Enflasyon hem geleneksel finans hem de kripto para dünyasında karşımıza çıkan önemli bir kavramdır. Kripto para dünyasında varlık fiyatlamaları ve gelecek beklentileri için önemli olan enflasyon oranı, her bir kripto para birimi için farklı değerlere sahiptir.
Bu makalemizde kripto paralarda enflasyon oranları nasıl hesaplanır ve hesaplanırken nelere dikkat edilir onları inceleyeceğiz.
Enflasyon Oranı Nedir?
Enflasyon, klasik finans dünyasında mal ve hizmetlere dair fiyat düzeyinin yükselmesi sebebi ile paranın satın alma gücünde meydana gelen düşüşü ifade etmektedir. Burada ki önemli unsur sadece belirli mal ya da hizmetlerin fiyatlarında meydana gelen artışlar değil, bütün mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyinin artış göstermesi sonucu alım gücünde meydana gelen azalmadır. Enflasyon konusunda dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur da enflasyonun söz konusu fiyat artışlarının bir seferlik olmadığı, bu artışın süreklilik arz etmesi hali olduğudur.
Enflasyondaki artış talep, arz ve mali yapılardan kaynaklanabilmektedir. Talep enflasyonunda tüketici harcama eğilimlerini planlandığı zamandan öne çekerek piyasada olmayan yeni bir talep yaratması ile gerçekleşmektedir. Bu sebeple piyasadaki ürünlerin fiyatı artacak ve paranın alım gücü düşecektir. Aynı şekilde arz kaynaklı enflasyonda ise tüketime konu olan ürünün üretiminden kaynaklı piyasada talep edilenden az bulunması durumunda fiyatların yükselmesi ve alım gücünün düşmesi şeklinde tanımlanmaktadır.
Kripto Para Birimlerinde Enflasyon Nasıl Hesaplanır?
Kripto para birimlerinde enflasyon, klasik finans dünyasındaki gibi net bir enflasyon tanımı yoktur. Ancak kripto para dünyasında enflasyon, alım satım işlemine tabi olan varlığın piyasada kaç adet olduğundan ve dolaşıma ne oranla girdiğine göre belirlenmektedir.
Kripto para birimlerinde enflasyon o an ki dolaşımdaki arz ve dolaşıma giren yıllık yeni kripto para birimi adeti ile hesaplanmaktadır. Örneğin: Bu yazıyı yazarken Bitcoin’in dolaşımdaki sayısı 19.118.461 adettir. Bitcoin blok süresi 10 dakikadır ve her blokta 6,25 adet yeni Bitcoin, madencilik ödülü olarak dağıtılmaktadır. Bu bilgilerden hareket ile 1 saatte 6 adet 10 dakika, 1 günde 144 adet 10 dakika ve 1 yılda yaklaşık olarak 52.560 adet 10 dakika yani Bitcoin bloğu olduğu anlamına gelmektedir. Her blok başı 6,25 adet Bitcoin yaratıldığına göre, 1 yıl içerisinde yaklaşık olarak 328.500 adet yeni Bitcoin dolaşıma girecektir.
Şuan ki dolaşımdaki arzı toplam 19.118.461 adet olan Bitcoin’e 1 yıl sonra yaklaşık 328.500 adet daha yeni arz eklenecektir. Buradan hareket ile (328.500/19.118.461)*100 işlemi ile Bitcoin’in 1 yıl içerisindeki enflasyon oranını yaklaşık %1,71 olarak hesaplayabiliriz. Bu enflasyon oranı dolaşımdaki miktarın zaman içerisinde artması ve blok ödüllerinin azaltılması ile sürekli olarak düşüş göstermektedir.
Kripto para dünyasında, projelerin token ekonomisi oluştururken dikkat ettikleri en önemli unsurların başında enflasyon gelmektedir. Örneğin bir kripto para biriminde sürekli artan bir şekilde ya da oldukça yüksek bir oranda yeni token/coin’in dolaşıma girmesi o kripto para biriminde ciddi bir enflasyon olduğu anlamına gelmektedir. Yüksek enflasyona sahip olan bir varlık ise değerini koruyamamaktadır. Bu durumda o kripto para biriminin fiyatı üzerinde ciddi bir negatif baskı yaratmaktadır. Yüksek enflasyona sahip kripto para birimlerinde dolaşıma giren yeni tokenlar için kullanım alanı ve getiri imkanı sunmak fiyat üzerindeki baskıyı azaltabilmektedir.
Enflasyonu Yüksek Kripto Para Birimleri
Kripto para dünyasında özellikle play-to-earn, move-to-earn gibi kategorilerindeki projelerin kripto para birimlerinde ciddi enflasyona maruz kalabilmektedirler. Özellikle oyun projelerinde uzun vade de oyuncu sayısının artması, token kullanım alanın yetersiz olması sebebiyle token arzı sürekli artarken token fiyatıda ciddi değer kaybı yaşayabilmektedir. Kripto para dünyasında yüksek enflasyona maruz kalan bir diğer alan ise merkeziyetsiz finans dünyasıdır. DeFi alanında özellikle merkeziyetsiz borsalar likidite sağlayabilmek için kendi kripto para birimlerinde ciddi oranlarda teşvik verebilmektedirler. Bundan dolayı da dolaşımdaki miktar hızla artarken fiyat ise hızla düşmektedir.
Kripto para birimlerinde hem fiyat hem de vadettikleri açısından önemli bir yere sahip olan enflasyon, birçok yatırımcının portföy oluşturmadan önce dikkat ettiği en önemli temel unsurlardan bir tanesidir. Bu sebeple kripto para projelerine yatırım yapmadan önce projenin yapısı ve kripto para biriminin enflasyonuna dikkat etmek oldukça önemlidir.