Kripto para piyasasının aylardır en önemli gündemlerinden biri ABD'deki stablecoin yasa tasarısı GENIUS Act'in onaylanıp onaylanmayacağıydı. Biz bu "GENIUS Yasası nedir?" yazısını yazarken, bu stablecoin yasasının ABD Senatosunda oylanmasına sayılı saatler kalmış durumda. GENIUS Yasası, Senato tarafından onaylanırsa Temsilciler Meclisinde görüşülecek ve ardından ABD Başkanı Donald Trump'ın masasına gelecek. Trump'ın tasarıyı imzalamasına kesin gözüyle bakılıyor. Siz bu yazıyı okurken belki de GENIUS yasalaşmıştır bile...
Bu yazıda ABD'nin stablecoin yasası GENIUS Act'i araştıracağız; stablecoin nedir, GENIUS Yasası nedir ve GENIUS Yasası ne işe yarar sorularına cevap vereceğiz.
ABD dolarına ve diğer döviz kurlarına endeksli en iyi stablecoin projelerini keşfedin!
Stablecoin Nedir?
GENIUS Yasası nedir, ne değildir diye bakmadan önce bir kripto varlık türü olarak stablecoin'in ne olduğunu hatırlamakta fayda var.
Stablecoin veya stabil coin, fiyatı itibari paralar ya da emtialar gibi gerçek finansal varlıklara endekslenmiş kripto varlıklardır. Bu varlıkların karşılığında, genelde, endekslendiği itibari paralar ya da emtialar teminat olarak bulundurulur. Örneğin, en popüler stablecoin olan USDT'nin değeri her zaman 1 ABD dolarına denktir ve USDT'yi çıkaran Tether şirketinin hesaplarında teminat olarak ABD doları tutulur.
İlginizi Çekebilir: USDT Nedir?
Stablecoin'ler, fiyat dalgalanmalarıyla ünlü kripto para piyasasında fiyat istikrarı vadeder. Aynı zamanda, itibari paralara ve emtialara erişimi artırır. Günümüzde birçok kripto para borsasında stablecoin'lerle kripto para alım satımı yapılabilir. Örneğin, Bitlo'da USDT ile Bitcoin alıp satabilirsiniz.
GENIUS Act: GENIUS Yasası Nedir?
ABD'de geçen yıl sonunda başkanlık seçimi yapıldı ve Donald Trump, bir dönemlik aranın ardından, ikinci defa ABD başkanlığı görevine seçildi. İlk döneminde kripto paralara şüpheci yaklaşan Donald Trump, bu dönemde ise kripto para dostu bir tutum aldı. Donald Trump'ın resmen ABD başkanlığı görevine başladığı ocak ayından beri ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonunun (SEC) da yönetim kademesinde önemli değişiklikler oldu. Kripto para karşıtı Gary Gensler, SEC başkanlığını bıraktı. Yerine ise önce vekaleten kripto para dostu Mark Uyeda geldi ve nisan ayında bir başka kripto para destekçisi isim, Paul Atkins, yeni SEC Başkanı seçildi. 2025'in ilk yarısında SEC de kripto para yanlısı bir tutum izledi.
Şimdi ise ABD'de iki ayrı stablecoin yasası gündemde. Bunlardan biri, Temsilciler Meclisinde görüşülen STABLE Act; diğeri ise ABD Senatosunda oylanacak olan GENIUS Act. Bu iki tasarı, ABD'de stablecoin'lerin ödeme yöntemi olarak kullanılması ve ihraç edilmesi gibi konularda federal bir çerçeve oluşturuyor. Böylece, eyaletler arasındaki farklı uygulamaların getirdiği karmaşıklıkları, stablecoin ihraçcılarıyla ilgili şeffaflık problemlerini ve inovasyonu önleyen yaptırımları aşmayı amaçlıyor.
GENIUS Act Ne Demek?
Bu yazıdaki konumuz, yarın ABD Senatosunda oylanacak olan GENIUS Act. GENIUS Act'in içeriğine göz atmadan önce "Genius ne demek?" sorusuna cevap vermekte yarar var.
"Genius" sözcüğü, İngilizcede "dahi" anlamına geliyor. Bununla beraber, bu yasaya adını veren "GENIUS", "Guiding and Establishing National Innovation for U.S. Stablecoins Act" ifadesinin kısaltması olarak kullanılıyor. Bu ifade ise Türkçeye "Ulusal ABD Stablecoin'leri İnovasyonunun Kuruluşu ve Rehberliği Yasası" olarak çevrilebilir. Aslında bu isimlendirme, GENIUS Act'in amacını da açıklıyor: ABD merkezli stablecoin projelerini, ulusal düzeyde ve destekleyici bir yasal çerçeveye oturtmak.
GENIUS Yasası Ne İçeriyor?
Kongre onayının ardından Trump tarafından da imzalanırsa ABD'nin stablecoin yasası olacak olan GENIUS Act (ve elbette STABLE Act), kripto para sektörünün 2025 yılındaki en önemli gündem maddelerinden biri. Peki niçin? GENIUS Act hangi maddeleri içeriyor ve ne işe yarıyor ki bu kadar önemli?
Buraya tıklayarak orijinal tam metnini okuyabileceğiniz GENIUS Act, Cumhuriyetçi senatör Bill Hagerty tarafından 4 Şubat 2025 tarihinde Senatoya sunuldu. Senatör Hagerty, bu tasarının, doların küresel hakimiyetini artırmak ve kripto para sektörü için stablecoin'lerle ilgili düzenlemeleri netleştirmek gibi amaçları olduğunu söylemişti. Gerçekten de GENIUS Act tasarısı, ABD'de stablecoin'lerin ödeme aracı olarak kullanılması, hangi şirketlerin ne şartlarda stablecoin ihraç edebileceği, stablecoin projelerinin nasıl denetleneceği ve stablecoin rezervlerinin nasıl oluşturulacağı gibi başlıkları ele alıyor. Bu yasa tasarısı sayesinde yatırımcı güveninin artırılması, daha güvenilir bir stablecoin piyasası kurulması ve ulusal bir yasal çerçeve oluşturularak eyaletler arasındaki yasal farklılıklardan kaynaklanan sorunların giderilmesi hedefleniyor.
GENIUS Act, stablecoin'leri "ödeme veya uzlaşma aracı olarak kullanılan veya bu amaçla tasarlanmış olan; ihraççısının sabit bir parasal değer karşılığında dönüştürme, itfa etme veya geri satın alma yükümlülüğü bulunan; sabit bir parasal değerle karşılaştırıldığında istikrarlı bir değer koruyacağını beyan eden veya bu konuda makul bir beklenti yaratan dijital varlıklar" olarak tanımlıyor. Buna karşın, stablecoin'lerin "ulusal para birimi" olmadığının altını çiziyor.
GENIUS Act'in kripto para piyasasına getireceği kurallar ve düzenlemeler arasında ise şunlar öne çıkıyor:
- Stablecoin ihraççılarının, ilgili stablecoin'i destekleyecek eşdeğer miktarda ABD dolarını rezervinde bulundurması gerekiyor. Örneğin, üretilen her 1 USDT karşılığında 1 ABD dolarının rezerve eklenmesi isteniyor. Rezerv varlık olarak nakit doların yanı sıra kısa vadeli hazine bonoları ya da hazine bonolarıyla desteklenen repolar ve ters repolar gibi düşük riskli varlıkların da bulundurulmasına izin veriliyor.
- Federal düzenleyicilerin ve eyalet düzenleyicilerinin, federal ve eyalet stablecoin ihraççıları için özel sermaye, likidite ve risk yönetimi kuralları yayımlaması gerekiyor. Ancak bu ihraççılar, geleneksel bankalara uygulanan sermaye standartlarından muaf tutuluyor.
- İhraççılardan stablecoin itfa prosedürleri oluşturmaları ve bunları açıklamaları isteniyor.
- İhraççılar, tedavüldeki stablecoin sayısı ile bunların rezerv miktarı hakkında, kamu muhasebesi firmaları tarafından denetlenecek aylık raporlar yayımlamakla yükümlü tutuluyor. Tedavüldeki stablecoin'lerinin değeri 50 milyar doları aşan ihraççılara ise denetlenmiş yıllık mali tablolar sunma şartı getiriliyor.
- Stablecoin ihraççıları, Banka Gizliliği Yasasına tabi tutuluyor. Bu kapsamda, Mali Suçları Önleme Ağı tarafından stablecoin'ler için hazırlanacak kara para aklamayı önleme programlarına, Müşteri Tanıma (KYC) şartlarına, işlem takip süreçlerine ve diğer düzenlemelere uymaları bekleniyor. Bir başka deyişle, stablecoin ihraç edecek kuruluşlara ulusal güvenlik sorumluluğu yükleniyor.
- ABD'de lisanslı olmayan yabancı stablecoin'ler, gerektiğinde Hazine Bakanlığının yasal emirleri doğrultusunda işlemlerini dondurmak ve token yakmak için teknolojik kapasiteye sahiplerse işlem görebiliyor. Yabancı stablecoin ihraççılarının, ilgili yönetmeliklere ve düzenlemelere uyum sağlaması bekleniyor.
- ABD bankalarının stablecoin ve rezerv varlıkları için saklama hizmeti sunmasına, blokzincirleri kullanmasına ve tokenleştirilmiş mevduatlar ihraç etmesine izin veriliyor.
- Stablecoin sahiplerine, ihraççının iflas etmesi durumunda diğer talep sahiplerine kıyasla öncelik tanınıyor.
- Ödeme amaçlı stablecoin'lerin menkul kıymet sayılmadığı özellikle belirtiliyor.
GENIUS Yasası, Kripto Para Piyasasını Nasıl Etkiler?
Stablecoin'lerin kripto para piyasasındaki rolü giderek artıyor. Haziran 2025 itibarıyla stablecoin'lerin toplam piyasa değeri, 255 milyar dolar civarında bulunuyor. Sadece 5 yıl önce, 2020'de, bu rakam 30 milyar doların altındaydı.
ABD, bu piyasada başı çekiyor. Kripto para piyasasındaki en büyük stablecoin'lerin ikisi, USDT ve USDC, ABD dolarına endeksliler ve Amerikan şirketleri tarafından ihraç ediliyor. PayPal gibi bir ödeme hizmetleri devi, kendi dolar endeksli stablecoin'ini çıkarıyor. Geleneksel bankalar ve Uber ya da Airbnb gibi platformlar ABD'de ve Avrupa'da stablecoin'lerle ödemelere izin veriyor.
Ancak stablecoin'lerin diğer kripto paralardan farklı olarak itibari paralarla desteklenmesi ve zaman zaman desteklendikleri itibari paraların yerine kullanılması, onlar için ayrı bir düzenlemeyi gerekli kılıyor. Özellikle rezerv kanıtlarının şeffaf şekilde sunulması, kara para aklamayı engelleyecek önlemlerin alınması ve ilgili kripto varlığın sürdürülebilir bir rezerve dayanması sağlıklı bir stablecoin piyasasının oluşması için elzem kabul ediliyor.
Bu perspektiften bakarsak, GENIUS Act’in yürürlüğe girmesiyle birlikte ABD, stablecoin inovasyonunda standart belirleyici konumunu güçlendirebilir. Stablecoin'lerin çoğunlukla ABD dolarına destekli olması ise ABD dolarına ve hazine tahvillerine olan talebi artırabilir. Öte yandan bu yasa ve diğer olası düzenlemeler, kripto para yatırımcılarına daha güvenilir ve sürdürülebilir stablecoin'ler sunabilir. Sürdürülebilirliğin ve güvenilirliğin artması, stablecoin'lerin ödeme aracı olarak gündelik yaşama entegrasyonunu da hızlandırabilir. Bu düzenlemeler, stablecoin şirketlerine birtakım ek yükümlülükler getirse de, kuralları belirleyerek şirketlerin SEC ve diğer düzenleyici kurumlar karşısındaki konumunu netleştirebilir. Böylece, kuralların belirsiz olmasından kaynaklı hukuki yaptırım riskleri en az düzeye indirilebilir.
Kısacası GENIUS Act, şeffaflığı ve düzenleyici netliği artırarak daha sağlıklı, sürdürülebilir ve gündelik yaşama entegre edilebilir bir stablecoin piyasasına kapı aralayabilir.
İnternet sitemizde yapılan bu paylaşımlar, yalnızca bilgilendirme amaçlı olup herhangi bir şekilde yatırımcılara telkinde bulunma, yatırımcıları yönlendirme yahut yatırımcılara kar/zarar vaadi verme şeklinde yorumlanamaz.