Kaldıraç, finansal piyasalarda yatırımcının daha fazla rol oynayıp daha az sermaye ile ile büyük hacimli işlemler açılmasına olanak sağlayan sisteme verilen genel isimdir. Klasik finans dünyasında genellikle foreks piyasalarında kullanılan kaldıraç sistemi, daha az sermaye ile pozisyon açabilme olanağı sağlamaktadır.
Klasik finans dünyasında kaldıraç oranının 1:10 olması, 1000 dolarlık bir sermaye ile 10 bin dolarlık işlem yapabilme olanağı sağlamaktadır. Yatırımcıların kaldıraç sisteminden doğru stratejilerle faydalanması yüksek kar fırsatları yaratabilmektedir. Diğer taraftan yüksek risk iştahı, yanlış stratejiler veya sert dalgalanmaların olduğu dönemlerde işlem yapılması da yatırımcılar için aynı oranda risk oluşturabilmektedir.
Kripto Para Dünyasında Kaldıraç
Hızla gelişen ve kullanıcı sayısının sürekli arttığı kripto para dünyasında da kaldıraç sistemi kullanılmaktadır. Ellerinde bulunan sermayeden daha fazlasıyla ya da varlıkları için hedge amaçlı pozisyon almak isteyen kripto para yatırımcıları kaldıraçlı işlem yapmaktadırlar. Örnek vermek gerekirse 1:100 kaldıraçlı bir şekilde Bitcoin alış işlemi açtığınız zaman, Bitcoin’in yükseleceğini düşünerek bu işlemi açmış olursunuz. Bitcoin üzerinde 100 dolarlık bir işlem açtığınız zaman 1:100 kaldıraç ile aslında 10 bin dolarlık bir Bitcoin alış işlemi gerçekleştirmiş olursunuz. Bu işlemde 100 doları teminat göstererek açtığınız işlemi sürmek için hesabınızda 100 dolardan daha fazla varlık olması gerekmektedir. Bu işlemde Bitcoin’in yüzde 1 değer kaybetmesi sonucu yatırdığınız teminat varlık üzerinden yüzde 100 oranında kaybınız olur ancak hesabınızda yeterli miktarda varlık olduğu sürece pozisyonu taşımaya devam edebilirsiniz. Eğer Bitcoin pozisyondan sonra yüzde 1 oranında yukarı hareket eder ise teminat seviyesi üzerinden kar oranınız yüzde 100 olmaktadır. 100 dolar teminat göstererek açtığınız 10 bin dolarlık işlemden toplam 100 dolar kar elde edersiniz.
Kaldıraçlı İşlemlerde Teminat
Kripto para dünyasında ya da klasik finans dünyasında herhangi bir kaldıraçlı işlem yaparken, kaldıraç oranına göre işlem için belirli teminat tutarının hesabınızda olması gerekmektedir. Örneğin 1:100 kaldıraçlı bir Bitcoin işleminde 10 bin dolarlık bir pozisyon için hesabınızda 100 dolarlık bir teminat tutarının bulunması gerekmektedir. İşlemi açtıktan sonra işlemi sürdürebilmek için ise hesabınızda teminat tutarı dışında da varlık bulundurmanız gerekmektedir. Eğer teminat dışında hesabınızda bulundurduğunuz varlık tutarı pozisyonun zararına eşit olması durumunda pozisyonun likide olmuş olur ve o hesabınızdaki bütün varlığı kaybetmiş olursunuz. Bu sebeple kaldıraçlı işlemler yaparken kaldıraç oranı, teminatınız ve pozisyonu sürmek için gerekli olan teminatı iyi bir şekilde analiz edip pozisyonunuzu sürdürmeniz gerekmektedir.