Bitcoin, dünya çapında kripto para birimleri hakkında ilk ve en çok konuşulan kripto para birimi. Özellikle son yıllarda adını sıkça duyduğumuz ve her geçen gün kullanıcısı artan kripto paraların öncüsü Bitcoin, merkeziyetsizliğin beraberinde getirdiği bilinmezlik ve devletlerin denetimi dışında olması nedeniyle pek çok ülke tarafından riskli bulunarak çeşitli kısıtlamalara maruz kalmıştır.
El Salvador’un 2021’in Haziran ayında Bitcoin’i ana finansal sistemlerine dahil edeceğini duyurmasının ardından diğer ülkeler de Bitcoin’i finansal stratejilerine dahil etmek için hazırlıklara başladı. Bitcoin’in yasal bir kripto para birimi olarak kabul edildiği ülkeler aşağıdaki gibi belirtilmiştir.
Haziran 2021 itibariyle, Bitcoin ABD, Japonya, İngiltere ve diğer birçok gelişmiş ülkede yasal duruma geldi. Gelişmekte olan pazarlarda, Bitcoin’in yasal statüsü hala önemli ölçüde değişmekte. Çin, Bitcoin sahibi olmayı fiilen suç haline getirmese de Bitcoin’i büyük ölçüde kısıtlamıştır. Hindistan ise bankaların Bitcoin alım-satımını yasaklamış ve kripto para birimlerinin genel yasal statüsünü belirsiz bırakmıştır.
Bitcoin’in yasal olduğu yerlerde, diğer varlıklar için geçerli olan yasaların çoğu, Bitcoin için de geçerli. Çoğu ülkede vergi hukuku nedeniyle kripto paralara yasal yaptırımlar uygulanmak isteniyor. Vergi açısından bakıldığında Bitcoin, genellikle para biriminden ziyade mülk olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, El Salvador’un Haziran 2021’de Bitcoin’i resmi para birimi olarak tanıyan ilk ülke olması gibi istisnalar da var.
Bitcoin'in Açılımı
Bitcoin olarak bilinen kripto para birimi, 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adını kullanan bir kişi veya kuruluş tarafından oluşturuldu. Satoshi Nakamoto’nun gerçek kimliği hiçbir zaman tespit edilemedi. Dolar veya euro banknotlarına karşılık gelen fiziksel bir Bitcoin ise mevcut değil, yani tamamen sanal bir para birimi.
Bitcoin’in temeli Blockchain’e (Blokzincir) dayanmaktadır. Blockchain olarak bilinen teknoloji, Bitcoin’in varlığını takip etmek için kullanılır. Peer-to-peer (eşler arası) işlemler yoluyla bir Bitcoin adresi olan herkese doğrudan verilebilmekte veya onlardan alınabilir. Bitcoin ayrıca dünya çapında çeşitli borsalarda işlem görmekte ve fiyatı da bu şekilde belirlenmekte.
Bitcoin, merkezi olmayan yapısı nedeniyle genellikle çeşitli borsalarda bir ülkeden diğerine tespit edilmeden transfer edilebiliyor. Bitcoin işlemlerinizin gerçekleştiği yasaların farkında olmak ve yasal olduğu ülkelerde bile devlet destekli para birimlerine karşı döviz kurunun çok değişken olabileceğini anlamak önemli bir husus.
ABD’de Bitcoin’in Yasal Durumu
ABD, Bitcoin konusunda her zaman iyimser bir yapıya sahip olmuştur. ABD Hazine Bakanlığı'nın Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN), 2013’ten bu yana Bitcoin hakkında rehberlik yayınlamakta. Ek olarak Bitcoin, İç Gelir Servisi (Internal Revenue Service) tarafından vergilendirme amaçlı mülk olarak sınıflandırılmaktadır. Bununla birlikte ise birkaç devlet kurumu, yasadışı işlemler için Bitcoin kullanımını önlemek için çalışmakta.
Kanada’da Bitcoin’in Yasal Durumu
Kanada da tıpkı ABD gibi her zaman Bitcoin’e karşı olumlu bir yaklaşım sürdürmüş ve Kanada Gelir Kurumu (Canada Revenue Agency) tarafından bir ödenek olarak kabul etmiştir. Kurum, Bitcoin işlemlerini takas işlemleri ve elde edilen geliri işletme geliri olarak değerlendirmekte. Ayrıca Kanada, Bitcoin borsalarını bir hizmet olarak görmektedir. Bu durum aynı zamanda onu kara para aklamayla mücadele (AML) yasalarının radarı altına sokmakta.
Avustralya’da Bitcoin’in Yasal Durumu
Avustralya’da, ABD ve Kanada’ya benzer şekilde Bitcoin yasal durumdadır ancak, alıcıların Kara Para Aklamayı Önleme (AML) ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele Yasası’na uymaları gerekmekte. Ayrıca, Bitcoin ve diğer kripto para birimleri de Sermaye Kazançları Vergisine tabi tutulmakta.
Avrupa Birliği’nde Bitcoin’in Yasal Durumu
2015 yılında Avrupa Adalet Divanı (European court of Justice, ECJ), AB’de dijital para alım ve satımının hizmet arzı kapsamında değerlendirildiğini ve katma değer vergisinden (KDV) muaf tutulduğunu duyurdu. Ayrıca Finlandiya, Belçika, İngiltere ve Bulgaristan gibi bazı AB ülkeleri de Bitcoin alım-satımını kolaylaştırmak için kendi girişimlerini geliştirmişlerdir.
El Salvador’da Bitcoin’in Yasal Durumu
El Salvador, Bitcoin’e yasal ödeme aracı olarak izin veren dünyadaki ilk ülke. Haziran 2021’de hükümet, Bitcoin’i tamamen yasal ödeme şekli haline getirecek yasa tasarısını kabul ederek dünyada bir ilke imza attı.
Çin’de Bitcoin’in Yasal Durumu
Çin’de Bitcoin yasaklandı mı sorusunu son dönemlerde sıkça duyuyoruz çünkü Çin, kripto paralara yönelik sürekli yeni bir haberle gündeme geliyor. Dünya genelindeki Bitcoin madenciliğinin yarıdan fazlası Çin’de gerçekleşse de, Çin hükümeti kripto para borsalarına, kripto paraya yönelik finans şirketlerine ve kripto para madenciliğine sürekli yasaklar getiriyor. Bunun en büyük nedeni ise Çin’in, Bitcoin fiyatlarındaki oynaklığı ekonomik istikrara karşı tehdit olarak görmesi.
İran’da Bitcoin’in Yasal Durumu
Yoğun kripto para madenciliği yapılan ülkelerden biri olan İran, dünyada en çok kripto para madenciliği yapılan ülkelerden bir diğeri. Ülkede genel olarak yaşanan elektrik kesintisi sıkıntısının, kripto para madenciliği faaliyetleri nedeniyle artması nedeniyle ülke yönetimi madenciliğe yönelik sık sık yasaklamalarla gündeme geliyor. Öte yandan hükümet, kripto paraların kullanımını yasallaştırmak için çalışmalar yürütüyor.