Kripto para ya da finans dünyası ile ilgilenen hemen herkes ayı piyasası ve boğa piyasası kavramlarını en az birkaç kez duymuştur. Ayı sezonu ve boğa sezonu da denilen bu kavramlar, piyasanın genel görünümünü ve fiyat hareketlerini ifade etmek için kullanılır.
Biz de bu makalede, ayı piyasası ve boğa piyasası kavramlarını açıklayacağız.
Ayı piyasası nedir?
Ayı piyasası nedir sorusunun basit cevabı şudur: Ayı piyasası, piyasadaki varlık fiyatlarının düşüş trendinde olduğu, risklerin arttığı, karamsar bir piyasa görünümünü ifade eder. Ayı piyasasında arz-talep dengesi, talep aleyhine değişir. Bir başka deyişle, yüksek arza rağmen düşük talep vardır.
Ayı sezonuna giren kripto para piyasasında Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve diğer altcoinlerde sürekli düşüşler görülür. Bununla beraber, fiyatlardaki her aşağı yönlü hareket ayı piyasasına geçildiği anlamına gelmez. Ayı piyasasını girildiğini ancak uzun vadeli aşağı yönlü hareketler gerçekleşmesiyle anlarız.
Kripto para piyasaları, geleneksel piyasalara göre daha volatil olduğundan aşağı yönlü hareketler daha sert gerçekleşebilir. Bu yüzden kripto para piyasalarında uzun süreli ve güçlü ayı sezonları, yüzde 85’e varan fiyat düşüşleri görmek olağandışı değildir.
Bununla beraber, ayı piyasası çeşitli alım fırsatları da sunabilir.
Ayı piyasasına girildiği nasıl anlaşılır?
Geleneksel finans piyasalarında 60 günlük periyotta yüzde 20 düşüşün gerçekleşmesi, genelde ayı piyasasına girildiğinin işareti olarak yorumlanır. Bu aşağı yönlü trend, piyasaya ve endekslere yönelik yatırımcıların genel karamsarlığının bir sonucudur.
Piyasanın geleceğine dair karamsarlaşan yatırımcılar, yani ayı yatırımcılar, ellerindeki varlıkları satmaya başlarlar. Bu da varlık fiyatlarının düşmesine neden olur.
Piyasa fiyatlarında yüzde 20’lik düşüşün yaşanması, ayı trendine girildiğine işaret edebilir. Ancak traderlar ve analistler, ayı piyasasına girilip girilmediğini anlamak için daha karmaşık bazı araçlar kullanır. Bu araçlar hareketli ortalamalar (MAs), hareketli ortalamaların yakınlaşma ve uzaklaşması (MACD), göreceli güç endeksi (RSI) ve denge işlem hacmi (OBV) gibi indikatörlerdir.
Bitcoin (BTC) ayı sezonları
Uzmanlar, Bitcoin’in (BTC) ve haliyle kripto para piyasalarının şu ana dek üç defa ayı piyasasına girdiğini belirtiyor. Bu üç dönem, şu şekilde sayılabilir:
- 11 Ocak 2012 - 11 Temmuz 2012: Yalnızca 185 gün süren bu ayı piyasası dönemine Bitcoin blok zincirinde yaşanan siber saldırı olaylarının neden olduğu düşünülüyor. Bu dönemde BTC/USD fiyatında yüzde 40 düşüş yaşandı.
- 7 Ağustos 2012 - 6 Aralık 2012: 111 gün süren bu ayı piyasası, Bitcoinica’ya karşı açılan bir dava ile başladı. Eylül ayında yaşanan başka olumsuz gelişmeler, ayı piyasası kalıcı hale getirdi. Bu ayı sezonunda BTC fiyatında %37 düşüş yaşandı.
- 29 Kasım 2013 - 7 Ocak 2015: 415 gün ile şimdiye kadar en uzun süre ayı dönemi olan bu dönemin başlangıcına darknetin ilk ticaret platformu olarak kabul edilen Silk Road’un FBI tarafından kapatılmasının yol açtığı düşünülüyor. Bu uzun ayı sezonunda BTC, yüzde 83’lük rekor bir düşüş gösterdi.
Ayı piyasasında hangi stratejiyi izlemeli?
Ayı piyasası nakde dönmüş olan ya da elinde sermaye bulunduran yatırımcılar dipten alma fırsatları sunabilir. Yani, yeniden boğa piyasasına geldiğinde yükseleceğini öngördüğünüz kripto para birimlerini düşük fiyattan toplayabilirsiniz.
Dipten alım yaparken tek seferlik bir işlem yapabileceğiniz gibi daha sık tercih edilen maliyet ortalaması stratejisine de yönelebilirsiniz. Bu strateji dünyada dolar maliyeti ortalaması (DCA) olarak bilinse de Türk lirası (TRY) ile de, örneğin BTC/TRY paritesinde de bu stratejiyi uygulamak mümkündür.
Bu stratejinin mantığı, paranızı daha küçük dilimlere ayırmak ve zaman içinde birkaç işlem yaparak riski azaltmaktır. Çünkü bir varlığın ne zaman dibe vuracağını, yani geri dönmeden önce en düş fiyata ulaşacağını bilmek son derece zordur. Bu nedenle tüm paranızı tek seferde harcamak yerine, genellikle küçük bir miktar satın alıp ilgili kripto para biriminin yönünü izlemek daha iyi sonuç verir. Eğer fiyat biraz daha düşerse, kalan paranızla daha fazla yatırım yapabilir ve ortalama maliyetinizi düşürerek yeniden boğa sezonuna girildiğinde daha fazla kâr edebilirsiniz.
Boğa piyasası nedir?
Boğa piyasası, ayı piyasasının aksine, piyasadaki varlık fiyatlarının sürekli bir yükseliş trendinde olduğu dönemi ifade eder. Bu dönem piyasalara olan güvenin arttığı, yatırımcıların çoğunluğunun satın alım yaptığı, talebin arza ağır bastığı bir dönemdir.
Fiyatların zamanla artacağını düşünen yatırımcılar, yani boğa yatırımcılar piyasaya hakim olduğunda kripto para birimlerine yönelik talep artar. Bu da Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve diğer kripto para birimlerinin fiyatının artmasına neden olur. Fiyat artışları piyasaya olan güveni artırdıkça, daha çok yatırımcı kripto para birimlerine yönelir ve bir çeşit fiyat artış döngüsüne girilir.
Ancak bu, özellikle çok volatil olan kripto para piyasalarında boğa sezonu boyunca sürekli artış yaşanacağı anlamına gelmez. Zaman zaman piyasada fiyat düzeltmeleri yaşanabilir.
Boğa piyasasına girildiği nasıl anlaşılır?
Geleneksel finans piyasalarında 60 günlük periyotta yüzde 20 artış gerçekleşmesi, genelde boğa piyasasına girildiğinin işareti olarak yorumlanır. Bu yukarı yönlü trend, piyasaya ve endekslere yönelik genel bir olumlu havanın sonucudur.
Piyasa fiyatlarında yüzde 20’lik artışın yaşanması, boğa trendine girildiğine işaret edebilir. Bununla beraber, tıpkı ayı piyasasında söz konusu olduğu gibi, traderlar ve analistler, boğa piyasasına girilip girilmediğini anlamak için de daha karmaşık bazı araçlar kullanır. Bu araçlar yine indikatörlerdir.
Boğa piyasasında hangi stratejiyi izlemeli?
Boğa piyasası, risklerin az olduğu bir piyasadır. Piyasanın yönü genelde yukarıdır ve birçok kripto para biriminde ani, sert yükselişler yaşanabilir. Bununla beraber, boğa piyasasında en çok kazandıracak strateji, ilgili kripto para birimine yukarı yönlü trendin başında girmek ve kademeli satışlarla kâr alarak ya da doğrudan tepe noktasında satış yaparak gelir elde etmektir. Bu stratejiyi verimli şekilde kullanmak için grafik yorumlamayı bilmek ve kripto para haber akışını takip etmek önemlidir.
Boğa piyasasında genel trendin yukarı yönlü olduğu düşünüldüğünden, düzeltmelerde alım yapmak ve toplam maliyeti düşürmek de iyi bir yöntemdir.
Ayı ve boğa piyasalarında kripto para nereden alınır?
Kripto para borsaları üzerinden Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve diğer kripto para birimlerini alıp satabilirsiniz. Fırastları kaçırmamak için kullanımı kolay, güvenli, hızlı kripto para borsalarına yönelmenizi öneririz.
Türkiye’de Bitlo.com üzerinden Türk lirası ile, yani BTC/TRY ya da ETH/TRY gibi paritelerde kolayca ve güvenli şekilde kripto para alıp satabilirsiniz.