Son iki yıldır kripto para gündemini en çok meşgul eden konulardan biri ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) Ripple’a ve iki üst düzey yöneticisine karşı açtığı dava oldu. SEC’in Ripple (XRP) davasını sizler için ele aldık.
Ripple nedir?
2012 yılında Ripple Labs tarafından geliştirilmiş olan Ripple (XRP), bir ödeme ağı sistemi ve kripto para birimidir. Ripple’ın temel amacı büyük miktarlardaki varlık ve para transferlerinin hızlı, güvenilir ve ucuz bir şekilde, blockchain sistemi üzerinden yapılmasıdır. Ancak Ripple, diğer blok zincir projelerinin ve kripto para birimlerinin aksine merkeziyetsiz değildir. XRP, blok zincir üzerinde işlem görmesine rağmen bütün defterler Ripple Labs tarafından yönetilmektedir.
Ripple, 7 Ocak 2022 tarihli CoinMarketCap verilerine göre 36.086.732,978 dolarlık piyasa değeri ile piyasa değeri bakımından en değerli sekizinci kripto para birimidir.
Ripple davası nasıl başladı?
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC) 22 Aralık 2020’de yayımladığı bir açıklama, kripto para gündemine bomba gibi düştü. SEC, açıklamasında Ripple Labs ve şirketin iki üst düzey yöneticisine karşı dava açtığını duyurdu.
SEC’in dava dilekçesindeki iddiaya göre Ripple’ın kurucu ortağı, yönetim kurulu başkanı ve eski CEO’su Christian Larsen ile şirketin mevcut CEO’su Brad Garlinghouse, şirketin işlerini finanse etmek için kayıtdışı dijital menkul kıymet teklifi yoluyla ABD’deki ve dünyadaki yatırımcılara XRP satarak 1,3 milyar doların üzerinde sermaye toplamıştı. SEC’in dava dilekçesinde, Ripple’ın, iş gücü ve piyasa yapıcılığı hizmetleri gibi nakit dışı bedeller karşılığında milyarlarca XRP dağıttığı da iddia edildi. Daha basit bir ifadeyle, SEC’in iddiasına göre Ripple, şirketlerden ya da şahıslardan aldığı hizmetlerin ödemesini geleneksel para birimleriyle değil kendi kripto para birimi XRP ile yapmıştı.
Ancak SEC’in iddiaları bunlardan ibaret değildi. Dava dilekçesinde şirketin yöneticileri Christian Larsen ile Brad Garlinghouse’un toplamda yaklaşık 600 milyon dolarlık kişisel kayıt dışı XRP satışı gerçekleştirdiği de öne sürüldü.
SEC’nin regülasyonlarına göre, bütün menkul kıymetler komisyona kaydedilmeli ve belirli finansal bilgiler kamuya açıklanmalıdır. Bundaki amaç, dolandırıcılığı önlemek ve yatırımcıların çıkarlarını korumaktır. SEC’nin Ripple davasındaki iddiasına göre ise Ripple, komisyonun uyarılarına karşın bunu yapmadı.
Ripple CEO'su Brad Garlinghouse
Ripple, SEC’in iddialarına ne cevap verdi?
SEC tarafından hedef alınan şirketlerin çoğu, SEC ile anlaşmaya varıyor. Ancak Ripple, bunun tam tersini yapmaya ve SEC’nin açtığı davaya karşı savaşmaya karar verdi çünkü kendilerine adil davranılmadığını düşünüyorlar.
Ripple, SEC’nin “menkul kıymet” tanımını kripto para birimlerine uygularken taraflı davrandığını savunuyor. Ripple’ın bu taraflılık iddiası, bazı SEC üyelerinin Ethereum başta olmak üzere diğer kripto para projeleriyle ilişkileri olduğu kanaatine dayanıyor. Ortada henüz ciddi kanıtlar olmasa da komisyonun Ripple’a dava açarken Ethereum’u menkul kıymetler düzenlemesinden geçirmesi şüphe çekti. Öyle ki, 21 Ekim 2021’de bir açıklama yapan Ripple CEO’su Brad Garlinghouse, “Son birkaç yılda XRP, en değerli ikinci dijital varlıktı. SEC'nin Ether'e izin verdiği ortaya çıkınca ETH bir patlama yaşadı ve bunun faydasını gördü,” diyerek Ethereum’un yükselişinde SEC kararlarının etkili olduğunu öne sürdü.
Üst düzey SEC yöneticisi William Hinman, 14 Haziran 2018’de yaptığı ses getiren konuşmasında Ether’in menkul kıymet olmadığını ve SEC regülasyonlarıyla uyumlu olduğunu söylemişti. Ripple da aslında savunmasını büyük oranda bu sözlere dayandırıyor ve faaliyetlerinin Bitcoin ile Ethereum’unkilerden bariz şekilde farklı olmadığını söylüyor.
Ripple’ın savunmasının bir diğer ayağını ise XRP fiyatının Ripple’ın iş faaliyetlerinden etkilenmemesi ve ABD Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın da XRP’yi bir menkul kıymet olarak değil, kripto para olarak kabul etmesi oluşturuyor.
SEC, Hinman’ın sözleri hakkında ne diyor?
William Hinman’ın Ether’in menkul kıymet sayılmadığına dair 2018 tarihli açıklaması o dönem Ethereum’un SEC regülasyonundan geçtiği şeklinde yorumlanmıştı. Nitekim Ripple da, o sırada resmi bir üst düzey SEC yetkili olan Hinman’ın açıklamasını bu şekilde yorumlayarak SEC’in suçlamalarına karşı temel argümanlarından biri haline getirdi.
Bununla beraber, geçen aylarda SEC’in avukatlarından biri dikkat çekici bir açıklama yaptı ve “Çok teknik konuşmak istemiyorum. SEC’in Bitcoin’in ya da Ether’in menkul kıymet olmadığını belirttiği bir eylem yok,” dedi. Böylece SEC, William Hinman’ın yalnızca kişisel fikirlerini dile getirdiğini savunmuş oldu. Ancak üst düzey bir SEC yetkilisinin, SEC’in internet sayfasından da verilen açıklamalarının kişisel fikir olarak kabul edilip edilemeyeceği büyük bir tartışma konusu.
Bunun ötesinde, Ripple, William Hinman’ın mahkeme önünde yeminli ifade vermesini sağladı. Hinman, verdiği ifadede bu açıklamasından sonra Ethereum Vakfı yöneticileri ve bazı başka piyasa katılımcılarıyla kamuoyuna açıklanmayan bir görüşme yaptığını kabul etti. Bu itiraf, Hinman’ın konuşmasından sadece üç gün önce uluslararası bir kripto para borsasının Ethereum Classic’i listelemesiyle bir araya gelince, Hinman’ın çeşitli kripto piyasası paydaşlarıyla kurduğu ilişkiler iyiden iyiye şüphe uyandırdı.
Bütün bunlara ilaveten, William Hinman’ın Ether’in menkul kıymet sayılmadığını belirttiği konuşması o dönem manşetlere taşınmış, Ether’in SEC regülasyonlarına takılmadığı vurgulanmıştı. Ancak ne Hinman’ın kendisi ne de SEC bu haberleri tekzip etmiş ya da oluşan algının yanlış olduğuna dair bir düzeltme yayımlamıştı.
Ripple davası ne aşamada?
Ripple davasının ilk aşamalarında Ripple’ın avukatları SEC’in Ether ve Bitcoin ile ilgili iç tartışmalarına dair dökümanları kendileriyle paylaşması için mahkemeye başvuruda bulunmuştu. Yargıç Sarah Netburn, önemli deliller içerebileceği gerekçesiyle 2021 Nisan’ında dökümanların Ripple ile paylaşılmasına hükmetti. Bu karar, davanın erken aşamasında Ripple’ın kazandığı bir zafer olarak görülse de tarafların delil toplama süreciyle ilgiliydi.
Bu süreç bugün de sürüyor ve taraflar argümanlarını güçlendirmeye çalışıyor. Ancak 3 Ocak 2022 tarihinde Ripple avukatlarından Jeremy Hogan, davanın 2022 Nisan’ında sonuçlanacağını düşündüğünü söyledi. Ripple CEO’su Garlinghouse da 2021’in Kasım ayında verdiği bir demeçte davanın kendileri için iyi gittiğini belirtmişti.
Ripple davasının önemi ne?
SEC’in Ripple’a karşı açtığı dava, yalnızca Ripple ve XRP fiyatı için önem arz etmiyor. Bütün kripto para dünyası, gözlerini bu davaya dikmiş durumda. Şu an birçok dijital ve kripto para, ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu’nun (CFTC) regülasyonlarına tabi olarak hareket ediyor. CFTC regülasyonları ise SEC regülasyonlarına göre daha hafif şartlar içeriyor.
Eğer Ripple davasını SEC kazanırsa, günümüzde alım satımı yapılan birçok kripto para birimi üzerinde düzenleyici gözetime sahip olacak. Yani kripto paralar için SEC’in regülasyonları geçerli sayılacak. Öte yandan, eğer davayı Ripple kazanırsa, SEC regülasyonları kripto paralar için geçerli olmayacak.