Kripto para birimi dünyasında bir cüzdan, kullanıcıların Blockzincir ağlarıyla etkileşime girmesini sağlayan bir araçtır. Bitcoin ve diğer dijital para birimlerini göndermek ve almak için gereklidir. Kripto cüzdanlar, yeni blok zinciri adresleri oluşturmak için de kullanılabilir. Kripto para cüzdanları, özel anahtarlarınızı saklayarak kripto paralarınızı güvenli ve erişilebilir tutmaktadır.
Günlük hayatımızda kullandığımız geleneksel cüzdanların aksine kripto para cüzdanları, paranızı gerçekten cüzdanın içerisinde saklamaz. Varlıklarınız blok zincirinde yaşar ve sadece özel bir anahtar aracılığı ile erişilebilir. Anahtarlarınız, dijital paranızın sahibi olduğunuzu kanıtlar ve işlem yapmanızı sağlar. Aslında, coinleriniz veya tokenleriniz veri parçaları olarak bir Blokzincir sisteminin parçasıdır ve cüzdanlar sadece bu fonlara erişmek için bir araç görevi görmektedir. Özel anahtarlarınızı kaybederseniz, paranıza erişiminizi kaybedersiniz. Bu nedenle donanım cüzdanınızı güvende tutmanız gerekmektedir.
Çoğu kripto cüzdanı bir veya daha fazla halka açık ve özel anahtar çifti oluşturabilir. Halka açık anahtarlar, ödemeleri almak için gerekli olan cüzdan adreslerini oluşturmak için kullanılır. Özel anahtarlar ise dijital imzaların oluşturulması ve işlemlerin doğrulanması sırasında kullanılır.
Üç ana kripto para cüzdanı grubu vardır: yazılım cüzdanları, donanım cüzdanlar ve kağıt cüzdanlar. Muhafaza tipine göre bakacak olursak sıcak cüzdan veya soğuk cüzdan şeklinde iki ana gruba ayrılırlar. Sıcak cüzdanlar, internete bağlı olanlardır ve bu nedenle bilgisayar korsanlığı saldırılarına karşı daha güvensizdir. Soğuk cüzdanlar ise herhangi bir internet bağlantısına ihtiyaç duymadıklarından daha güvenlidir.
Yazılım Cüzdanları / Sıcak Cüzdanlar
En yaygın yazılım cüzdanı türleri arasında web cüzdanları, masaüstü cüzdanları ve mobil cüzdanlar bulunur.
Web Cüzdan: Tarayıcı üzerinden ulaşabileceğiniz bu cüzdan tipinde herhangi bir indirme ya da yükleme işlemi gerekmez. Özel anahtarlar genellikle üçüncü şahıslar tarafından yönetildiği için daha kullanışlıdır ancak tam da bu yüzden diğer cüzdanlara kıyasla daha tehlikelidir.
Masaüstü Cüzdan: Bilgisayarınıza indirip kullandığınız bir cüzdan tipidir. Web cüzdanlarından daha az kullanışlıdır ancak daha güvenlidir çünkü özel anahtarlar bilgisayarlarınızda saklanır ve kullanıcılar tarafından yönetilir. Masaüstü cüzdanları yalnızca virüs veya kötü niyetli yazılım olmayan temiz bilgisayarlarda kullanılmalıdır.
Mobil Cüzdan: Masaüstü cüzdanlara benzer ancak akıllı telefonlar için tasarlanmıştır. QR kodlarının kullanılması, onları kripto para gönderip almak için uygun bir alternatif haline getirir. Trust Wallet, mobil kripto cüzdanının dikkate değer bir örneğidir.
Donanım Cüzdanları / Soğuk Cüzdanlar
Donanım cüzdanları, herhangi bir internet bağlantısına ihtiyaç duymadan anahtar oluşturabilen ve depolayabilen fiziksel cihazlardır. İnternet bağlantısına ihtiyaç duymadıkları için soğuk cüzdan kategorisine girmektedir. Tipik olarak, anahtarlar rastgele sayı oluşturma (RNG) algoritmalarına göre oluşturulur ve cihazın kendisinde ya da herhangi bir başka yerde depolanmaz. Sınırlı erişilebilirlik nedeniyle daha az kullanışlı olmasına rağmen, donanım cüzdanları, kripto para birimlerini "depolamak" ve yönetmek için en güvenli alternatiflerden biri olarak kabul edilir.
Kağıt Cüzdanlar
Soğuk cüzdan olarak nitelendirilebilecek kağıt cüzdan ya da paper wallet, bir Blokzincir adresi ve bu adrese ait özel anahtarı olan bir kağıt parçasından oluşur. Anahtarlar genellikle, kripto para birimi işlemlerini yürütmek için taranabilen QR kodlarıyla birlikte uzun sayı ve harf dizileri olarak yazdırılır. Çevrimdışı anahtarlar oluşturmak için kağıt cüzdanlar kullanılıyorsa, bunlar aynı zamanda soğuk cüzdan olarak da düşünülebilir. Bununla birlikte, teknik bilgisi olmayan kullanıcılar için çok sayıda kusur ve potansiyel riski beraberinde getirdikleri için kağıt cüzdanların kullanımı tavsiye edilmemektedir.