor. Aynı şekilde sanal gerçeklik gözlükleri gibi teknolojiler de gerçek anlamda metaverse’ün hayata geçme sürecini hızlandırıyor. İşte metaverse için en önemli 7 teknoloji…
Blokzincir
Blokzincir teknolojisi, metaverse platformlarının çalışması ve gerçek bir metaverse ekonomisinin oluşabilmesi için gerekli olan şeffaflığı, sahiplik kanıtını ve merkeziyetsizliği sağlar. Bu nedenle çoğu metaverse uygulaması blokzincirler üzerinde çalışmaktadır.
Blokzincir teknolojisinin metaverse için avantajlarına şunları örnek verebiliriz:
- Blokzincirler, sanal bir defter olarak hareket ederek işlemlerin kaydını sonradan değiştirilemez biçimde tutar,
- Blokzincire kaydedilen bilgiler sonradan değiştirilemediği için bir varlığın kime ait olduğu gibi bilgiler blokzincir üzerinden doğrulanabilir. Böylece metaverse kullanıcıları, platformlardaki öğelere gerçekten sahip olur ve onları alıp satabilir,
- Blokzincir üzerindeki tüm işlemler herkes tarafından görüntülenebilir ve bu da şeffaf bir yapı ortaya çıkarır.
Kripto para
Blokzincir sayesinde ortaya çıkan kripto para teknolojisi, metaverse platformlarında kullanılan ana teknolojilerden biridir. Metaverse platformlarında yalnızca kripto paralar ile ödeme yapabilirsiniz. Bir kripto varlık türü olan NFT’ler ise sahiplik kanıtı sunarak metaverse platformlarındaki öğelerin ve gayrimenkullerin alınıp satılabilmesini sağlar.
Metaverse için kripto paraların ve kripto varlıkların önemi, merkeziyetsiz ekonominin temelini oluşturmalarıdır. Kripto paralar aracısız olarak, eşler arası doğrudan transfer edilebilir. Ayrıca kripto para işlemleri günün her saati, hiçbir sınır olmaksızın, dünyanın her yerinden yapılabilir.
Metaverse platformlarındaki hemen her öğe NFT biçiminde alınıp satılabilir. Bu alım satım işlemlerini ise kripto paralar ile yaparsınız. Örneğin, en popüler metaverse platformlarından Decentraland’de arazi satın almak istiyorsanız MANA token kullanmanız gerekir. Birçok metaverse oyununda token kazanarak gelir elde etmeniz de mümkündür.
Kısacası, metaverse platformlarının ekonomisi kripto paralar üzerinden işler.
Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR)
Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojileri, metaverse’ün görsel anlamda büyüleyici ve gerçeğe çok yakın bir sanal deneyim olmasını sağlar. VR ve AR motorları, metaverse için üç boyutlu, gerçekçi ortamlar yaratılmasına yardımcı olur.
VR, kullanıcıların metaverse üzerindeki üç boyutlu simülasyonları görmesini sağlar. Bununla beraber, önemli bir metaverse bileşeni olan fiziksel simülasyonları sağlayamaz. Bu noktada devreye AR teknolojisi girer. AR, fiziksel simülasyonlar oluşturarak kullanıcıların gerçekten bir şeyler hissetmelerini sağlar ve metaverse’ün kapsamını genişletir.
Yapay zeka
Yapay zeka hayatımızın neredeyse her yönünün kaçınılmaz bir parçası haline geldi. Alexa ve Siri'den uyumamıza yardımcı olan akıllı klimalara kadar birçok üründe yapay zeka kullanılıyor. Bu yüzden, yapay zekanın metaverse için de önemli bir teknoloji olması hiç şaşırtıcı değil.
İş stratejisi planlama ve karar aşamalarından bilgiyi daha hızlı işleme ve daha sorunsuz kullanıcı arayüzleri oluşturmaya kadar, yapay zeka, tüm metaverse süreçlerini kapsamlı hale getirmede önemli bir rol oynar. Yapay zeka, makine öğrenimi tekniklerinin yardımıyla verilerin yıldırım hızında işlenmesini de sağlayabilir. Ayrıca, geçmiş metaverse verileri, yapay zeka tarafından benzersiz çıktılar ve içgörüler oluşturmak için kullanılabilir.
Kimi metaverse platformlarında ve oyunlarında, oyuncu olmayan karakterler (NPC’ler) de yer alır. Yapay zeka, bu NPC’lerin oyuncuların hareketlerine gerçekçi yanıtlar vermesini sağlaması için de kullanılır.
Yapay zeka teknolojisinin metaverse için bir diğer önemli kullanımı, metaverse avatarları oluşturmaktır. Yapay zeka motorları, daha gerçekçi görünen ve tutarlı avatarlar oluşturmak için iki boyutlu ve üç boyutlu görüntüleri analiz edebilir.
3B yeniden yapılandırma
Üç boyutlu (3B) yeniden yapılandırma yeni bir teknoloji olmasa da kullanımı pandemi bilhassa arttı. Bunun nedeni, müşterilerin karantina dönemlerinde mağazaları ya da almayı düşündükleri mülkleri şahsen ziyaret edememesiydi. Böylece birçok şirket sanal mülk, mağaza ve showroom turları oluşturmak için 3B yeniden yapılandırma teknolojilerini kullandı.
Metaverse başından beri 3B sanal dünyayla ilgilidir. Doğal olarak 3B teknolojileri, metaverse’ü gerçeğe dönüştürmenin önemli bir parçasıdır. Nitekim metaverse ile ilgili ana zorlukların başında gerçek dünyaya çok benzeyen bir ortam yaratmak gelir. Binaların, nesnelerin ve karakterlerin gerçekçi 3B görüntülerini ve modellerini oluşturmak için özel 3B kameraları ve diğer yeniden yapılandırma teknolojilerini kullanan 3B yeniden yapılandırma teknolojisi ise kullanıcılar için gerçekçi modeller oluşturmayı sağlar.
Nesnelerin İnterneti (Internet of Things - IoT)
İlk defa 1999’da karşılaştığımız Nesnelerin İnterneti (Internet of Things - IoT) konsepti, temelde fiziksel dünyamızın her unsurunu alıp sensörler ve cihazlar aracılığıyla internete bağlayan bir sistemi ifade eder. Bir kez bağlandıklarında bu cihazlar benzersiz bir tanımlayıcıya ve otomatik olarak bilgi gönderme veya alma yeteneğine sahip olacaktır. Nesnelerin İnterneti kavramının en pratik temsili sesle aktifleşen hoparlörler ve tıbbi cihazlardır. Bunlar, alınan verileri işleme ve verilen eylemleri gerçekleştirme yeteneğine sahiptir.
Nesnelerin İnterneti, metaverse ile gerçek dünya arasındaki sınırları kaldırmaya da yardımcı olabilir. Metaverse uygulamaları, IoT sayesinde gerçek dünya koşullarına daha hassas bir şekilde uyum sağlamak için veri toplayabilir. Örneğin, IoT aracılığıyla toplanan meteoroloji verileri, metaverse ortamındaki hava durumunu gerçek dünyaya uydurmaya yardımcı olabilir.
IoT'nin bir başka avantajı da, 3B dünyasını fiziksel dünyadaki çok sayıda cihaza sorunsuz bir şekilde bağlayarak metaverse üzerinde gerçek zamanlı uyarıları mümkün kılmasıdır.
Uç hesaplama ve 5G
Genellikle ticari alanlarda kullanılan uç hesaplama, daha az gecikmeyle daha hızlı veri aktarımını kolaylaştırır ve daha sorunsuz deneyimler sağlar. Bilgisayarların gecikmeyi azaltmak ve kullanıcıların sürükleyici ve engelsiz bir oyun deneyimine sahip olmasını sağlamak için yoğun uyarıları verimli bir şekilde ele alabilmesi gerektiğinden, metaverse'in uygulanabilir olmasını sağlayan ana faktörlerden biri de uç hesaplamadır.
Uç hesaplamaya genelde 5G ağlarının kullanılabilirliği eşlik eder. Daha önce kullanıcılar, internet hızının düşüklüğüne bağlı olarak yavaş işleme ve veri aktarım hızı nedeniyle metaverse’e girerken ağlarıyla ilgili sorunlarla karşılaşıyordu. Bununla birlikte, 5G'nin piyasaya çıkmasıyla beraber artık daha fazla kullanıcı, ağ hızında gecikme sorunlarıyla karşılaşmadan masaüstü bilgisayarlarından ve diğer cihazlarından metaverse platformlarını deneyimleyebilir.
En popüler metaverse token’lar
Bugün birçok blokzincir tabanlı metaverse platformu bulunuyor. Metaverse projelerinin kripto para birimleri ise metaverse token ya da metaverse coin olarak adlandırılıyor. 2022 itibarıyla en popüler metaverse coin’ler arasında şunlar sayılabilir: Axie Infinity (AXS), Chromia (CHR), Decentraland (MANA), The Sandbox (SAND), Alien Worlds (TLM), Enjin Coin (ENJ), Gala (GALA), My Neighbor Alice (ALICE).
Token Metaverse ile metaverse sepetiniz olsun!
Kripto para yatırımcılığının en önemli püf noktalarından biri, tüm sermayenizi tek bir kripto paraya bağlamamaktır. Farklı kripto paraları içeren bir kripto para sepeti oluşturarak sermayenizi birden fazla varlık arasında dağıtmanız önerilir.
Bununla beraber, bir kripto para sepeti yönetmek maliyetlidir ve yoğun bir mesai ister. Bitlo’nun sepet token’ları ise çok daha kolay şekilde kripto para sepeti yatırımı yapabilmenizi sağlar. Her biri birden fazla kripto para birimini içeren sepet token’lar ile tek bir token üzerinden çok sayıda kripto paraya yatırım yapmış olursunuz. Üstelik bu sepet token’ların içeriği Bitlo’nun uzman ekibi tarafından detaylı incelemelerle seçilmiştir.
Siz de en kolay ve güvenli şekilde metaverse sepeti yatırımı yapmak isterseniz, Bitlo’nun Token Metaverse (TMETA) sepet token’ını alabilirsiniz.