"Korku, belirsizlik ve şüphe" (Fear, Uncertainty and Doubt-kısaca FUD) ifadesi, bir işletme, startup veya kripto para birimi projesi hakkında şüpheli veya yanlış bilgi yayma eylemini tanımlar. Terim ayrıca, kötü haberler çıktığında veya piyasa güçlü bir düşüş eğilimi gösterdiğinde traderlar ve yatırımcılar arasında yayılan bir dizi olumsuz duyguyu tanımlamak için kullanılır.
En genel anlamıyla korku, belirsizlik ve şüphe, belirli bir şirketin rakipleri hakkında olumsuz bilgilerin yayılmasını içeren kötü niyetli bir pazarlama stratejisiyle ilgilidir ve nihai amacı bu şirketlerin güvenilirliğini zayıflatmaktır. Buradaki fikir, rakip işletmelerin ürünleri veya hizmetleri hakkında olumsuz görüşleri ve spekülasyonları gözler önüne sermektir, böylece müşterilerin bu işletmelere olan güvenleri kaybolacaktır.
FUD etik olmayan bir uygulama olarak görülse de, iş dünyasında oldukça sık görülmektedir. Birçok yerleşik şirket, müşterilerini elde tutmanın veya daha fazla pazar payı elde etmenin bir yolu olarak rakipleri hakkında FUD'yi yaymaya çalışır. Örneğin büyük bir şirket, piyasadaki alternatiflerle ilgili şüpheli verileri yayarak müşterileri kendi ürünleri dışındaki ürünleri seçmekten caydırabilir.
FUD, ürün veya hizmetlerin gerçek değerini hesaba katmayan bir stratejidir. Teknik değer, kullanılabilirlik veya kaliteye bakılmaksızın olumsuz bir duygu yaymak asıl amaçtır. Esasen FUD, müşterilerin ürüne olan duygularını değiştirmeyi hedefler. Bu duygulardan ise en çok korkuyu kullanır.
"Korku, belirsizlik ve şüphe" ifadesi 1920'lere dayanır ancak kısa versiyonu "FUD" 1975 civarında yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. İyi bilinen bir FUD örneği, Gene Amdahl kendi şirketini kurmak için IBM'den ayrıldığında, onu bir FUD hedefi haline getirdiğinde yaşanmıştır. Amdahl, bilgisayar endüstrisinde FUD stratejilerini tanımlayan ilk kişi olarak kabul edilir.
Kripto Paralarda FUD
Kripto paralarda FUD terimi, asılsız panik yaratarak piyasaların manipüle edilmesi anlamında kullanılmaktadır. Ortaya atılan asılsız haberler ile yatırımların değer kaybedeceği fikri empoze edilir ve yatırımcıların endişeye kapılarak ellerindeki varlıkları satması sağlanır. Böylece kripto varlıkların piyasa değerleri manipüle edilerek düşürülmüş olur.
Özellikle ayı piyasası döneminde Bitcoin fiyatları düşüş eğiliminde olduğundan yatırımcılar sık sık FUD yaşar. Bu durum özellikle kripto para dünyasındaki kötü niyetli kişilerin elindeki koz olarak nitelendirilir. Bu kişilerin amaçladığı şey güvensizlik ve belirsizlik ortamı yaratarak yatırımcıların elindeki varlıkları satması sonucu piyasa değerinin düşmesini sağlamaktır. Böyle bir durumda yatırımcılar ellerindeki kripto varlıkları satarak kâr edebileceğini ya da zarardan korunabileceklerini düşünseler de aslında çoğu zaman uzun vadede zarara uğrayabilirler.