First Mover Advantage (FMA) ya da Türkçe karşılığı ile “ilk hamle avantajı”, bir ürün veya hizmeti piyasaya ilk kez tanıtan bir şirket tarafından elde edilen bir avantaj anlamına gelir. Piyasada sunulan ilk ve tek ürün olduğundan dolayı, aynı piyasaya dahil olmak isteyen diğer şirketler ve ürünler bu bahsedilen ilk ürünle rekabet etmek zorunda kalırlar. Bu yüzden, ilk hamleyi yapan şirketler genellikle yüksek pazar payı, müşteri sadakati, marka tanınırlığı gibi avantajlara sahip olurlar.
Kripto Paralarda First Mover Advantage
Blockchain tabanlı projeler ve kripto para borsaları nispeten sınırlı pazar payı ve kullanıcı tabanına sahip olduğundan ve bunlar için rekabet edildiğinden, böyle bir avantaj kripto para birimi endüstrisinde oldukça önemlidir. Bu şirketler ve ağları doğrudan tanınırlıklarına ve itibarlarına bağlı olduklarından, erken aşamalarda geniş bir kullanıcı tabanını yakalamak önemli bir liderlik sağlayabilir.
Yerleşik platformlardan diğer platformlara geçiş, kripto para borsaları için işlem maliyetleri ile birlikte bazı riskler içerir. Kullanıcıların mevcut tercihlerinden yeni başlatılana geçmek için sağlanan hizmetlerin güvenilirliği ve verimliliği gibi pek çok farklı sebebi olabilir. Başka bir deyişle "ilk hareket eden" olmayan bir şirket, kullanıcılarının göçünü engellemek için çok daha fazla kaynağa ve enerjiye ihtiyacı olacaktır.
First Mover Olmanın Avantajları
Bir şirket için ilk hamleyi yapan olmanın avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ürünlerini endüstri standardı olarak belirleyebilme.
- Tüketicilere, herkesten önce ulaşarak marka bilinirliği ve marka bağlılığına yol açabilecek güçlü bir izlenim bırakabilmek.
- Kendilerini stratejik olarak konumlandırmak, önemli tedarikçilerle prim sözleşmesi yapmak veya yetenekli çalışanları işe alma gibi kaynakları kontrol edebilmek.
- Tüketicilerin daha sonra girenlere geçmeleri için yüksek bir geçiş maliyeti olduğunda avantaj elde edebilmek.
Teknoloji Liderliği
İlk hamleyi yapanlar; teknolojilerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin kopyalanmasını zorlaştırabilir. Örneğin, ilk hamleyi yapan şirket, bir ürünün üretim maliyetlerini düşürebilirse ilk hamle yapan kişi mutlak bir maliyet avantajı sağlayabilir. Ek olarak ilk hamleyi yapanın yapacağı patent başvuruları avantajı koruma konusunda oldukça etkilidir.
Kaynakların Kontrolü
İlk hamleyi yapan stratejik ve / veya kıt kaynakları kontrol etme yeteneğine sahip olur. Örneğin, Amerikalı marketler zinciri Wal-Mart, mağazalarını küçük kasabalara yerleştirerek başkalarının pazara girmesini engellemiştir.
Alıcı Değiştirme Maliyetleri
İlk hamleyi yapan işletme kendini sağlam bir şekilde konumlandırabildiyse, tüketicilerin daha sonra yeni bir markaya geçmesi daha zor olacaktır.
First Mover Olmanın Dezavantajları
FMA, bir şirketin pazara diğer girenlerden önce güçlü marka bilinirliği ve ürün / hizmet bağlılığı oluşturmasını sağlar. Öte yandan, ilk hareket eden olmanın kendi içerisinde dezavantajları da vardır. İtibar ve kullanıcı tabanı kurulmadan önce, ürünün olumlu bir izlenim vereceğine dair hiçbir garanti yoktur. Tüketicilerin yeni ürün ya da hizmete tepkisi olumlu ya da olumsuz olabilir. Şirket güvenli ve değerli bir hizmet veya ürün sağlamazsa, ürünü erken kullanmayanlar arasında bir aldatılmışlık hissi oluşabilir. Ayrıca belirli bir pazarda ilk hamleyi yapan olmak, genellikle keşfedilmemiş pazarlarla ilgili ek maliyet ve genel giderlerle uğraşmak zorunda oldukları anlamına gelir. İlk hamleyi yapan şirketler yeni ve beklenmedik zorluklarla karşı karşıya kalırken, daha sonra piyasaya çıkan rakipler, öncü şirketin yaptığı bazı hatalardan ders çıkararak kendilerini iyileştirebilirler.
İlk hamleyi yapan olmanın dezavantajlarını şu şekilde özetleyebiliriz:
- İlk hamle yapan şirket, tüketicileri yeni bir ürünü denemeye ikna etmek için büyük yatırımlar yapabilir ve arkadan gelen şirketler bu bilgili alıcılardan faydalanabilir.
- Arkadan gelen şirketler, first moverın yaptığı hatalardan kaçınabilir.
- İlk hamleyi yapan şirket ürünleriyle tüketicileri yakalayamazsa, daha sonra piyasaya girenler bundan faydalanabilir.
- Arkadan gelen şirketler first moverin deneyiminden faydalanarak yeni ürünlerde tersine mühendislik yapabilir ve bunları daha iyi veya daha ucuz hale getirebilir.